Roofing Holland 1999-01-06 Waarom doet de aannemer van nieuwbouwprojecten zo moeilijk?

In de column van Roofing Holland 10/98 is het probleem al eens aangesneden, de werkdruk waaronder een dakdekkersbedrijf in de nieuwbouw nog al eens gebukt gaat. Een dakdekker heeft de frustratie van het dakdekken in de nieuwbouw, zoals hij die ondervindt, van zich afgeschreven. Hieronder zijn kijk op de huidige 'stand der techniek. Om de relatie met zijn opdrachtgever niet verder te frustreren is de naam van de dakdekker niet vermeld in het schrijven en slechts bekend bij de redactie.

Is het een trend, is het voor hem gemakkelijk of is het eigenlijk een brevet van onvermogen? Soms weet een fatsoenlijk opererende onderaannemer het ook niet meer. Ten tijden van een aanbesteding worden we uitgenodigd om voor de heren hoofdaannemer een werk te calculeren. Veelal met gegevens waarbij men zich afvraagt 'Hoe kan ik hiervan een brood bakken?'Vervolgens worden we tijdens de calculatie bestookt met wijzigingen en alternatieven of kopersopties. Aan het einde van de rit komt dan een offerte van de onderaannemer uit de grote hoed die, om het de hoofdaannemer maar zo duidelijk mogelijk te maken, iedere bewerking en optie uitgebreid beschrijft om zo elke twijfel aan de bedoelingen van de onderaannemer te vermijden.
Na dit proces blijft het stil, soms heel lang. Mocht de prijs de inkoper bevallen dan wordt men uitgenodigd om op audiëntie te komen bij de grote ISO-KOMO-VCA** aannemer die het liefst nog meer kwaliteitsaanduidingen heeft dan een simpele onderaannemer kan bedenken. Ditzelfde bedrijf verzuimt negen van de tien keer de afvallers een fatsoenlijk briefje te sturen met de mededeling dat zij het werk niet zullen gaan maken, omdat een collega goedkoper was, de gewenste materialen niet zijn aangeboden of iets dergelijks. Als je daar later zelf om vraagt dan is men het vergeten, had men het te druk of er waren er zoveel aanbiedingen dat het geen doen was om iedereen af te schrijven. Alsof de bedrijven, die voor het vergelijkende prijsonderzoek van de ISO-KOMO-VCA** aannemer hebben gezorgd, het niet druk hebben. Zouden deze bedrijven een aanvraag laten liggen of zeggen we hebben het te druk voor u om te calculeren, kom maar terug als jullie het werk hebben, dan wil men nooit meer met dat bedrijf samenwerken en zullen ze géén aanvragen van deze ISO-KOMO-VCA** aannemer meer ontvangen.

De werkafspraken

De 'gelukkige' die is uitgenodigd wordt vervolgens tijdens het inkoopgesprek het liefst nog even overvallen met de laatste wijzigingen en de standaardvraag: Hoeveel kan er nog af? Als men het dan uiteindelijk eens is over de prijs en de uitvoering volgt de planning. Het liefst gemaakt naar de einddatum, in plaats van naar de reële duur van een bewerking of een discipline. Eenmaal medegedeeld wordt het stuk direct gebombardeerd tot contractstuk. Vervolgens mag de onderaannemer nog even horen dat de ISO-KOMO-VCA** aannemer de veiligheid hoog in het vaandel heeft en dat de onderaannemer volgens de richtlijnen van de aannemer moet werken. Bij onveilige situaties kan de uitvoerder het werk van de onderaannemer stilleggen of mag de uitvoerder van de onderaannemer aanvullende maatregelen eisen indien de onderaannemer in gebreken mocht blijven. Doet de uitvoerder er daarentegen niets aan dan mogen wij als onderaannemer van de hoofdaannemer niet verder gaan en moeten wij voor eigen kosten het werk stilleggen tot nadere maatregelen zijn genomen.

Voor het gemak wordt vergeten dat de inkoper er alles aan heeft gedaan om de verantwoording voor de veiligheid van het personeel en voor de werkzaamheden van de onderaannemer geheel in de schoenen te schuiven van de onderaannemer. Even daarvoor was gesteld dat iedereen tegenwoordig toch weet dat een werkgever verantwoordelijk is voor de veiligheid van zijn personeel en alle naast betrokkenen. Gaat de voorman dakdekker bij de uitvoerder klagen dat voor de zoveelste keer de steiger of hekwerken net voor aanvang of tijdens uitvoering van zijn werkzaamheden zijn verwijderd, krijgt hij negen van de tien maal van de ISO-KOMO-VCA** uitvoerder te horen dat hij niet moet zeuren, want hij moet zelf voor zijn veiligheid zorgen. Gemakshalve wordt voorbij gegaan aan het feit dat de aannemer verantwoordelijk is voor allen die bevoegd zijn zich op de bouwplaats te begeven.

Start van het werk

Uiteindelijk kan het werk van de onderaannemer van start gaan. Nou, nee eigenlijk nog niet echt, want eerst moeten de afschottekeningen, de bouwfysische en windbelasting berekeningen worden overlegd en goedgekeurd. Waarbij men er het liefst aan voorbij gaat wat hiervan de kosten zijn, omdat dat toch het werk van een dakdekker is. Hij wordt toch betaald om het dak te dekken, niet dan?
Heel vaak komen de afschottekeningen in combinatie met de ballastdikte terug met de opmerking: 'Het is misschien wel goed wat je daar hebt uitgerekend maar zoveel opstand hebben we niet. Wat stellen jullie voor als oplossing?' Want noch de architect, noch wij, noch de aannemer, willen de detaillering aanpassen. Op dat moment worden we ineens een kosteloze adviseur van de aannemer en bevinden we ons op een hellend vlak. Is het eindresultaat niet zo als de opdrachtgever het zich had voorgesteld, dan had het onderaannemertje dit geadviseerd. De fatsoenlijk opererende onderaannemer is aansprakelijk voor het resultaat, het was tenslotte zijn voorstel en het is dus nu zijn probleem geworden.
In het bestek en op de tekeningen stond het anders en die waren toch toen het werk werd aangenomen in het bezit van de onderaannemer? De ISO-KOMO-VCA** aannemer is dan ook niet thuis als er over de kosten van de aanpassing moet worden gesproken. Nee, het is tenslotte niet zijn probleem, het was de onderaannemer die het wel wist op te lossen.

De planning

Naast al deze zaken komt het voor in ons kleine kikkerlandje dat het regent of zelfs veel en langdurig regent. Heel veel disciplines in de bouw kunnen dan nog doorgang vinden, ook die van de ISO-KOMO-VCA** aannemer, want de twee of drie man in eigen dienst kan hij wel aan het werk houden. Dan staat de dakdekker als één van de weinigen stil en is het wachten tot het dak waterdicht is. Nou wachten, nee, de opleveringsdatum is al lang geleden vastgesteld en daar moeten wij ons aan houden. Dus gaat iedereen aangespoord door de hoofduitvoerder door.
De tegelzetter klaagt dat de muren te vochtig zijn, de spuiter zeurt dat de plafonds nat kunnen worden omdat het dak nog niet dicht is. Niet ouwehoeren mannen, de hoofduitvoerder roept de dakdekker wel op het matje en sommeert hem het dak waterdicht te maken. Maar het regent en het regent maar. De andere onderaannemers worden de te vochtige ruimtes ingestuurd, want de planning is heilig. Zouden ze weggaan, dan moet je maar afwachten als ISO-KOMO-VCA** aannemer wanneer ze weer op jouw werk willen komen. De tegelzetter zet dus tegels, de spuiter spuit en de ISO-KOMO-VCA** uitvoerder faxt en faxt de ene na de andere aansprakelijkheidsstelling naar de bonafide dakdekker. Deze is aansprakelijk is voor alle schades die voortvloeien uit het niet op tijd klaar zijn van zijn werkzaamheden.

Dit kan variëren van de herstelkosten aan het spuitwerk tot aan echt alle posten spuitwerk, extra huur van keten, boete voor te laat opleveren etc. Zelfs als de dakdekker zijn werk binnen het door hem geplande aantal werkbare dagen zou hebben uitgevoerd, schroomt de ISO-KOMO-VCA** aannemer niet om een deel van de rekening niet te willen betalen. Nee, liever stuurt hij nog een paar extra rekeningen, begeleid met brieven van zijn advocaat die ook vindt dat de dakdekker in gebreke is gebleven. De dakdekker had het dak veel eerder waterdicht moeten hebben, dus moet hij nu maar voor de schade opdraven.
Eenvoudig wordt voorbij gegaan aan goed vakmanschap en eigen verantwoording. Want is een ondergrond niet geschikt of de situatie niet optimaal dan kan een vakman geen garantie geven en dus ook niet beginnen. Dit geldt voor zowel de dakdekker als voor de spuiter als voor de tegelzetter als voor de ISO-KOMO-VCA** aannemer.

Waarom?

Ik weet zeker dat velen een grote mate van herkenning in dit verhaal aantreffen. We hebben dan nog niet eens gesproken over het probleem van het op tijd krijgen van een bonnetje van de uitvoerder zodat we kunnen factureren waar we recht op hebben. Of het na een maand pas reageren dat een factuur niet betaald kan worden omdat.. Heel vaak op zich weer een onzinverhaal om maar zo lang mogelijk te kunnen wachten met betalen.
Waarom, vraag ik me dan weer af, maakt de aannemer het ons zo moeilijk. Werken in de bouw betekent toch samen bouwen en toch niet: Ik, de ISO-KOMO-VCA** aannemer bouw en jullie slaven volgen mij lijdzaam. Dit wetende is het niet vreemd dat steeds vaker gehoord wordt 'voor die aannemer willen wij niet meer werken' of 'daar maken wij geen offertes meer voor' of 'wij gaan onze heil zoeken in de renovatie, want daar mag je tenminste nog iets verdienen'.
Nee, heren ISO-KOMO-VCA** aannemers, dat is niet vreemd, maar waarom maakt u het ons dan zo moeilijk. Als we samen werken en samen iets verdienen zijn we allemaal tevreden, u, wij en de opdrachtgever allemaal krijgen we wat we willen. Een goed gebouw en een positief saldo op de rekening. Eerlijk gezegd hoop ik nog steeds dat het een voorbijgaande trend is maar steeds vaker lijkt het op onvermogen. Het is niet leuk maar soms moeten minder leuke dingen ook eens gezegd worden.