Roofs 2006-03-03 Platte daken constructief onbetrouwbaar
De keren dat platte daken negatief in het nieuws komen, zijn de afgelopen jaren niet meer op één hand te tellen. Dat betekent slecht nieuws voor de dakenbranche. Mijn ervaring is, dat opdrachtgevers platte daken steeds vaker als onbetrouwbaar bestempelen.
Zij concluderen dat platte daken in ons land niet, wat men wel zou mogen verwachten, op voorhand betrouwbaar blijken te zijn - ondanks de inzet van de overheid, met bouwregelgeving en handhaving door Bouw & Woning Toezicht, inspanningen van adviesbureaus, constructeurs en andere belanghebbende instanties. Ook mij verbaast het bij het uitvoeren van schade-expertises wat de veel voorkomende oorzaken keer op keer zijn.
Het gemak waarmee wordt afgeweken van gezamenlijk overeengekomen spelregels (onbewust, maar soms ook bewust, of door onkunde) die er zijn voor het ontwerp en de uitvoering, noem ik schokkend. We denken dat we het in Nederland goed hebben geregeld, maar moeten toch op basis van de feiten vaststellen dat dit niet de werkelijkheid is. Je moet het maar durven, als opdrachtgever, opdracht te geven een gebouw op te richten, te kopen of te huren waar een plat dak op zit.
Hoe kan het toch mogelijk zijn dat wij nog steeds, na alle “lessen uit het verleden”, geconfronteerd worden met, zich herhalende, dakschades? Helpen NEN normen, ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen, kwaliteitsverklaringen en ga zo maar verder dan niet? Wat kan er aan de hand zijn?
Ondanks alle commotie in 2003 rondom het instorten van platte daken door wateraccumulatie, de politieke vragen in de kamer, de aanschrijvingen, blijken er ook in 2004 en 2005 daken met eenzelfde schadeoorzaak in te storten. Noodoverloopsystemen, om het water tijdig af te voeren, zijn niet aanwezig of voldoen niet aan de regelgeving (NEN 6702). Ook in 2006 is het 100% zeker dat er opnieuw platte daken zullen instorten.
Het kan er bij mij niet in dat gemeentes en gebouweigenaren bewust het risico nemen (en lopen!), in de huidige situatie van ontbrekende noodoverlopen, op het instorten van hun platte daken. Toch neemt men dat risico. Kijk zelf maar rond en stel vast dat vanaf het maaiveld geen noodoverloopsystemen (de grote brievenbussen in de dakrand) zichtbaar zijn, ook in gebouwen waar veel mensen komen.
Dat noodoverloopsystemen op zichzelf nog geen garantie bieden dat platte daken niet instorten, bleek afgelopen zomer, waarbij alleen al mij bekend drie daken met noodoverloopsystemen toch zijn ingestort. Na analyse van de schade bleek dat berekeningen niet volgens de spelregels waren opgemaakt.
Natuurlijk realiseer ik mij dat je met het beroep van adviseur intensief te maken krijgt met probleem daken. Omdat de aantallen er echter niet om liegen ben ik de laatste die deze problematiek zou durven te bagatelliseren of te spreken van incidenten.
Neem eind november 2005, twee dagen sneeuw en een voor Nederland ongebruikelijk wintersportlandschap wat op de vrijdag resulteerde in een verkeerschaos en een ongelooflijk aantal geheel of gedeeltelijk ingestorte daken. Het mag duidelijk zijn dat extrapolatie van deze sneeuwbui, met een sneeuwlaagdikte die onze NEN 6702 norm ruimschoots voorziet, over heel Nederland er sprake zal zijn van een ontoelaatbare schadeverwachting.
Dus niet vergelijkbaar met de wintersportlanden waar sneeuwmassa’s de normale verwachtingen (zoals vastgelegd in vergelijkbare normen) te boven gingen en er zelfs mensenlevens mee gemoeid waren.
In deze situatie ontkwam men er niet aan sneeuw van het dak te gaan scheppen om instorting te voorkomen. Het zal u niet verbazen dat de risico’s op doden en gewonden navenant groot waren. Het zou mij dan ook niks verbazen als we in de toekomst met professionele sneeuwdakruimers te maken krijgen.
Gelukkig ligt de winter bijna achter ons (al hadden we in maart 2005 ook nog sneeuwinstortingen). Wel vraag ik me af waarom er geen concrete maatregelen worden genomen om deze twee schadeoorzaken uit te bannen. Ook voorlichting over wat te doen als er opnieuw een sneeuwbui valt die een vergelijkbaar sneeuwdek opbouwt, is absoluut noodzakelijk. Evacueren is onwenselijk en maatschappelijk onacceptabel.
Het lijkt mij voor het voortbestaan van platte daken essentieel dat aansprakelijkheden en verantwoordelijkheden en vooral de constructieve gebouwprestaties voor gebouweigenaren inzichtelijk worden gemaakt. Naar mijn idee kan dit alleen in een door de overheid te beheren, te controleren en te bewaken gebouwdossier, waardoor gebouweigenaren niet meer hoeven te twijfelen over de betrouwbaarheid van het platte dak.
Nic-Jan Bruins