Zoeken

Roofs 2008-10-30 Sophiahal is eerste ondergrondse sporthal

Wie in Hendrik Ido Ambacht gaat sporten, kan dat binnenkort op een bijzondere locatie doen: onder de grond. Er is daar namelijk een ondergrondse sporthal gebouwd, die wel heel letterlijk opgaat in de groene omgeving. Van buiten zal slechts een groene heuvel te zien zijn. Het groendak werd vervaardigd door specialist Mostert De Winter uit Hardinxveld-Giessendam.

Op 2 oktober 2008 opende Prins Willem-Alexander officieel de nieuwe Sophiahal in de nieuwbouwwijk De Volgerlanden. De omgeving van Hendik Ido Ambacht is groen en daar heeft de bouw van een nieuwe sporthal geen verandering in gebracht. De sporthal ligt namelijk deels onder het Sophiapark en geldt daarmee als de eerste ondergrondse sporthal in Nederland. Het omringende landschap bestaat uit meerdere groene heuvels. In hetzelfde gebied bevindt zich immers ook een toegang tot de Sophiatunnel, wat eveneens een groene bobbel in het landschap veroorzaakt. De sporthal is niet volledig ondergronds gebouwd, het is grotendeels op het maaiveld gebouwd en vervolgens overlaagd met een Xeroflor® gazondaksysteem. Het geheel is tevens voorzien van een hypermoderne bewateringsinstallatie. Hans van Cooten van de verantwoordelijke groendakspecialist Mostert De Winter uit Hardinxveld-Giessendam licht het project toe.

Dakopbouw
“De sporthal bestaat uit een stalen constructie waar trapsgewijs EPS platen tegen de gevels aan zijn gelegd,” vertelt hij. “Met behulp van substraat is hierop vervolgens een glooiend landschap gemaakt dat begroeid is met gras. Het dak is vrij toegankelijk en daarmee kwetsbaar. Daarom zijn er een aantal zekerheden in de dakopbouw ingebouwd om de constructie en de installatie te beschermen.”

Het dak is als volgt opgebouwd. Op het stalen dak is allereerst een Foamglas isolatie aangebracht. Volgens opgave van Govert Bras van Klijn Dakbedekkingen BV is de isolatieplaat met behulp van vloeibare bitumenkit volledig op de stalen dakplaat gelijmd. De elementen zijn onderling verbonden door ze ook aan de zijkanten te verlijmen; de naden zijn zodoende eveneens met de bitumenkit gevuld. Hier bovenop is een wortelwerende bitumineuze dakbedekking volledig verkleefd aangebracht. Dit was noodzakelijk omdat een eventuele lekkage bij een losliggende dakbedekking niet meer te lokaliseren zou zijn geweest: een lekkage in de dakbedekking kan zich immers op een heel andere plek manifesteren.

Ter bescherming van de dakbedekking is hier overheen een kunststof HDPE folie (3?mm) gelegd. Dit is een stijf en stevig materiaal dat in membranen met een breedte van 8 m wordt gelegd, zodat het snel te leggen is en het geheel weinig naden oplevert. De overblijvende naden zijn als extra zekerheid volledig gelast in het werk. Hier bovenop is het beschermvlies aangebracht waarna het substraat opgespoten is. Om het substraat en de toekomstige grasmat van extra stevigheid te voorzien en bescherming te geven is op dit pakket een kunststof verankeringsnet aangebracht. Dit verankeringsnet is meteen de basis voor het beregeningssysteem. Ten slotte is hier op nog een laatste laag substraat aangebracht.

Samenvattend ziet de dakopbouw er van onder naar boven als volgt uit:

  • Staaldak
  • Foamglas isolatie
  • Wortelwerende bitumineuze dakbedekking
  • HDPE-folie (3?mm)
  • Beschermingsdoek
  • Substraat
  • Verankeringsnet
  • Beregeningsinstallatie
  • Substraat
  • Ingezaaid gras

Het pakket heeft in totaal (exclusief de isolatie) een dikte van slechts 100 mm en weegt 130 kg/m².

Aansluiting dak-gevel
Aan de gevel van deze hal zijn zoals gezegd blokken EPS aangebracht die trapsgewijs oplopen. Het substraat op deze blokken zorgt voor de glooiing. Tussen de gevel en de blokken EPS is een luchtspouw gelaten voor de ventilatie van de constructie. De aansluiting tussen het dak en de EPS blokken wordt beschermd door de bouwstaalmat, die nog 1?m verder doorloopt dan het dak. Van Cooten legt uit: “Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat de aansluiting tussen het dak en de gevel, dat immers de zwakste plek van de constructie is die bovendien de meeste krachten te verduren krijgt, beschadigd raakt of verzakt. Op deze manier wordt de verbinding tussen dak en gevel dus optimaal beschermd.”

Beregeningsinstallatie
Het groendak is voorzien van een computergestuurde beregeningsinstallatie, met leidingen vervaardigd uit de kunststof tyleen. Met dit systeem wordt het groendak automatisch beregend zodra de grond te droog wordt. Het bijbehorende elektronisch besturingssysteem bestaat uit 19 groepen, waarvan de fittingen zijn weggewerkt in een bovengrondse put. Deze stevige put is waterdicht afgewerkt: de doorvoeren van de leidingen zijn in de zijkant bevestigd en met rubberen afsluitingen ingewerkt. “Het bewateringssysteem is voorts stevig aan het verankeringsnet bevestigd,” aldus Van Cooten. “Het is dus niet zo, dat iemand met enig graven al de installatie in handen zou hebben.”

Het oorspronkelijk ontwerp is door de partners in het bouwproces aangepast en geoptimaliseerd om het risico op lekkage en beschadiging van het gazondak te minimaliseren. Volgens de opdrachtgever is het dak is tenslotte vrij toegankelijk om op te sporten, recreëren of te zonnen. Het dak is dus uiteindelijk toch nog volledig bedekt met een groendak, waardoor de sporthal volledig opgaat in de omgeving. En dat is het grootste compliment dat je de bouwers kunt geven.

Sporthal Hendrik Ido Ambacht
Opdrachtgever: Gemeente Hendrik Ido Ambacht
Hoofdaannemer: Vaessen Algemeen Bouwbedrijf B.V. te Raamsdonksveer
Daktuinspecialist: Mostert De Winter bv te Hardinxveld-Giessendam
Dakdekker: Klijn Dakbedekkingen bv te Hardinxveld-Giessendam