Zoeken

Roofs 2010-03-22 Elektrische stromen sporen lekkages FloraHolland vestiging Aalsmeer op

Lekkages op groene daken of gebruiksdaken zijn funest omdat de locatie van de lekkage vaak moeilijk te achterhalen is. Niet zelden wordt dan de gehele dakopbouw verwijderd. Texplor Benelux heeft echter een methode in huis waarbij de lekkage kan worden opgespoord terwijl de dakopbouw intact kan blijven, namelijk d.m.v. elektriciteit. De Bloemenveiling in Aalsmeer kan er inmiddels over meepraten.

Texplor Benelux is onderdeel van de Nebest Adviesgroep. Deze groep heeft zich sinds 1987 gespecialiseerd in het inspecteren van vaste en beweegbare kunstwerken in de infrastructuur en bodembeschermende voorzieningen, bouwadvies en laboratoriumonderzoek. In 2009 is het bedrijf ook begonnen met duikinspecties (dus: inspectie van constructies en waterdichte lagen onder water).

Texplor is een van oorsprong Duits bedrijf dat gespecialiseerd is in het lokaliseren van lekkages (en ook grondwaterstromen) met behulp van elektriciteit en sinds 1 januari 2009 wordt deze specialiteit op de Nederlandse markt aangeboden als onderdeel van de Nebest Adviesgroep. Texplor Benelux staat onder leiding van ing. Fred Veldhuizen. Roofs sprak met hem over de techniek en enkele opvallende resultaten die nu al in Nederland zijn behaald.

Begin kader

De Nebest Adviesgroep bestaat uit:

  • Nebest B.V.: inspecties en advies civiele constructies en W- en E- installaties.
  • Nebest Survey B.V.: Bodembeschermende voorzieningen.
  • Nebest Bouwadvies B.V.: Bouwmanagement van voorontwerp tot bestek, directievoering en (hoofd-) bouwtoezicht.
  • Nebest Koning & Bienfait B.V.: Laboratorium, advies en kwaliteitsbegeleiding.
  • Nebest Duikinspectie B.V.: onderwaterinspecties en inspecties historische kunstwerken
  • Texplor Benelux B.V.: Lekdetectie waterkeringen, bouwputten, dam- en diepwanden,  vijvers, bassins voor afvalwater, (gebruiks)daken.

Einde kader

EFT-methode

Texplor Benelux denkt een belangrijke toegevoegde waarde te bieden omdat lekkages op groen- en gebruiksdaken, die immers steeds vaker worden toegepast, dikwijls tot grote schades en veel overlast leiden. Dit omdat de precieze locatie van een lekkage moeilijk is vast te stellen. Door gebruik te maken van elektrische stromen kunnen aan de hand van  gemeten potentiaalverschillen lekkages worden gelokaliseerd. De dakopbouw kan hierdoor dus intact blijven.

Hoe werkt dit? Voor het dak maakt men vooral gebruik van de zogeheten EFT-technologie (Electrical Flux Tracking). Deze technologie berust op het meten van potentiaalverschillen (elektrische waarde) op rasterpunten op het dak. Via de lekkage aan de onderzijde van het dak wordt een elektrisch veld gecreëerd, een zogeheten tracer. Een tegenpool die op het dak wordt geplaatst, trekt het elektrisch veld door de lekkage over het dak. De elektrische deeltjes stromen namelijk naar deze tegenpool. De potentialen (dus: de hoeveelheid elektriciteit) worden gemeten met behulp van meetsensoren die in een raster op het dak zijn aangebracht. De sensoren die het dichtst bij de lekkages staan, zullen de hoogste potentialen laten zien. Locaties waar een verhoogd potentiaal wordt gemeten, duiden dus op lekkages.

“Deze methode is alleen bruikbaar bij een waterdichte laag die elektrisch isoleert,” vertelt Veldhuizen. “Onder meer bitumineuze en kunststof dakbedekkingen voldoen hieraan, EPDM (rubber) dakbedekkingen echter vaak niet. Een vooronderzoek in het lab moet duidelijk maken of het type EPDM voor lekdetectie door Texplor in aanmerking komt.

Voor een betrouwbaar meetresultaat moet met de meetapparatuur direct contact gemaakt kunnen worden met de waterdichte laag: de dakbedekking. Als er immers een ander materiaal tussen zit, of een holle ruimte, dan wordt niet de waterdichte laag maar dat andere materiaal gemeten. In sommige gevallen (straatwerk, asfalt, isolatieplaten e.d.) is het daarom nodig kleine gaatjes tot op de dakbedekking  te maken (8 mm). Deze gaatjes worden dan gevuld met bijvoorbeeld bentoniet om elektrisch contact te maken tussen de dakbedekking en de sensoren.”

Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, worden ten minste drie metingen verricht, waarbij het elektrische veld telkens in een andere richting over het dak wordt gestuurd. Dat wordt gedaan door het verplaatsen van de tegenpool. Op deze manier wordt het meest betrouwbare resultaat bereikt. De resultaten worden ingevoerd in een speciaal softwareprogramma, waarmee de locatie van de lekkage(s) direct inzichtelijk wordt gemaakt. Het eindresultaat is een plattegrond van het dak met een soort weerkaart met ‘hoge- en lagedrukgebieden’. In deze kaart is duidelijk, in kleur en aan de hand van een coördinatenstelsel, aangegeven waar de lekkages zich bevinden. De interpretatie van de resultaten is wel een kunst apart, waar de Benelux-organisatie momenteel nog bij wordt geassisteerd door Texplor GmbH uit Duitsland.

Bloemenveiling Aalsmeer

Dat deze methode een oplossing kan betekenen, bewees men onlangs op het parkeerdak van de Bloemenveiling in Aalsmeer. Dit dak vertoonde al ruim 20 jaar lekkages. Dit veroorzaakte al die tijd lekkageplekken aan de onderkant van de dakconstructie en op de kolommen van één van de grootste veilinghallen.

In reactie hierop heeft men ter plaatse van de dilatatievoegen verkeersdrempels geplaatst en deze gedilateerd afgedicht met behulp van een zogenaamd omegaprofiel. Dit loste direct het probleem op dat op het parkeerdak dikwijls veel te hard werd gereden. De lekkages hielden echter niet op. Toen heeft men boven het omegaprofiel een elastische kit aangebracht die voor waterdichtheid moest zorgen. Ook dit loste het probleem niet op.

Na vele vruchteloze reparatiepogingen ging men ervan uit dat niet de voegafdichting(en) maar het toegepaste gietasfalt in een onvoldoende staat verkeerde. Om hierin meer duidelijkheid te krijgen heeft FloraHolland aan Texplor opdracht gegeven, op 1.000 m² (dat is ca. 1,5 % van het totale dakoppervlak) proefmetingen te voeren.

Die metingen  zijn uitgevoerd in december 2009 en wezen anders uit dan waarvan eerder werd uitgegaan. Het gietasfalt bleek namelijk in prima staat. De metingen lieten zien dat er in het totale dakoppervlak zes lekkages waren ter plaatse van de dilatatievoeg en de voegen en naden in het gietasfalt. Tussen de voegen en naden blijkt het gietasfalt intact.

Het bleek vooral dat de aansluiting van de verkeersdrempel op het gietasfalt  niet voldoende waterdicht was uitgevoerd. Hierdoor kon het water, door capillaire werking, alsnog via de dilatatievoeg in de constructie dringen. Veldhuizen: “De Bloemenveiling Aalsmeer kan nu op basis van de juiste informatie de strategie bepalen. Dit zal neerkomen op een keuze tussen het herstellen van de lekkageplekken en het volledig vernieuwen van de dilatatievoegen en de voegen en naden in het gietasfalt, wat wellicht een meer structurele oplossing is.”

Inspectie

Het inschakelen van Texplor Benelux betekent dus dat er duidelijkheid is over de plek van de lekkage, terwijl de dakopbouw ten behoeve van de metingen ongemoeid kan blijven. Veldhuizen vertelt dat als Texplor Benelux wordt ingeschakeld, men zich eerst terdege verdiept in de constructie om de juiste werkmethode en meetopstelling te kunnen bepalen. “Pas als we de relevante ins en outs van het dak kennen, kunnen we met de EFT-methode aan de slag. Het is weliswaar geen goedkope methode, maar het is nog altijd te prefereren boven het volledig verwijderen van een volledig groenpakket of rijdek.”

Behalve op daken, worden de meettechnieken met succes toegepast bij het controleren van de water- of vloeistofdichtheid of juist het lokaliseren van lekkages ter plaatse van bijvoorbeeld kelders, zwembaden, foliebassins, stortplaatsen en bouwputten.