Dak Helling 1998-01-06 Ruud van Bergen, directeur bij HHD

Het Hellende Dak moet zich ook profileren als een ondernemersclub

 Op 1 september 1997 is mr. Ruud van Bergen aangesteld als directeur/secretaris van Het Hellende Dak. Parttime is hij belast met de dagelijkse leiding van een vereniging die volgens hem de laatste jaren veel hooi op zijn vork nam waardoor tijd en mogelijkheden om daadwerkelijk met de leden te communiceren onvoldoende aandacht hebben gekregen. Onder leiding van Van Bergen zal Het Hellende Dak zich de komende tijd bezinnen over de vraag op welke wijze er uitvoering gegeven kan worden aan de veelheid van doelen die in het belang van de leden nastreving verdienen.
Dertien jaar lang was mr. R. (Ruud) M. M. G. van Bergen verbonden aan het KNOV. Net voordat het ondernemers verbond opging in MKB-Nederland vertrok de nieuwe directeur van Het Hellende Dak naar het College van Belastingadviseurs in Utrecht. Voor deze organisatie werkt hij eveneens parttime. In zijn hele loopbaan heeft tot dusver de belangenbehartiging centraal gestaan. In zijn KNOV-tijd was hij plv. algemeen secretaris en nauw betrokken bij het wel en wee van de aangesloten branches, ook branches actief in de bouwkolom. Op initiatief van Van Bergen kwam onder meer de Conga tot stand, hij heeft een langdurige en diepgaande ervaring in het begeleiden van ondernemingsorganisaties in de gespecialiseerde aanneming en beschikt daardoor over een uitgebreid netwerk. Elke brancheorganisatie zou zich gelukkig prijzen om deze man de dagelijkse leiding toe te kunnen vertrouwen.

Krap budget

Een branchevereniging managen in deeltijd, kan dat wel? "Het is weinig wanneer je uitvoering wilt geven aan alle initiatieven en wensen van de vereniging," zegt Van Bergen. "Maar daar is het in het verleden nu precies op vastgelopen. Elke buitenstaander kon zien dat de nagestreefde doelen hoog waren gesteld, niet in ideëel opzicht, maar praktisch. De vereniging heeft een beperkte omvang en beschikt over een relatief beperkt budget om alle taken die het zich heeft gesteld, goed uit te voeren. In het verleden is er keihard gewerkt maar de activiteiten waren vooral naar binnen gericht. Wat de vereniging deed, bleef onzichtbaar waardoor de relatie met de leden op de proef is gesteld."
De medewerkers van het secretariaat hebben beslist niet zitten niksen weet Van Bergen. Er is ongelooflijk veel werk verzet. Bijvoorbeeld om beoordelingsrichtlijnen tot stand te brengen. Veel leden hebben er volgens hem geen idee van hoeveel werk daar in gaat zitten. Er zijn cursussen georganiseerd die deels zelf werden verzorgd, er moest cursusmateriaal worden ontwikkeld, in het kader van het leerlingstelsel moest de vereniging achter bedrijven aanlopen, er is hard gewerkt aan kwaliteitsverbetering door certificering te stimuleren. Veel werk voor een kleine branche waarin verhoudingsgewijs weinig leden georganiseerd zijn. "Als een vereniging al die zaken op het spoor wil zetten moet er voldoende budget zijn en voldoende menskracht. Het ontbrak aan beide, maar dat is de vereniging niet kwalijk te nemen. Het Hellende Dak moet werken met contributies van de leden en met de middelen afkomstig van het Hoofdbedrijfschap Ambachten. De bestemmingsheffing van het HBA zorgt voor het zout in de pap en is bestemd voor activiteiten die de gehele branche betreffen. Met dat budget kun je niet alle sterren van de hemel plukken."

Medicijn

Het medicijn voor Het Hellende Dak is volgens de directeur niet het snijden in activiteiten of het simpelweg berusten in de wetenschap dat een kleine brancheorganisatie nu eenmaal zijn beperkingen heeft. Nee, de vereniging heeft potentie en de branche verdient het dat er voortdurend gewerkt wordt aan kwaliteitsverbetering. Het moet alleen anders worden georganiseerd, zegt Van Bergen. De vereniging moet niet alles zelf willen doen. "Op het gebied van opleidingen moet bijvoorbeeld uitbesteding worden overwogen. Maar dat kost weer, zal er gezegd worden. Dat hoeft niet zeg ik dan. Je moet in de mogelijkheden geloven. Iedereen, ikzelf incluis, moet in zijn netwerk op zoek gaan naar de mogelijkheden."
Van Bergen vindt het jammer dat een eventuele samenwerking tussen Het Hellende Dak en Vebidak er voorlopig niet van kan komen. De branches opereren deels in de zelfde markt en hebben dezelfde belangen. Al te dramatisch over het vastlopen van de besprekingen wil hij overigens niet doen. "De totstandkoming van samenwerkingsvormen of fusies is een proces van jaren. Het is nooit precies aan te geven waarom het de ene keer wel lukt en een andere keer niet. Cultuurverschillen spelen mee maar vormen geen oorzaak. Mijn ervaring heeft geleerd dat het altijd een kwestie is van de juiste mensen die zich op het juiste moment treffen. Kennelijk was die situatie nog niet aan de orde."
Van Bergen is best bereid toe te geven dat hij met enige bewondering naar Vebidak kijkt. Met een eigen CAO staat Vebidak sterk in de onderhandelingen met de andere bouwpartners. Het Hellende Dak ontbeert die positie en de ondernemers uit de branche kunnen daarom in de onderhandelingen worden uitgeknepen als een citroen. Van Bergen vindt het getuigen van middeleeuwse verhoudingen dat gespecialiseerde aannemers moeten onderhandelen met partijen die zelf de hoogte van de lonen bepalen, die feitelijk beslissen over de marges waarmee de gespecialiseerde aannemers moeten werken. Alle branche-organisaties die aan de Conga hangen zijn afzonderlijk te klein of bieden onvoldoende representativiteit om een eigen CAO te ontwikkelen. De weg om via juridische procedures een sterke positie af te dwingen heeft tot op heden niet het gewenste doel dichterbij gebracht. Niettemin rekent de directeur van Het Hellende Dak het tot zijn taak om dit hogere doel na te streven.

Certificering

Een sterke positie afdwingen is even noodzakelijk als het streven naar de verhoging van het kwaliteitsniveau. De certificering van een zo'n groot mogelijk aantal dakdekkersbedrijven is daar een essentieel onderdeel van. "Maar dan moet certificering ook duidelijk een meerwaarde hebben."
Het is volgens Van Bergen de taak van Het Hellende Dak ervoor te zorgen dat het certificeren in de opdrachtsfeer wordt beloond. Een taak die niet alleen voor het bestuur is weggelegd maar voor alle leden. De kosten die bedrijven hebben gemaakt voor certificering dienen geaccepteerd te worden als een verhoging van de bouwkosten. Net zoals de petrochemische industrie in Pernis de eis stelt dat alleen VCA-gecertificeerde bedrijven werken mogen aannemen, zou ook de opdrachtgever erop moeten staan dat de aannemer die hij inschakelt alleen met gecertificeerde dakdekkers werkt. In Stabu zou het werken met gecertificeerde bedrijven als nadrukkelijke voorwaarden moeten opnemen. Het is deze weg die we in moeten slaan. In dat geval is er pas werkelijk sprake van een toegevoegde waarde."

Kennen en kunnen

Minder werken in de breedte maar meer in de diepte. Op die wijze wil Van Bergen invulling geven aan zijn functie bij Het Hellende Dak. Taken die te hoog gegrepen zijn voor een kleine organisatie, moeten het liefst worden uitbesteed zodat de aandacht kan worden gericht op zaken die wel te behappen zijn. Mogelijk dat dan ook veel meer van de vierhonderd dakdekkersbedrijven zich zullen herkennen in de vereniging, een vereniging die zoals van Bergen steeds benadrukt, over veel potentie beschikt. "De groei van het ledental bleef wellicht achter omdat er in het verleden te weinig is gecommuniceerd. Straks zijn de BRL's afgerond en is er een stevige basis gelegd. Dan kunnen we ons naar buiten richten, aandacht hebben voor zaken die de individuele leden aanspreken zoals ondernemerscursussen en scholing over personeelsbeleid. Mijn ervaring is dat alle ondernemers even leergierig zijn. Een brancheorganisatie moet meer aanreiken dan uitsluitend informatie op het vakgebied. Het Hellende Dak moet zich ook profileren als een ondernemersclub, een club waar kunnen en kennen even belangrijk is, en die zowel in maatschappelijk als sociaal opzicht de branche kan vertegenwoordigen in het belang van haar leden."