Dak Helling 1998-11-20

Groeiend draagvlak voor fotovoltaïsche zonne-energie

Op donderdag 24 september 1998 hebben acht nieuwe partijen zich aangesloten bij het PV-convenant. PV (fotovoltaïsch) is de techniek waarmee elektriciteit wordt opgewekt met behulp van zonlicht. In totaal nemen nu 23 organisaties deel. In het convenant spreken de partijen af dat zij een effectieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van pv als duurzame energievoorziening. De activiteiten zijn gericht op: het opdoen van ervaring door pv-systemen te plaatsen, het verbeteren van de prijs/prestatieverhouding en het versterken van het draagvlak. Het PV-convenant is gestart op 1 januari 1997 en loopt tot en met 31 december 2000. Doelstelling voor het jaar 2000 is 7,7 MegaWattpiek (de eenheid waarin zonne-energie wordt uitgedrukt).
De volgende acht nieuwe bedrijven/organisaties hebben het PV-convenant ondertekend:

• Gemeente Amersfoort (1 MW project Nieuwland)
• Ecofys, Utrecht (adviesbureau)
• EWR Energie, Alphen aan de Rijn (energiebedrijf)
• NBM-Amstelland Woningbouw BV, Arnhem (projectontwikkelaar)
• NKF, Delft (producent van omvormers)
• RBB Verkoopkantoor b.v., Montfoort (producent dakpannen)
• Stuurgroep HAL, gemeenten Heerhugowaard, Alkmaar, Langedijk (deze gemeenten willen op de VINEX-locatie HAL de Stad van de Zon realiseren)
• Assink Vastgoed Project Ontwikkeling BV, Mijnsherendland (projectontwikkelaar)

In 1997 was het convenant al ondertekend door de volgende partijen: Ministerie van Economische Zaken; de energiebedrijven EDON, ENECO, Energie Delfland, ENW, NUON en REMU; EnergieNed; Shell Solar Enery; Bouwfonds Woningbouw; Mabon; Sunergy; Thomasson Dura, ECN en Novem.

Resultaten

Uit een tussentijdse evaluatie blijkt dat de doelstelling van 7,7 Mega Wattpiek in het jaar 2000 waarschijnlijk gehaald gaat worden. De afzet van pv-systemen groeit ieder jaar met zo'n 30 procent. Eind 1998 zal in Nederland circa 2,5 Mega Wattpiek aan netgekoppelde pv-sysemen zijn geïnstalleerd. Dit is ongeveer 25.000m2. Voor de jaren daarna staan een aantal grotere projecten op stapel. Vooral in grote projecten is de prijs van pv-systemen in de afgelopen tijd gedaald, conform eerder geformuleerde uitgangspunten. In 1998 kost een pv-systeem in een groot project zo'n fl. 16,50 per Wattpiek (inclusief installatiekosten). Het Ministerie van Economische Zaken steekt dit jaar ruim 50 miljoen in zonne-energie. Een groot deel van de in het regeerakkoord vastgelegde 80 miljoen voor duurzame energie zal ook ingezet worden voor zonne-energie. Op 24 september is de folder 'Eén jaar PV-convenant verschenen. Deze folder is telefonisch aan te vragen bij Novem, 030-2393435.

Introductie Epc-CD

De woningbouwsector krijgt van overheidswege via het Bouwbesluit de EPN (Energie Prestatie Norm) opgelegd. Deze (milieu-) eis wordt uitgedrukt in de EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt). Met het zwaarder worden van de EPN-eis, moeten ontwerpers steeds ingrijpender voorzieningen treffen in hun woningontwerp.
Indien men telkens moet berekenen of het ontwerp aan de EPC voldoet èn of de gekozen oplossing in het budget past, zal men hierin veel tijd en moeite moeten steken. Gevolg: fouten en stagnatie in de ontwerpfase. Een interactief rekenprogramma dat energie- en bouwkostenberekeningen op elkaar afstemt, zal daarom duidelijk in de informatiebehoefte van ontwerpers en bouwadviseurs voorzien: De Epc-CD!
De Epc-CD berekent niet alleen het primair energieverbruik, maar geeft ook een indicatie van de meer- en minderkosten van elk alternatief. Hierbij kan de gebruiker uitgaan van de NOVEM-referentiewoningen, maar ook van eigen projecten en varianten. Het programma werkt ook andersom: vanuit het beschikbare budget kan gezocht worden naar oplossingen die aan de EPC voldoen.
De gebruikersvriendelijke Epc-CD draait onder Windows; extra software is niet nodig. Gebruikers ontvangen gratis helpdeskservice. Uiteraard zal de Epc-CD bij wijzigingen in de EPN worden aangepast. De uitgave wordt jaarlijks geactualiseerd.
De Epc-CD is vanaf 21 september 1998 beschikbaar. Indien men zich vóór 31 oktober 1998 voor minimaal twee jaar abonneert op de Epc-CD, profiteert men van de introductievoordeelprijs à fl. 395,-. Na 31 oktober 1998 geldt de standaard abonnementsprijs à fl. 495,-. Abonnees ontvangen één maal per jaar een update-versie à fl. 495,- met de nieuwste (kosten)informatie. De losse verkoopprijs bedraagt fl. 575,-. Alle genoemde bedragen zijn exclusief 17,5% BTW en handlingkosten. De Epc-CD is tot stand gebracht in samenwerking met NOVEM, W/E Adviseurs Duurzaam Bouwen en Archidat B.V.
Wendt u voor een gratis Epc-demo-CD en meer informatie over deze eigentijdse 'tool' voor de ontwerpende bouw tot: ten Hagen & Stam, ter attentie van mevrouw Ellen Brouwer, postbus 34, 2501 AG Den Haag, tel. 070-3045705, fax 070-3045815.

Recticel overhandigt gouden Tau-foam spelden

Tijdens de Nationale Dakendag op 12 november zet Recticel Nebiprofa B.V. te H.I. Ambacht in de schijnwerpers voor hun belangrijke aandeel in het succes van de door Recticel vervaardigde Eurothane Powerdeck AL isolatieplaat.
De directie van Nebiprofa, D. v.d. Bom en C.H.M. Suijkerbuijk, en hoofd verkoop binnendienst, M.S. Holstein, ontvangen elk uit hande van Robert Westdijk, Recticel's group manager insulation, een gouden Tau-foam speld. Tot nu toe was alleen A.A.G. Schiebroek van het gelijknamige dakbedekkingsbedrijf te Best, drager van dit versiersel. Vorig jaar isoleerde hij het dak, totaal 26.500m2, van het distributiecentrum van supermarktketen Aldi in Roosendaal met Eurothane Powerdeck AL.
Eurothane Powerdeck is een PIR-plaat (polyisocyanuraat) en tweezijdig voorzien van een zuiver aluminium cachering (50 micron). Recticel spreekt liever over Tau-foam dan over PIR. De Griekse letter T wordt uitgesproken als Tau en symboliseert in de chemie tereftalaat waarvan de merknaam 'Taufoam by Recticel' is afgeleid. Het verschil tussen PIR-schuim en Taufoam zit in de toepassing van tereftalaatpolyesters. Deze geven het materiaal een bijzondere celstructuur die borg staat voor een isolatiemateriaal met grote stabiliteit, ook bij hoge temperaturen. Het isolerend vermogen van Eurothane Powerdeck manifesteert zich door een lage warmtegeleidingscoëfficiënt l 0,019 W/m.K (declared value) en 0,020 W/m.K (rekenwaarde). Deze eigenschappen maken dunne en lichte isolatieplaten mogelijk. Bij R=2,5 is het gewicht nog geen 2 kg/m2, maar liefst 15 kg/m2 minder dan traditionele isolatieplaten. 1m3 Eurothane Powerdeck platen met R=2,5 bespaart in 50 jaar 54.000m3 aardgas, oftewel 21.000kg minder Co2 uitstoot. Twee keer beter dan 1m3 traditionele isolatie. Voor meer informatie: 0488-489304.

ISO 9001 Certificatie voor KDN-Teewen Thorn

Na een relatief korte maar intensieve periode waarin KDN-Teewen Dakpannen in Thorn de weg naar certificering succesvol aflegde, ontvangt deze fabriek van KDN-Teewen op 25 september haar ISO 9001 Certificatie. Natuurlijk heeft KDN-Teewen Thorn geprofiteerd van de kennis en ervaring van haar moederorganisatie. De fabriek in Woerden ging Thorn namelijk voor in deze ISO Certificering. Als de heer Hol van Lloyd's Register Quality Assurance Limited eind september de ISO 9001 certificering officieel overhandigt, zijn alle Glazura en Glazuron producerende fabrieken van KDN-Teewen ISO 9001 gecertificeerd. KDN-Teewen Dakpannen is trots op het behaalde resultaat. Certificering was geen doel op zich, maar het profileert KDN-Teewen wel als volwaardige partner. Daartoe leveren de nieuwe KOMO-certificaten voor alle keramische fabrieken van KDN-Teewen ook een belangrijke bijdrage. Dit geeft opdrachtgevers de garantie dat alle dakpannen die de fabrieken verlaten van dezelfde hoge kwaliteit zijn.

Beging 1998 gingen Kleidakpannen Nederland en Teewenpan Dakprodukten een intensieve samenwerking aan wat betreft promotie en verkoop. Beide bedrijven deden dat vanuit een sterke marktpositie. Dit heeft geleid tot KDN-Teewen Dakpannen, totaalaanbieder op het gebied van keramische en betondakpannen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ton Boonhof op telefoonnummer 0475-349200.

BDA-Intron publiceert BRL 'zonne- energiesystemen in daken' ter kritiek

Onder begeleiding van een speciaal daartoe ingesteld College van Deskundigen wordt door BDA-Intron b.v. sinds enige tijd gewerkt aan een beoordelingsrichtlijn voor Zonne-energiesystemen in daken. In dit College van Deskundigen participeren vertegenwoordigers vanuit de zijde van de industrie, energie distributiebedrijven, verwerkers, overheid en instituten. De BRL behandelt zonne-energiesystemen, zoals PV-panelen en zonnecollectoren, die zijn geïntegreerd in een raamwerk en toegepast worden in met name hellende daken. Het College van Deskundigen heeft positief geadviseerd over publicatie ter kritiek van de groene versie van deze BRL. Voor meer informatie: 0345-580733.

SBD komt met de studiegids 1999

De SBD heeft geprobeerd om een evenwichtig pakket aan opleidingen samen te stellen voor bedrijven en hun werknemers. Nieuw is het cursusaanbod voor bedrijven, die ook hellende daken bedekken met schubvormige dakbedekkingen. Vebidak heeft besloten voor dit marktsegment kennis te vergaren en te ontwikkelen om daarmee haar leden van dienst te kunnen zijn. In navolging daarvan heeft het Bestuur van de SBD besloten ook hiervoor cursussen te ontwikkelen. De leerlingstelselopleidingen die de SBD al een aantal jaren verzorgt, dreigen daarmee uitbreiding voor andere werknemers.
Gratis kunt u gebruik maken van het deskundig advies van onze opleidingsadviseur Piet Smidts voor het opstellen van een scholingsplan voor uw bedrijf.Voor meer informatie: tel. 030-6062112.

Nieuwe statutair directeur van GZB

Met ingang van 1 oktober is D.A. Jonkers (41) benoemd als statutair directeur van GZB nv (Garantie & Zekerstelling in de Bouw). Hij volgt G. Blankendaal op, die zich om gezondheidsredenen moet terugtrekken. Jonkers heeft in de bouwsector zijn sporen verdiend, onder meer als directeur van de brancheorganisatie Vebidak. GZB nv is vanaf 1 januari 1996 actief op het gebied van verzekerde garanties/technische controle voor producten/processen in de bouwtoelevering, alsmede voor gebouwen en kunstwerken. De opvolger van Jonkers bij Vebidak is J.L. Bechtold welke als waarnemer is aangesteld.

Verkeerde foto's

In de uitgave van Dakhelling 1998/5 zijn per ongeluk de verkeerde foto's geplaatst bij het artikel over de Paus Compact Slide van Vlutters. Deze foto is de enige juiste. De redactie betreurt het misverstand.

Vakantiebonnen zwaarder belast

Het fiscale voordeel voor de honderdduizenden werknemers in de bouw, metaal en schildersbranche op vakantiebonnen wordt de komende jaren afgebouwd. Daarover hebben de vakbonden en werkgevers in deze sectoren met het ministerie van Financiën een akkoord bereikt.
Al jarenlang hoeft in de bouw en metaal over slechts 75% van de waarde van vakantiebonnen belasting te worden betaald. Bij de overige werknemers is het vakantiegeld volledig belast. Dit leidde vorig jaar tot geruchtmakende rechtszaken van werknemers tegen de Belastingdienst. De klagers eisten dat de ongelijkheid ongedaan werd gemaakt, maar haalden tot nog toe bij de rechter bakzeil. Wel nam Financiën het standpunt in dat het voordeeltje op de vakantiebonnen niet langer houdbaar was. De vakbonden vreesden dat daardoor het netto salaris van de werknemers zou dalen. In het akkoord met Financiën staat dat de 75% jaarlijks met 2,5%-punt wordt verhoogd tot een niveau van 90%. In 1999 en 2000 krijgen de werknemers volledige compensatie via een technische ingreep in de loontabellen. Nog niet duidelijk is wat de inkomensgevolgen vanaf 2001 zijn.

Redland Dakprodukten b.v. wordt Lafarge Dakproducten b.v.

Als gevolg van de overname door Lafarge sa van het meerderheidsbelang van de Redland Braas Building Group b.v. zullen meerdere ondernemingen van naam wijzigen.
Lafarge is opgericht in 1833 en heeft wereldwijd een leidinggevende positie in cement, kant-en-klare betonmengsels, aggregaten, gips, dakbedekking en diverse speciale producten voor de bouw. In totaal zijn er ongeveer 60.000 werknemers werkzaam in zestig landen. Wereldwijd en door de jaren heen heeft Lafarge veel technische kennis opgedaan, waarbij het behoud van natuurlijke hulpbronnen en het milieu voorop staan. Lafarge heeft als centraal beleid een sterke corporate identity. Om deze corporate identity te benadrukken is de naam van Redland Dakprodukten b.v. per 1 juli 1998 gewijzigd in Lafarge Dakproducten b.v.

Domino van Creaton

Lander Bouw Keramiek, importeur van de Duitse keramische dakpannenfabriek Creaton introduceert de Domino, de nieuwste pan van deze producent.
Ook deze keramische dakpan Creaton is groot en economisch van formaat. (gemiddeld circa 12,4 st/m2) De pannen kunnen naar wens in verband of rechtlijnig gelegd worden. De standaardkleuren zijn natuurrood, grijs- of antraciet geëngobeerd. Om de kwaliteit te waarborgen geeft Creaton de Domino een verzekerde garantie van 30 jaar. Alle dakpannen worden geproduceerd volgens DIN ISO 9001/EN29000. Voor meer informatie: 0416-278652.

Teruglopende isolatiewaarde door windbelasting niet gedekt in Bouwbesluit

In artikel 71 van het Bouwbesluit is de luchtdoorlatendheid, ofwel luchtdichtheid, van woningen en gebouwen geregeld. Weinig tot niets wordt echter geschreven over de invloed van sterke wind op de isolatiewaarde van met name gevelconstructies. Op papier kan een gevelconstructie voldoen aan alle luchtdichtheidsnormen en -richtlijnen, maar in de praktijk kan zo'n ontwerp bij hoge windbelasting toch ontoereikend blijken te zijn. In die gevallen loopt de isolatiewaarde van de constructie dramatisch terug, en blijft de buitenschil kouder (en vochtiger) dan oorspronkelijk was bedoeld. Opvallend is dat de keuze van het isolatiemateriaal hierop een grote invloed heeft: de zogenoemde 'windshield'-functie.
Bij navraag bij een aantal kustgemeenten in Nederland blijkt al snel dat dit fenomeen nauwelijks bekend is, laat staan dat men er bijzondere aandacht aan schenkt. Dat is ook niet zo vreemd, omdat de invloed van windbelasting op de isolatie ook in het Bouwbesluit niet aan de orde komt. Toch is sinds kort ontdekt dat aan gebouwen in kustgebieden en andere 'open' gebieden met een hoge windbelasting wel degelijk extra eisen zouden moeten worden gesteld.
Voorwaarde voor een gevelconstructie is dat deze aan de koude zijde een lage diffusieweerstand moet hebben, respectievelijk ventilerend moet zijn uitgevoerd. Water, dat bijvoorbeeld in de stenen van de buitenmuur dringt, verdwijnt via de binnenzijde van het buitenspouwblad en de open stootvoegen weer naar buiten. Maar juist rond die open stootvoegen, die nu eenmaal nodig zijn, kan een probleem in windrijke gebieden ontstaan. Dat heeft voor een groot deel te maken met de keuze en toepassing van het type isolatiemateriaal. Wordt namelijk een isolatiemateriaal met een 'open' structuur gebruikt, dan kan een sterke wind erdoorheen blazen.
Vooral rond de stootvoegen (in een oppervlak met een diameter van één tot anderhalve meter) verliest dat isolatiemateriaal zijn isolerende functie. Stel dat een gevel van een woning boven vier en onder vier open stootvoegen telt, dan ontstaat er een oppervlak van circa acht vierkante meter, waarbij de isolatie vrijwel niets meer doet. Daarmee heeft ongeveer de helft van het geveloppervlak in de natte, windrijke maanden (juist als de gevel móet isoleren) geen isolerende werking meer, en voldoet per definitie dus ook niet meer aan de eisen van het Bouwbesluit.
Er zijn twee remedies om dit probleem op te lossen. Zo kan het 'open' isolatiemateriaal worden voorzien van een windwerende, damp-open folie. Dit is kostbaar en betekent weer een extra handeling op de bouwplaats. Een andere, en meer 'directe' remedie biedt het gebruik van een isolatiemateriaal met een 'gesloten' celstructuur, zoals EPS (geëxpandeerd polystyreen). Dit materiaal is wind- en vochtdicht en levert zelfs in windrijke gebieden een volledige, blijvende isolatiewaarde op. De uitstekende windshield-functie van EPS is ook af te leiden uit een onderzoek van het Swedish National Testing and Research Institute SP (het 'Zweedse TNO'), waarin de conclusie luidt: "Een thermisch isolerend windshield in de juiste dikte, zoals EPS, leidt ertoe dat de binnenzijde van de buitenmuur warmer en daardoor droger blijft dan wanneer een niet-isolerend windshield wordt gebruikt." In sommige campagnes wordt door fabrikanten gewaarschuwd voor een ander fenomeen: het verschijnsel van 'vrije convectie'. Spouwisolatie, die slordig wordt geplaatst en bovendien níet is voorzien van een liplas rondom, leidt dan tot problemen. Dit komt doordat warme lucht rondom de isolatieplaten gaat stromen. Gelukkig worden de EPS-spouwplaten, die door de leden van Stybenex op de markt worden gebracht, alle voorzien van een rondom lopende sponning, en worden geleverd met ondubbelzinnige verwerkingsvoorschriften.
Overigens is het windshield-fenomeen niet bij àlle Nederlandse kustgemeenten onbekend terrein. De gemeente Den Helder adviseert al jaren om isolatiematerialen met een gesloten celstructuur te gebruiken, ook in de periode ná de invoering van het Bouwbesluit. Dat echter veel windrijke gemeenten in Nederland geen aandacht aan de negatieve invloed van windbelasting besteden, geeft aan dat het Bouwbesluit nog níet volledig is.

Leveringsprogramma in nieuwe brochure

Unilin Systems bv te Nieuwerkerk aan den IJsel heeft een nieuw leveringsprogramma van haar assortiment dakelementen en dakplaten voor hellende en platte daken. Alle producten staan weergegeven in deze 32 pagina's tellende brochure. Overzichtstabellen, tabellen met overspanningen en overstekken, maatschetsen, geluidseisen, het staat allemaal beschreven in de brochure. Voor meer informatie: 0180-317155.

Tandheugel-ladderlift van Geda

Een opbouw ladderlift met twee meter ladderdelen en toch een tandheugelaandrijving? Geda heeft het; de Combilift 200 Z. Door gebruik te maken van een tandheugelaandrijving en een revolutionaire laddervergrendeling, geen losse bouten en moeren zijn de gebruikelijke staalkabel en het kopstuk overbodig. Dankzij het kokerprofiel van de staanders zijn de ladderdelen vele malen sterker geworden, zo kan men deze lift opbouwen tot een hoogte van dertig meter en toch 200kg heffen. Bij de gebruikmaking van de lift als steigerlift kan men de Combilift 200 Z verticaal naast de steiger plaatsen. De lift wordt dan ook opgebouwd als een normale tandheugellift, vanaf het plateau. Voor meer informatie: 0318-511013.