Zoeken

Roofing Holland 1996-11-06 Insnijding is essentieel voor goed renovatie-advies

Soms komt men daken tegen waar alle fouten die gemaakt kunnen worden ook daadwerkelijk gemaakt zijn. In het kader van de grondige renovatie van een flatgebouw voorzag het bestek in het aanbrengen van nieuwe gekleefde isolatie en dakbedekking op de huidige dakafwerking.

Op basis van het bestek werden gesprekken met dakdekkers gevoerd, toen uiteindelijk het tijdstip van uitvoering naderde werd door een dakbedekkingsbedrijf de situatie ter plaatse opgenomen compleet met insnijding. Er werd water in de bestaande dakafwerking geconstateerd, hetgeen voor het dakbedekkingsbedrijf aanleiding was de aannemer te adviseren om de in het bestek omschreven renovatie niet op die wijze uit te voeren, maar een onafhankelijk advies in te winnen omtrent de renovatie mogelijkheden.
SMITS dak- en isolatieadvies werd hiervoor benaderd. De aangetroffen situatie is illustratief voor de fouten die in het kader van dakbeheer, dakonderhoud en dakrenovatie kunnen worden gemaakt.

De basis voor een renovatieadvies De basis voor een goed renovatieadvies vormt naast informatie verkregen uit een gesprek met de opdrachtgever ook een visuele inspectie van het dakvlak en één of meerdere insnijdingen in de dakbedekking. Insnijdingen vormen een essentieel deel als informatiebron.
Het komt veelvuldig voor dat de werkelijke constructie opbouw verschilt van de mondeling of schriftelijk verstrekte informatie. Door het verrichten van een insnijding ziet men hoe de opbouw is (soort materialen, dikte, bevestigingswijze etc.). Uitsluitend door het verrichten van insnijdingen kan worden vastgesteld of vocht in de dakafwerking aanwezig is en of aantasting van materialen door vocht heeft plaats gevonden.

Vóór het schrijven van het bestek zijn geen insnijdingen in de dakafwerking verricht, zodat de actuele situatie met betrekking tot de constructieopbouw niet bekend was. De conditie van materialen was dus niet bekend toen het bestek werd gemaakt.

De visueel waarneembare gebreken

Doorgedekte toplaag

De toplaag van het dakbedekkingspakket bestaat uit een APP gemodificeerde dakbaan voorzien van een polyestermat inlage. Deze toplaag is bij alle opstanden doorgedekt tot aan de bovenzijde van de opstand. Opstandstroken zijn nergens toegepast.
Uitsluitend een toplaag met inlage welke een verhoogde dimensionele stabiliteit heeft (470 of 370 code) of een dakbaan met een dubbele inlage (446, 464, 346 of 364 code) komt in aanmerking om onder bepaalde voorwaarden door de kim van opstanden te worden doorgedekt. Voor de zekerheid moet men altijd navragen of de leverancier dit doordekken toestaat. Ook een dakbanen met een zogenaamde verhoogde dimensionele stabiliteit zal de neiging hebben om te krimpen.
Reeds een geringe krimp in combinatie met een onvolledige verkleving aan de ondergrond bij kimmen van opstanden zal, als de toplaag is doorgedekt, ook bij dit type dakbanen holle kimmen tot gevolg hebben.

Geen opstandstroken

In de kim van opstanden is slechts de toplaag aangebracht. De kimmen zijn dus slechts eenlaags uitgevoerd. Het grootste bezwaar van een dergelijke uitvoering is dat als holle kimmen ontstaan er een extra risico op lekkages aanwezig is langs door krimp van de dakbaan opengetrokken overlappen in de kim. Uit oogpunt van kwetsbaarheid tegen beschadigen moet de nek van opstanden (bijvoorbeeld bij dakranden of hoogteverschillen) ook tweelaags worden uitgevoerd.
Bij alle bitumineuze dakbedekkingssystemen moet de kim en de nek van details (ook bij eenlaagse systemen) tweelaags worden afgewerkt.

Het is algemeen bekend dat door het toepassen van lood in grote lengten op den duur scheuren in het lood ontstaan. In de nieuwbouw worden getroffen dan ook nog maar weinig situaties aan waarbij lood in te grote lengten is toegepast. Bij renovatiewerken komt te lang lood nog vaak voor. In het gunstigste geval zijn bij deze daken in het kader van onderhoud maatregelen genomen om inwateren langs scheuren in het lood te voorkomen. De meest simpele maatregel is bijvoorbeeld op de scheur een reparatiestikker loodkleurige band te kleven.
Een ander voorkomend gebrek (zowel bij nieuwbouw als renovatiewerken) is het onvoldoende diep aanbrengen van lood in voegen. Als lood slechts 15-20mm in een voeg is ingewerkt zal de voegspecie na enkele jaren loslaten. In de regel zit dan ook het lood niet meer vast. Vaak heeft een dergelijke situatie tot gevolg dat achter de loodstroken langs inwateren in het dak optreedt.
Voetlood moet tenminste 40mm diep in voegen worden aangebracht; het lood borgen met loodproppen.

Met insnijdingen waarneembare gebreken Door het verrichten van insnijdingen kan veel extra informatie worden verkregen over de conditie en opbouw van een dakafwerking. Deze informatie is essentieel om een gefundeerd onderhouds/renovatieadvies te kunnen geven.
De praktijk leert dat bij die projecten waar geen insnijdingen zijn gemaakt ter voorbereiding van renovatie/onderhoudsadviezen men tijdens de uitvoering vaak voor onaangename (financiële) verrassingen komt te staan. Zo ook bij het project dat in dit artikel als voorbeeld is gebruikt.

Conditie van materialen en/of vocht in het dak


Bij het geïnspecteerde dakvlak bleken meerdere renovatielagen dakbedekking te zijn aangebracht. Door het verrichten van insnijdingen werd vastgesteld dat tussen de lagen dakbedekking water aanwezig was tengevolge van inwateren langs onder andere de in slechte conditie verkerende details met voetlood. Ook onder de oude dakbedekking was water aanwezig.


De praktijk leert dat de werkelijke constructieopbouw nogal eens verschilt van hetgeen in bestekken of bouwverslagen van een project is vermeld. Uitsluitend door het verrichten van een insnijding kan inzicht worden verkregen in de werkelijke situatie.
Bij dit project werd niet alleen geconstateerd dat de toplaag van de laatst aangebracht renovatie bedekking nauwelijks hechtte, ook werd vastgesteld dat de oorspronkelijke dakbedekking bestond uit een op onderlaag papier (aanvankelijk) geballaste mastiekbedekking. De ballastlaag van grind was tijdens één van de renovaties verwijderd en niet meer terug gebracht. Andere maatregelen om de stormvastheid van de dakbedekking te waarborgen waren niet genomen. Als isolatiemateriaal zijn losliggende gasbetontegels met de afmetingen van ca. 300×600mm op een betonnen ondergrond aangebracht.


Langs de dakrand van het geïnspecteerde project was een breed verhoogd gedeelte aanwezig. De dakbedekking was hier in één keer doorgedekt, zodat door krimp de dakbedekking over een breedte van ca. 200mm niet dragend op de ondergrond lag. Wat deze verhoging langs de rand eigenlijk was wist niemand, dus werd een insnijding gemaakt. De verklaring was simpel: in de mastiek bedekking vastzittende betontegels waarover dakbedekking was aangebracht.

Het renovatieadvies

Het renovatiebestek beschreef het aanbrengen op de bestaande dakbedekking van een gekleefde isolatie met een tweelaagse dakbedekking aangebracht volgens de brandmethode.
Bovengenoemd renovatieadvies wordt sterk ontraden, omdat:

  • De huidige dakconstructie niet aan de minimum eisen van stormvastheid volgens het Bouwbesluit voor bestaande bouwwerken voldoet; en een hierop gekleefde nieuwe afwerking dus ook niet.
  • Water in de huidige dakafwerking aanwezig blijkt te zijn.

Het naar aanleiding van de inspectie opgestelde renovatieadvies gaf twee mogelijkheden aan:

  • De bestaande afwerking tot op de betonnen ondergrond slopen, een noodlaag van gebitumineerde polyestermat aanbrengen en hierop een losliggende isolatie en dakbedekkingssysteem met een ballastlaag conform het Bouwbesluit. Uit een windbelastingsberekening bleek dat voor dit project de aan te brengen dikte van de ballastlaag in de hoekzones van het dak 100mm was.
    Omdat dit veel meer was dan de in het verleden aanwezige ballastlaagdikte (30-40mm) werd geadviseerd na te aan of de huidige constructie wel bestand was tegen de 'Bouwbesluitdikte' (ca. 160 kg/m2).
  • Als alternatief werd een gekleefde dakbedekkingsconstructie aangegeven bestaande uit een gekleefde gebitumineerde polyestermat, met bitumen gekleefde isolatie en een gebrande bitumineuze dakbedekking.

Opgemerkt wordt dat ook constructies met kunststof dakbanen mogelijk zijn, maar dat in dit geval met betrekking tot de keuze van het type dakbedekking aansluiting op het oorspronkelijke bestek de voorkeur had.

door: Janus Smits