Roofing Holland 1998-06-28 Leverancier van EPDM-membraan neemt volledige verantwoordelijkheid voor daksysteem

Voor een leverancier van een dakbedekkingssysteem heeft Handels- en Adviesbureau Van Beek uit Geleen bij het project Pelgromhof in Zevenaar een opmerkelijke stap genomen. Van Beek trad op als aannemer van het complete dakwerk. Een project van dergelijk omvang en complexiteit rechtvaardigt zo'n aanpak, stelt directeur Nico van Beek. "Op die manier halen we het risico bij de dakdekker weg."

 Het project Pelgromhof in Zevenaar is een van de vijftig zogeheten 'Voorbeeldprojecten Duurzaam en energiezuinig Bouwen'.
Met deze projecten willen de ministeries van VROM en Economische Zaken laten zien wat er op het gebied van duurzaam bouwen op dit moment al mogelijk is en wat binnen enkele jaren standaard zou moeten zijn. Dit complex in het hart van Zevenaar omvat naast 168 huurwoningen voor senioren en 46 zorgappartementen een restaurant/ keuken, een dienstencentrum, een theater en andere recreatieve voorzieningen.
Duurzaam bouwen en energiebesparing krijgen in het bijzonder gestalte door een goede isolatie en de compacte bebouwing (160 woningen per hectare) rond een groene, overvloedig beplante hof. Door de sterke relatie tussen het gebouw en zijn groene omgeving ontstaat een complex ouderenwoningen met een bijzondere uitstraling. Als er veranderingen van omstandigheden of behoeften optreden, kunnen de woningen worden aangepast.

Het ontwerp van architect Frans van der Werf uit Zwijndrecht past door de typerende vormgeving die inmiddels het etiket 'organische' architectuur heeft gekregen uitstekend in de plattelandsbeleving. Het betekent echter ook dat er bouwtechnisch bepaald niet voor de gemakkelijkste weg is gekozen. De bijzondere kenmerken komen wat het bouwdeel dak betreft met name naar voren in de dakhellingen die op vele plaatsen verschillen, de talloze dakdoorvoeren en een dakrandafwerking waar nauwelijks een horizontale lijn in is te herkennen.
Nico van Beek, directeur van Handels- en Adviesbureau van Beek BV uit Geleen maakte voor het eerst kennis met de plannen van Van der Werf bij de permanente expositie van de Vereniging Integrale Biologische Architectuur (VIBA) in 's-Hertogenbosch. Hij raakte onder de indruk van het ontwerp en nam vervolgens met de architect contact op want zo liet hij hem weten: "Ons materiaal past helemaal in jullie Dubo-visie."

Afwijkende aanpak

Wat Van Beek ook direct bemerkte was dat de realisering van het project door zijn omvang en complexiteit een behoorlijk afwijkende aanpak zou vereisen. "Het is geen geheim dat aannemers doorgaans aansturen op goedkopere oplossingen dan in het bestek worden voorgesteld. Bij ingewikkelde projecten als de Pelgromhof is dat niet anders. Alleen al om die reden is extra aandacht door de onderaannemers goed te rechtvaardigen. Waar 'geknepen' wordt, gaat dit gewoonlijk ook ten koste van de kwaliteit. Daarom hebben wij in de onderhandelingen met de hoofdaannemer een opmerkelijke stap willen zetten. We hebben ons op het standpunt gesteld dat dit werk alleen met succes kon worden afgerond wanneer wij als leverancier van het dakbedekkingssysteem alle verantwoordelijk op ons namen. Het was in onze optiek de enige manier om risico's in de uitvoering uit te sluiten. We hebben de verantwoordelijkheid durven accepteren onder de voorwaarde dat wij als leverancier van het EPDM dakafdichtingssysteem mede de keuze mochten maken voor de dakopbouw en detaillering, de leverancier van het begroeningssysteem en het dakdekkersbedrijf."

Gezien de moeilijkheidsgraad koos Van Beek voor een vertrouwd en degelijk dakdekkersbedrijf, Nicon bv uit Enschede. Op die plaatsen waar het de applicatie van kritische details betreft, is er een specialist van Van Beek aan het werk. Dat betekent in de praktijk dat er bijna voortdurend één van de specialisten van Van Beek aan het werk is. "Daarmee halen wij dus ook het risico bij de dakdekker weg. Het aanbrengen van de dampremmer, isolatie profielen en dakbedekking kan uitstekend door dakdekkers worden gedaan. Dat ligt anders bij aansluitingen die op het dak gevulkaniseerd moeten worden. Op die onderdelen willen we op zeker spelen, dus zetten we onze eigen mensen in." De opdrachtgevers wensten een groendak met een zeer lange levensduur en een dak dat een minimaal onderhoud nodig had. Daarom kozen zij voor een waterkerende laag van VB EPDM met daarop een begroeningssysteem, een combinatie zoals Van Beek al vele malen heeft toegepast in Nederland en Duitsland. Dankzij de koppeling van disciplines kan Van Beek garanderen dat het dak waterdicht is en de isolatiewaarde gehandhaafd blijft.
Objectgroen uit De Meern, een bedrijf waar Van Beek reeds lange tijd mee samenwerkt, garandeert dat de begroeiing van het sedumdak aan de verwachtingen voldoet. De samenwerking waarbij de coordinerende en adviserende taak is toebedeeld aan de leverancier van het VB EPDM-systeem is volgens Nico van Beek de enige juiste werkwijze om een kwalitatief goed dak te maken. "Je moet een perfect dak maken en anders moet je er met je vingers van af blijven. Een tussenweg is er niet."

Isolatie

Het totale dak heeft een oppervlakte van 7.500 m2. Het is ruwweg te verdelen in drie typen die wat opbouw betreft enigszins afwijken. In alle gevallen is er echter een isolatie toegepast van resolschuim of geëxpandeerd perliet dan wel een combinbatie daarvan. Een isolatie die prima past in het duurzaam bouwen-concept en waar met een betrekkelijk dunne isolatie een hoge prestatie kan worden verkregen. Op de hellende daken is 7 cm UltraGard F toegepast, op de platte daken 5,5, cm Ultragard 300 D en op de platte beloopbare daken Fescoboard.

Een aspect dat bij de ontwerper van het dak aan de aandacht was ontsnapt betrof de noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen voor het onderhoud van het groendak. Hiervoor werden naderhand kleine stalen paaltjes met een oog erin bedacht waaraan de 'tuinman' zijn veiligheidslijn vast haakt. Deze paaltjes brachten overigens ook wat kleine probleempjes met zich mee. Omdat het membraan rondom de paaltjes reeds gevulkaniseerd was maar de dakbedekking nog niet geballast was, ging het membraan onder invloed van de wind bewegen. Als gevolg daarvan ontstonden kleine beschadigingen rondom de veiligheidsvoorzieningen. Het is geen uitzondering dat dit soort beschadigingen achteraf met een butyl- of neopreenlijm worden hersteld. Van Beek koos voor een doeltreffender oplossing, een oplossing die eerder in eigen bedrijf was ontwikkeld, de zogenoemde envelop-methode. Ter plaatse van de beschadiging wordt onder het VB EPDM-membraan een envelop gevouwen die vervolgens naadloos aan het membraan wordt gevulkaniseerd. "Het betekent meer werk, maar ook veel meer zekerheid," zegt van Beek. "Niemand zou het zien als wij ook hadden geplakt, maar je roept de ellende over je af want na een jaar of drie groeien de wortels er doorheen."

Omdat de helling op die plaatsen waar dakdelen bij elkaar komen soms oplopen tot 45 graden, moest een speciale oplossing worden bedacht om te verhinderen dat het vegetatiedak weg zou glijden. Er is in overleg met de firma Van Vliet Objectgroen gekozen voor een compartimentering met houten bakken waarin het substraat is aangebracht. Na verloop van tijd zullen deze bakken wegrotten, waarbij de wortels hun functie overnemen.
De dakdekkers zijn sinds januari dit jaar aan het werk. Als alles volgens planning verloopt, kan de bouw in mei van het volgende jaar zijn voltooid. Nederland is vanaf dat moment een architectonisch juweel rijker. Een complex dat in het kader van duurzaam bouwen terecht is aangemerkt als een voorbeeldproject. De wijze waarop Van Beek aan de dakwerkzaamheden uitvoering gaf en de coördinerende rol op zich nam mag in dit verband zeker ook als voorbeeld dienen.