Roofs 1999-08-22 Mechanische bevestiging van EPDM-membraan zonder perforatie ook mogelijk op helllende daken

Tijdens de laatste editie van de Bouwbeurs presenteerde EPDM-systems uit Lemelerveld de geperfectioneerde versie van het Klemmfix-systeem. Dit vernuftige bevestigingssysteem dat de EPDM-membranen zonder perforatie mechanisch bevestigt aan de onderconstructie, is in het Brabantse Borkel en Schaft toegepast op een hellend dak.

Voor Jan Verspeek, directeur van installatiebedrijf Verspeek in Borkel en Schaft, was het precies wat hij zocht, toen hij in februari van dit jaar tijdens de Bouwbeurs kennismaakte met het nieuwe Klemmfix-systeem van EPDM Systems. Op dat moment was hij op zoek naar de juiste dakbedekking voor zijn nieuw te bouwen winkelpand. Dat de keuze op EPDM zou vallen, stond voor hem al min of meer vast. Het probleem zat hem vooral in de bevestigingsmethode van de dakbedekking op de grote dakvlakken van zijn nieuwe winkelpand. Het dak heeft namelijk een hellingshoek van 23 graden. Eerder al had Verspeek enkele EPDM-aanbieders benaderd maar niemand durfde het aan om op deze helling een mechanisch bevestigingssysteem toe te passen. EPDM-systems uit Lemerlerveld, importeur en verdeler van Prelasti voor Nederland, durfde dat met het geperfectioneerde systeem wel aan. Over de duurzaamheid van EPDM als dakafdichtingsmateriaal bestaat zoveel jaren na de introductie geen verschil van mening meer. De zwakke schakel vormt echter de naadverbinding. Het is om deze reden dat Prelasti al vroegtijdig heeft ingezet op de fabricage van grote, op de maat van het dak afgestemde naadloze membramen. Hiermee wordt het werken met lijm op de bouwplaats tot een minimum beperkt. In de werkplaats van EPDM-systems in Lemerlerveld worden de EPDM banen vooraf aan elkaar gevulkaniseerd volgens de 'hot bonding' methode. Hierbij wordt in de overlap van de banen een strip ongevulkaniseerd rubbermengsel aangebracht. Vervolgens wordt de naadverbinding bij een temperatuur van 200 graden Celsius en onder een druk van 6 bar aan elkaar gevulkaniseerd. Op die wijze wordt een homogene naadverbinding verkregen met een weerstand die identiek is aan de folie zelf.
EPDM kan zowel losliggend, verkleefd als mechanisch worden bevestigd. Voor de mechanische bevestiging van haar EPDM-folie ontwikkelde producent Prelasti alweer enige tijd geleden een gepatenteerd systeem waarmee de membraan niet hoeft te worden geperforeerd. Dit zogeheten Klemmfix-systeem bestaat uit een polyamide ankerplaatje en een EPDM-kap. De ankerplaatsjes worden volgens een bepaald patroon op de ondergrond vastgeschroefd en vervolgens bedekt met de EPDM-folie. Ter plaatse van de ankerplaatjes wordt de folie met een montagemiddel ingesmeerd zodat de EPDM-kappen gemakkelijk met een speciale tang op de onderliggende ankerplaatjes kunnen worden geklemd. De folie zit geklemd tussen de beide onderdelen van het Klemmfix-systeem en wordt dan ook op geen enkele plaats doorboord.

Geperfectioneerde versie

Bij de nieuwe geperfectioneerde versie is de basisgedachte van het bevestigingssysteem helemaal overeind gebleven. Een van de verbeteringen is dat alle onderdelen van het bevestigingssysteem zich nu onder de membraan bevinden. Er wordt dus niets meer bovenop de membraan geklemd.
De nieuwe versie bestaat uit een behandelde schijf EPDM-rubber dat samen met een nylon ankerplaatje in de ondergrond wordt vastgeschroefd. Het aantal benodigde Klemmfix-bevestigers is afhankelijk van de windbelasting, de afmetingen en hoogte van het gebouw en wordt door EPDM-Systems berekend. Nadat de EPDM-dakbedekkingsfolie over het dak is uitgespreid wordt de membraan aan de Klemmfix plaatjes bevestigd met behulp van de Cyclomatic. Dit apparaat vulkaniseert de EPDM schijf vast aan de membraan. Het proces neemt ongeveer 1 minuut in beslag.
De cyclomatic wordt op de membraan geplaatst ter hoogte van de verankeringsplaatjes. Het opzoeken van deze plaatjes is feitelijk de enige handeling die de dakdekker moet verrichten. De Cyclomatic doet de rest. De machine werkt op elektriciteit en luchtdruk. In een cyclus van één minuut wordt het Klemmfix-systeem opgewarmd, vindt de hechting plaats en wordt het systeem vervolgens weer afgekoeld.
Waren de oorspronkelijk Klemmfix-bevestigers elk goed voor een belasting van 40 kg, het nieuwe systeem kan blijkens trekproeven belast worden tot 100 kg. De treksterkte is ten opzichte van het 'oude' systeem dus toegenomen met ruim150 procent. In de praktijk zal dan ook eerder de schroef breken, dan dat de hechting loslaat.
Door de bijzonder grote treksterkte kan daarom met minder bevestigers worden volstaan. In Borkel en Schaft moesten de dakdekkers op basis van de windbelastingsberekening vier Klemmfix-bestigers per vierkante meter aanbrengen. Op het relatief grote dak zijn dan uiteindelijk toch nog zo'n 3.600 bevestigers aangebracht.

Blijvend in het zicht

Over het esthetische aspect kunnen de meningen uiteen lopen. De plaatsen waar de membraan mechanisch is bevestigd, blijven altijd zichtbaar. Net zoals bij bitumineuze dakbanen de langsnaden zichtbaar blijven, blijven bij het Klemmfix-systeem de bevestigers zichtbaar. Dit is uiteraard met name aan de orde wanneer het systeem zoals bij Verspeek wordt toegepast op een hellend dak. Sommigen zullen zich storen aan de kleine 'bolletjes' op het dak, anderen zullen wellicht aangenaam getroffen zijn door het patroon. Overigens betekent een en ander wel dat bij het plaatsen van de bevestigers in de onderconstructie een grote mate van nauwkeurigheid is vereist.
Een groot voordeel bij de toepassing van geprefabriceerde membranen is dat het dak in zeer korte tijd regendicht is. Dit voordeel blijft ook bij de toepassing van het Klemmfix-systeem bestaan. Wanneer de membraan over het dak wordt getrokken, kan aanvankelijk alleen worden volstaan met verlijming aan de randen. Daarmee is het dak feitelijk al regendicht. Dakdekkersbedrijf Serco uit Lemelerveld, het bedrijf in Borkel en Schaft belast was met de uitvoering, heeft eveneens de membraan eerst aan de randen verlijmd. Nadat de membraan aldus was bevestigd, is gedurende de daaropvolgende dagen een van de dakdekkers aan het werk gegaan met de Cyclomatic. Volgens Henk Brouwers van Serco hebben zijn dakdekkers het werken met het Klemmfix-systeem als bijzonder prettig ervaren.

door: Mari van Lieshout