Zoeken

Roofs 2000-06-18 Vloeibaar aangebrachte dakbedekkingssystemen goed alternatief op 'lastige daken'

Platte daken worden in Nederland voor 80 tot 85 procent afgewerkt met bitumineuze materialen. Tien tot vijftien procent wordt afgewerkt met kunststof dakbanen. Slechts een zeer klein gedeelte valt onder het polyesterharssysteem en de polyurethaanbedekkingen. Maar met name op 'lastige daken' en daken waarbij een zeer hoge duurzaamheid verlangd wordt zijn deze vloeibaar aangebrachte dakbedekkingssystemen een goed alternatief.

In het algemeen worden vloeibaar aangebrachte daksystemen ten opzichte van traditionele baanvormige dakbedekkingsmaterialen gezien als een 'dure' oplossing. Toch is de toepassing zeker te overwegen bij daken met veel onderbrekingen en moeilijke aansluitingen, daken dus waar met bitumineuze of kunststof materialen weinig eer mee valt te behalen. Ook de daken waarbij de kosten voor het aanbrengen hoog zijn is het raadzaam te kiezen voor een zeer duurzaam materiaal, denk hierbij aan daken welke moeilijk bereikbaar zijn of waar het risico van lekkage tot bijna nul dient te worden terug gebracht.
Hoe meer details hoe groter de kans op een lek. Daarom worden in het bijzonder daken met een extra functie zoals dakterrassen, parkeerdaken en tuindaken die meestal op monolietbeton zijn aangebracht, vaak afgewerkt met een volledig gekleefd dakbedekkingssysteem. Bitumineuze dakbedekkingssystemen met APP of SBS-dakbanen blijken bij dergelijke daken goed te voldoen, maar het risico van lekkage is aanwezig en het herstel vaak moeilijk en kostbaar.
Deze daken kunnen ook echter prima worden afgewerkt met een vloeibaar systeem. Dit wordt echter pas interessant als de verhouding tussen het dakoppervlak en de details uit de pas gaat lopen. Normaal gesproken is de verhouding bij daken tussen het dakoppervlak in vierkante meter en de details in strekkende meter op woongebouwen in Nederland ongeveer 4:1. Dat wil zeggen: voor iedere vierkante meter dak valt te rekenen op 25 centimeter detailaansluiting. Maar bij daken met buitengewoon veel lichtkoepels of relatief kleine dakoppervlakken met veel borstwering is de keuze voor een dergelijk dakbedekkingssysteem dus minder belemmerd door het kostenplaatje.

Gewapende Polyesterharssysteem

Tot de vloeibaar aangebrachte dakbedekkingssystemen wordt onder meer het naadloze onverzadigd polyesterharssysteem gerekend. Dergelijke systemen bestaan doorgaans uit een hechtprimer en een laag polyesterhars waarin een polyesterinlage wordt uitgerold. Na verzadiging van de inlage wordt een tweede laag polyesterhars aangebracht en soms een derde laag. In de laatste laag wordt een slijtlaag van vuurgedroogd kwartszand gestrooid. Na uitharding wordt tenslotte het systeem voorzien van een beschermlaagje om vervuiling tegen te gaan.
Er zijn ook mogelijkheden om als waterdichte laag de polyester aan te brengen en een ander systeem als afwerking zoals bijvoorbeeld gietasfalt, een PU-slijtlaag of plavuizen, hierbij is dan de waterdichtheid gewaarborgd door een hoogwaardig product.
De detailaansluitingen gaan naadloos over in de afdichtingslaag. De aansluitingen tegen beton, glas en staal zijn dermate goed en eenvoudig uit te voeren dat bij bitumen of kunststof dakbedekkingssystemen een polyesterharssysteem vaak wordt gekozen voor de detailafwerking. De aansluiting is zeker ook fraaier en betrouwbaarder dan de aansluiting met een knelstrip. Inmiddels is ruime ervaring opgedaan door deze oplossing te combineren met baanvormige dakbedekkingssystemen. Anders gezegd, de voordelen van het ene systeem worden benut ten gunste van de nadelen van het andere.
Bij toepassing van het polyesterharssysteem dienen enkele uitgangspunten in acht te worden genomen. De onderconstructie dient grondig te worden gereinigd en ontdaan van alle losse delen. Daarna moet tot over de hoogte van de opstand minimaal 100 mm boven de randstrook een opstandafwerking van een gewapend onverzadigd polyesterharssysteem worden aangebracht.

Kemperol V210 en BR (in combinatie met gietasfalt)

Erdo reeds werkt sinds het begin van de jaren tachtig met Kemperol, een product van de firma Kemper uit Kassel (D). Volgens het dakdekkersbedrijf zijn de ervaringen met betrekking tot de duurzaamheid zeer goed. Het aantal klachten over lekkage en/of problemen sinds de introductie wordt miniem genoemd.
Wat betreft de duurzaamheid verwijst Erdo graag naar het Uaetc-certifikaat en de proeven die door de BAM (Bundesanstalt für Materialprüfung) in Dortmund zijn uitgevoerd. Hierbij is een vergelijking gemaakt tussen een nieuw en een twaalf jaar oud stuk Kemperol. Opvallend was dat blijkens deze test de treksterkte van de twaalf jaar oude dakbedekking hoger lag dan bij de nieuwe. De gevonden waarden bedroegen bij de nieuwe Kemperol 211 N/15 mm en 277 N/15 mm bij het twaalf jaar oude stuk. Ook de rek bij breuk lag bij het oude materiaal hoger (65,1 procent) dan bij het nieuwe (54,6 procent).
Één van de kwaliteiten van Kemperol is het scheuroverbruggend vermogen. Ook ten aanzien van dit punt heeft Erdo testresultaten bij de hand. Het Östenreichisches Kunststoffinstitut in Wenen voerde trekproeven uit bij een temperatuur van -35o C. Hierbij werd in het proefstuk aan de onderzijde een sleuf ingezaagd zodat sprake was van een 'nieuwe scheur'-situatie (zie figuur 1). Kemperol bleek pas te bezwijken bij een scheurbreedte in het beton van 1,6 mm. Bij een tweede proefmonster waarbij de sleuf werd ingezaagd aan de zijde waar ook de Kemperol was aangebracht ('bestaande scheur'-situatie) werd de Kemperol ter plaatse versterkt met een extra inlage (zie figuur 2). Het resultaat: bij 5000 N bezweek het beton terwijl de Kemperol nog in tact was.
Kemperol is een zeer dampopen materiaal met een mu-waarde van 6530. Die eigenschap maakt het materiaal goed geschikt voor toepassing in een bestaande situatie van een dakbedekkingsconstructie waarbij de ondergrond en/of isolatie vochtig of nat is.

Triflex Special

Een ander afdichtingsmateriaal op basis van een onverzadigde polyesterhars dat op de Nederlandse markt wordt aangeboden betreft Triflex Special. Met dit materiaal wordt eveneens een naadloze afdichting verkregen. Het materiaal is zeer flexibel en dampdoorlatend. Eenmaal uitgehard, de uithardingstijd varieert van twintig minuten bij 20 oC tot veertig minuten bij 5 oC, is het zeer weersbestendig en bezit het een grote mate van UV-bestendigheid. Triflex Special heeft een zeer goede hechting op verschillende ondergronden en is flexibel en scheuroverbruggend waardoor dilatatievoegen probleemloos kunnen worden afgedicht. Ook heeft het materiaal hoge mechanische eigenschappen en is het slijtvast.
De hechting op sommige APP gemodificeerde dakbedekkingen vereist soms meer aandacht. Op SBS gemodificeerde bedekkingen is de hechting zonder meer goed. Eveneens probleemloos is het materiaal aan te brengen op koper, lood, zink en harde PVC. Op de zachte PVC-folie kan het soms lastig zijn. In dat geval is het probleem overigens altijd te tackelen door op de PVC-laag eerst een SBS-laag te branden.
In Nederland wordt Triflex Special aangeboden door Triflex BV in Zwolle. Deze onderneming maakt deel uit van de Duitse Follmann Groep, een bedrijf met een lange geschiedenis in de bouwchemie. Sinds de jaren zeventig is DSM Resins de leverancier van de basishars voor Triflex.

Doorbraak

De doorbraak van het product op de Nederlandse markt kwam pas toen de producent het materiaal naar aanleiding van een marktonderzoek ging aanbieden in kleinere blikken waardoor het voor de dakdekker mogelijk werd altijd een blik bij de hand te hebben. De levering in blik maakt de toepassing bijzonder efficiënt. Separaat worden namelijk vier zakjes met een katalysator bijgevoegd, waardoor de dakdekker in staat is alleen die hoeveelheid afdichtingsmateriaal aan te maken die hij nodig heeft.
Een sterk punt van Triflex Special is dat de dakbedekking altijd gewapend is met een polyestervlies. Deze wapening geeft het materiaal zijn sterkte maar is tevens van belang voor de bepaling van de laagdikte.
Kenmerkend voor Triflex Special is dat het materiaal thixotroop is. Dit wil zeggen: het heeft een zeer hoge viscositeit die verdwijnt nadat in de polyesterhars wordt geroerd. Daardoor laat Triflex Special zich in tegenstelling tot de vloeibare dakbedekking Triflex D, dat speciaal voor grote dakvlakken is ontwikkeld, gemakkelijk aanbrengen tegen opstaande dakdoorvoeren, lichtkoepels of gevels. Het materiaal 'zakt niet uit'.
Met Triflex Special zijn enkele tot de verbeelding sprekende projecten uitgevoerd, waar onder het dak van de Hessischer radio-omroep te Frankfurt. Het dak van het complex is toegerust met een sateliet antenne die op dertig steunpilaren rust. Direct onder deze installatie bevindt zich de klankstudio met kostbare apparatuur die goed beschermd diende te worden. Er is om die reden bijzonder veel aandacht geweest voor een adequate afdichting van deze steunpilaren.
Ook dichter bij huis, zoals op het VSB-kantoor te Utrecht, een groot woon/winkelcentrum te Rotterdam en een winkelcentrum te Oosterhout is Triflex Special toegepast. Bij het laatste project zijn alle voegen van 1,5 à 2 cm tussen de dubbele T-liggers met de onverzadigde polyesterhars afgedicht. Bij dit project verkoos de opdrachtgever om het daarbij te laten en verder geen toplaag meer aan te brengen. Het dak bestaande uit betonnen elementen en de met Triflex Special afgedichte voegen was immer waterdicht waarmee een volledige dakbedekking overbodig was geworden.

Polyurethaan

Een andere vloeibaar aan te brengen dakafdichting betreft het polyurethaan dakbedekkingssysteem. Deze systemen worden het algemeen zonder oplosmiddelen zowel 2-komponentig als 2-komponentige product verwerkt. De 1-komponentige hebben vaak een lange verwerkingstijd en worden meestal handmatig verwerkt. De 2-komponentige systemen hebben een meestal een korte verwerkingstijd en worden dan ook machinaal middels een spuitmachine verwerkt. De vorming van het naadloze membraam komt tot stand door een chemische reactie. Polyurethaan systemen worden o.a. gebruikt voor daken, parkeerdaken, galerijen en balkons. Het afdichtingssysteem bestaat doorgaans uit een hechtprimer, een poly-urethaanlaag en een slijtlaag van vuurgedroogd kwartszand,

Renothan

Een systeem dat in dit segment wordt aangeboden is Renothan vloeibare kunststof dakfolie van Roofing Resins BouwChemie uit Helmond. Renothan is een 1-komponten polyurethaan systeem wat voornamelijk handmatig wordt verwerkt. Op stabiele ondergronden zoals beton e.d, wordt het ongewapende systeem (Renothan OV12) ingezet en op instabiele ondergronden zoals over oude bitumineuze daken e.d., wordt het gewapende systeem (Renothan GS3) inzet. Het Renothan GS3 systeem wordt hierbij altijd voorzien van een polyestervlies.
Naast complete daken is Renothan GS3 een ideale oplossing voor het waterdicht inwerken van allerlei ingewikkelde details en moeilijke aansluitingen. Renothan heeft een zeer goede hechting op de meeste ondergronden en materialen en kan hierdoor probleemloos worden gecombineerd met andere dakbedekkingsmaterialen zoals b.v. EPDM, PVC, SBS, APP, zink, lood e.a.
Renothan is 1-komponentig, waardoor weegfouten zijn uitgesloten, heeft een lange verwerkingstijd en is na het aanbrengen direct regenvast. Speciaal voor details is Renothan leverbaar in kleine handzame verpakkingen van 2,5 kg 5 kg en 10 kg die na gebruik weer kunnen worden gesloten. Ook het polyestervlies is hiervoor leverbaar in diverse breedten vanaf 10 cm.
Naast het 1-komponnentig polyurethaan systeem is ook een 2-komponnentig polyurethaan systeem, Renothan 2-K Hotspray leverbaar. Dit hotspray systeem wordt door applicatiebedrijven middels een 2-komponenten spuitmachine verwerkt. Renothan 2-K Hotspray heeft een uithardingstijd van 20 seconden, is bij het aanbrengen vochtongevoelig en kan tot -20 º C boven het dauwpunt worden aangebracht. Door de snelle droogtijd kan Renothan 2-K Hotspray op nagenoeg elke gewenste vorm en ondergrond worden aangebracht.
Renothan is volledig UV-bestendig, blijvend elastisch en kan in nagenoeg elke gewenste ralkleur worden afgewerkt. Na het aanbrengen vormt Renothan een onderhoudsvrije en duurzame dakafdichting. Renothan is zeer dampopen waardoor blaasvorming vanuit de ondergrond uitgesloten is. Desgewenst kan het systeem worden aangevulde met een verzekerde garantie.

Daksilisol

Een bijzondere plaats binnen de gespoten dakbedekkingssystemen neemt het Daksilisol systeem van Pluimers in. Dit systeem bestaat uit een stevige beloopbare en naadloze PUR isolatielaag en twee speciale siliconen rubberlagen. De coating is weers- en UV-bestendig en waterafstotend. Het resultaat is een onderhoudsvrije, duurzame dakbedekking. Het systeem is geschikt voor dakrenovatie en nieuwbouw en kan eenvoudig op bestaande bitumen, metalen of asbest daken worden aangebracht.

 
Bron:BDA Dakboekje 2000
Lezing:A.F. van den Hout, Dakendag 1997
Publicaties:Roofing Holland 4/96 en 11/97

Op de Nederlandse markt worden de onderstaande vloeibaar aangebrachte dakbedekkingssystemen geleverd:

Handelsmij. Mawipex, Rilland:Mightyplate Roof coating, koude vloeibare, vezelversterkte bitumineuze emulsie.Triflex, Zwolle:Vloeibare dakbedekking op basis van onverzadigde polyesterhars.Alink, Badhoevendorp:Multipren/Meycopren, vloeibare bitumen-latex dakbedekking.Kimmenade, Helmond:Novapren, vloeibare dakdekking op basis van bitumen en synthetische rubber.Vauafalt, Koudekerk a/d Rijn:Elastofalt EP, hoogvisceuze bitumen-rubber coating.Erdo, Capelle a/d IJssel:Kemperol, vloeibare dakbedekking op basis van onverzadigde polyesterhars.Cocoon Holland, Almere: Cocoon, 1 component spuitbare kunststof dakbedekking.Pluimers, Rijssen:Daksilisol, systeem op basis van PU-isolatiee, afgewerkt met siliconen rubber.Roofing Resins: Renothan 2K, 2 componenten afdichtingssysteem op basis van polyurethaan.Soprema, Hendrik Ido Ambacht:Alsan, vloeibare monocomponent polyurethaan dakbedekking.Master Builders PCI, Amstelveen:CONIPUR 255, 2-componenten polyurethaan dakbedekking