Roofs 2001-08-20 Geluidsisolatie van daken in aanmerking voor Dakaward 2001
In de hal van Boko staat de Dakaward 1999 opgesteld en ze zijn er oprecht trots op. En Boko gaat, zoals door Rob Bootsman beloofd, ook voor de volgende Dakaward. De Dakaward wil projecten, waarbij daken in goede samenwerking tussen opdrachtgever, leverancier en dakbedekkingsbedrijf tot stand kwamen, stimuleren en onder de aandacht brengen. Het ingediende project is zo’n samenwerkingsverband. Eerder is er over gepubliceerd in Dakenraad. In dit artikel wordt de samenwerking behandeld.
Wie in de buurt woont van Schiphol heeft last van het lawaai van stijgende en landende vliegtuigen. Dat geldt natuurlijk vooral voor die woningen die onder de zogenaamde aanvliegroutes liggen. De bestaande woningen in de aanvliegroute van de vijfde baan van Schiphol moeten extra geïsoleerd worden en wel de gehele woningschil. Het betreft zo’n 15.000 woningen die onder de projectnaam G.I.S. (Geluid Isolatie Schiphol) worden gerenoveerd. Het dak is, gezien het feit dat het geluid van boven komt, zeer bepalend en daarom is er veel aandacht en onderzoek aan besteed. In een vroeg stadium is dakbedekkingsbedrijf Boko betrokken bij het renoveren van de platte daken. Waar daken vooral geïsoleerd worden om warmteverlies te voorkomen worden ze nu vooral geïsoleerd om geluidsoverdracht tegen te gaan opdat de bewoners niet te veel hinder ondervinden van het vliegverkeer. De vraag is gerechtvaardigd of het niet verstandiger was de gehele dakconstructie, dus inclusief constructieve ondergrond, te vervangen. Dat bleek te omvangrijk of te risicovol waardoor gekozen is voor een dakopbouw op de bestaande constructieve ondergrond. Dat vroeg om een afwijkende constructie waar afwijkende materialen in zijn toegepast. De opdrachtgever Wilma Bouw BV, de adviseur Arcadis Bouwinfra, de leverancier Akoesticon en Boko hebben daarom verscheidene dakconstructies uitvoerig besproken en getest alvorens met het werk aan te vangen. De inbreng van Boko bestond dan ook uit toetsing van voorstellen op uitvoerbaarheid en het gedrag van de dakconstructies in de praktijk. “Die heeft heel wat voeten in aarde gehad”, aldus Rob Bootsman die de besprekingen zelf bijwoonde, “maar we zijn er uit gekomen.” Na een eerste overeenstemming over de beoogde dakconstructie moest worden vastgesteld in hoeverre de bestaande daken geschikt waren om die dakconstructie op toe te passen. Gezien de omvang van de renovatie moesten de daken conform Bouwbesluit worden uitgevoerd. Afschot is daarbij van belang maar ook dakopstanden en andere detailleringen passeren de revue. Daarom zijn alle daken eerst door een voorman-uitvoerder van Boko tezamen met de verantwoordelijke opzichter van Arcadis Bouwinfra opgenomen. Dit om verrassingen tijdens de uitvoer zoveel als mogelijk te voorkomen. Na opname is de samenstelling van de dakconstructies met alle details bekend en zijn de principetekeningen definitief gemaakt. De woningen zijn daarbij in types ingedeeld. Een hele klus maar wel met als uitkomst dat tussen opdrachtgever en opdrachtnemer op voorhand overeenstemming is bereikt.
Na opname van de daken en vaststelling van de aan te brengen dakopbouw zijn de daken eerst gesloopt. De vrijgekomen ondergrond wordt indien van toepassing gerepareerd en het afschot gecontroleerd. Indien het afschot onvoldoende of negatief is wordt dit gecorrigeerd door het aanbrengen van houten spieën en een houten beplating (underlayment). Na het slopen worden de te corrigeren dakdetails aangepakt. De timmerwerkzaamheden zijn door Boko daarbij uitbesteed aan Bouwbedrijf Van Braam en Minesma. Op de houten beplating wordt een bitumineuze dampremmende laag met een aluminium drager door middel van de gietmethode aangebracht die tevens dienst doet als noodlaag. Na deze eerste fase voldoet het dak aan de te stellen eisen en kan begonnen worden met het isoleren van het dak. Omdat het dak geluidswerend moest zijn is uitsluitend mechanisch bevestigen niet aan de orde. Gekozen is om de isolatie te verkleven. Als isolatie is gekozen voor 100 mm dikke vlokkenschuim isolatieplaten met een densiteit van 80 mm. De isolatieplaten zijn vol en zat verkleefd op de onderliggende dampremmende laag met hete bitumen. Op de relatief zachte isolatieplaten zijn cementgebonden platen aangebracht en wel in twee lagen om wisseling van platen bij de naden tegen te gaan. De eerste plaat is verlijmd met PU-lijm op de isolatie, de tweede is met verspringende naden vastgeschroefd op de eerste plaat. Met een dergelijke samengestelde stijve bovenplaat is het dak goed te belopen. Vervolgens is een tweelaags dakbedekkingssysteem aangebracht van Wédébase en Wédémineral. De eerste laag is mechanisch bevestigd in de harde bovenlaag en de tweede is vol en zat gebrand op de eerste laag.
Hoe presteert deze dakconstructie nu? Uiteraard voldoet het aan de geluidsisolatie-eisen die er aan zijn gesteld, deze waren immers uitgangspunt. De warmteweerstand is met 3,17 m²K/W goed genoeg en door toepassing van de zware dampremmende laag is inwendige condensatie nihil. Door de massa van het pakket is de warmtestroom in de zomer ook gering wat als bijkomend voordeel kan worden gezien. De toegepaste isolatie is bestand tegen vocht dus bij mogelijke lekkages levert dat geen problemen op. Ook is de delaminatiesterkte van de isolatie voldoende waardoor het dak windvast is. Dit alles is uitvoerig getest en doorgenomen. Wat wel een probleem kan worden, zijn, -gezien het bijzondere van de dakconstructie-, werkzaamheden aan de daken door derden. Omdat het grotendeels particuliere woningbezitters betreft zijn deze geadviseerd contact op te nemen met Boko om onderhoud en werkzaamheden aan het dak te laten uitvoeren. Te denken valt daarbij aan het aanbrengen van een extra doorvoer en dergelijke. De eigenaren zijn niet verplicht gesteld dit uit te laten voeren door Boko. In die zin is ook een signalerings-systeem achterwege gebleven. Meer aandacht kon er ook niet worden besteed aan het dak en de nominatie voor de Dakaward 2001 is volkomen terecht.
Wie in de buurt woont van Schiphol heeft last van het lawaai van stijgende en landende vliegtuigen. Dat geldt natuurlijk vooral voor die woningen die onder de zogenaamde aanvliegroutes liggen. De bestaande woningen in de aanvliegroute van de vijfde baan van Schiphol moeten extra geïsoleerd worden en wel de gehele woningschil. Het betreft zo’n 15.000 woningen die onder de projectnaam G.I.S. (Geluid Isolatie Schiphol) worden gerenoveerd. Het dak is, gezien het feit dat het geluid van boven komt, zeer bepalend en daarom is er veel aandacht en onderzoek aan besteed. In een vroeg stadium is dakbedekkingsbedrijf Boko betrokken bij het renoveren van de platte daken. Waar daken vooral geïsoleerd worden om warmteverlies te voorkomen worden ze nu vooral geïsoleerd om geluidsoverdracht tegen te gaan opdat de bewoners niet te veel hinder ondervinden van het vliegverkeer. De vraag is gerechtvaardigd of het niet verstandiger was de gehele dakconstructie, dus inclusief constructieve ondergrond, te vervangen. Dat bleek te omvangrijk of te risicovol waardoor gekozen is voor een dakopbouw op de bestaande constructieve ondergrond. Dat vroeg om een afwijkende constructie waar afwijkende materialen in zijn toegepast. De opdrachtgever Wilma Bouw BV, de adviseur Arcadis Bouwinfra, de leverancier Akoesticon en Boko hebben daarom verscheidene dakconstructies uitvoerig besproken en getest alvorens met het werk aan te vangen. De inbreng van Boko bestond dan ook uit toetsing van voorstellen op uitvoerbaarheid en het gedrag van de dakconstructies in de praktijk. “Die heeft heel wat voeten in aarde gehad”, aldus Rob Bootsman die de besprekingen zelf bijwoonde, “maar we zijn er uit gekomen.” Na een eerste overeenstemming over de beoogde dakconstructie moest worden vastgesteld in hoeverre de bestaande daken geschikt waren om die dakconstructie op toe te passen. Gezien de omvang van de renovatie moesten de daken conform Bouwbesluit worden uitgevoerd. Afschot is daarbij van belang maar ook dakopstanden en andere detailleringen passeren de revue. Daarom zijn alle daken eerst door een voorman-uitvoerder van Boko tezamen met de verantwoordelijke opzichter van Arcadis Bouwinfra opgenomen. Dit om verrassingen tijdens de uitvoer zoveel als mogelijk te voorkomen. Na opname is de samenstelling van de dakconstructies met alle details bekend en zijn de principetekeningen definitief gemaakt. De woningen zijn daarbij in types ingedeeld. Een hele klus maar wel met als uitkomst dat tussen opdrachtgever en opdrachtnemer op voorhand overeenstemming is bereikt.
Na opname van de daken en vaststelling van de aan te brengen dakopbouw zijn de daken eerst gesloopt. De vrijgekomen ondergrond wordt indien van toepassing gerepareerd en het afschot gecontroleerd. Indien het afschot onvoldoende of negatief is wordt dit gecorrigeerd door het aanbrengen van houten spieën en een houten beplating (underlayment). Na het slopen worden de te corrigeren dakdetails aangepakt. De timmerwerkzaamheden zijn door Boko daarbij uitbesteed aan Bouwbedrijf Van Braam en Minesma. Op de houten beplating wordt een bitumineuze dampremmende laag met een aluminium drager door middel van de gietmethode aangebracht die tevens dienst doet als noodlaag. Na deze eerste fase voldoet het dak aan de te stellen eisen en kan begonnen worden met het isoleren van het dak. Omdat het dak geluidswerend moest zijn is uitsluitend mechanisch bevestigen niet aan de orde. Gekozen is om de isolatie te verkleven. Als isolatie is gekozen voor 100 mm dikke vlokkenschuim isolatieplaten met een densiteit van 80 mm. De isolatieplaten zijn vol en zat verkleefd op de onderliggende dampremmende laag met hete bitumen. Op de relatief zachte isolatieplaten zijn cementgebonden platen aangebracht en wel in twee lagen om wisseling van platen bij de naden tegen te gaan. De eerste plaat is verlijmd met PU-lijm op de isolatie, de tweede is met verspringende naden vastgeschroefd op de eerste plaat. Met een dergelijke samengestelde stijve bovenplaat is het dak goed te belopen. Vervolgens is een tweelaags dakbedekkingssysteem aangebracht van Wédébase en Wédémineral. De eerste laag is mechanisch bevestigd in de harde bovenlaag en de tweede is vol en zat gebrand op de eerste laag.
Hoe presteert deze dakconstructie nu? Uiteraard voldoet het aan de geluidsisolatie-eisen die er aan zijn gesteld, deze waren immers uitgangspunt. De warmteweerstand is met 3,17 m²K/W goed genoeg en door toepassing van de zware dampremmende laag is inwendige condensatie nihil. Door de massa van het pakket is de warmtestroom in de zomer ook gering wat als bijkomend voordeel kan worden gezien. De toegepaste isolatie is bestand tegen vocht dus bij mogelijke lekkages levert dat geen problemen op. Ook is de delaminatiesterkte van de isolatie voldoende waardoor het dak windvast is. Dit alles is uitvoerig getest en doorgenomen. Wat wel een probleem kan worden, zijn, -gezien het bijzondere van de dakconstructie-, werkzaamheden aan de daken door derden. Omdat het grotendeels particuliere woningbezitters betreft zijn deze geadviseerd contact op te nemen met Boko om onderhoud en werkzaamheden aan het dak te laten uitvoeren. Te denken valt daarbij aan het aanbrengen van een extra doorvoer en dergelijke. De eigenaren zijn niet verplicht gesteld dit uit te laten voeren door Boko. In die zin is ook een signalerings-systeem achterwege gebleven. Meer aandacht kon er ook niet worden besteed aan het dak en de nominatie voor de Dakaward 2001 is volkomen terecht.