Roofs 2002-03-03 Regels

Het parkeerdak van het Van der Valk motel in Tiel is ingestort. Alle grappen van nieuwe parkeermogelijkheden in Tiel ten spijt, het is wel ernstig. Bij de bouw van het motel zijn de regels met voeten getreden en de gemeente heeft het allemaal laten gebeuren. Net als in Enschede en Volendam. Een enkele ambtenaar stelde de zaak aan de orde maar vond geen gehoor in zijn directe werkomgeving. Regels zijn regels totdat je baas je aangeeft in bepaalde gevallen je mond te houden. De reden daarvan blijft speculeren. Wantrouwen jegens het openbaar bestuur en het onbehaaglijke gevoel van een selectieve overheid zijn het gevolg. Regels zijn regels. Wet is wet. Normen en waarden bepalen de wet en de regels en omgekeerd. Het is de basis voor de wijze waarop wij met elkaar omgaan. Nu zijn er regels en regels. Zo zijn er regels waarvan ieder weldenkend mens kan begrijpen waarom ze er zijn. Ten aanzien van sterkte van constructies om maar een voorbeeld te noemen, of brandgevaarlijke elementen in een publieke ruimte. Het naleven van die regels is te billijken en terecht moet het niet nakomen van die regels aan de orde worden gesteld. Er zijn regels die minder makkelijk zijn te billijken en waarvan de naleving al een stuk lastiger wordt. Midden in de nacht alleen op de snelweg is het lastig je te beperken tot 120 km/uur. Je kan bij niet naleven ervan er in een flits aan herinnerd worden dat toezicht op die regel technisch eenvoudig is. Dan zijn er regels die moeilijk zijn te billijken en al helemaal moeilijk uniform zijn te controleren. Kom ik op een regel waar dakdekkend Nederland mee te maken heeft: Valbeveiliging. Voorkomen moet worden dat iemand van meer dan 2,5 meter valt. Ieder die op hoogte werkt moet naar de beginselen van veiligheid beschermd worden door het wegnemen van het gevaar, dan wel het inperken van het gevaar, dan wel persoonlijke bescherming. In die volgorde. Is te billijken. De werkgever van degene die het gevaar ondergaat moet daarvoor zorgen. Lijkt te billijken want die werkgever heeft een opdrachtgever en die ook weer enzovoort. Trekken we het principe door dan is de initiatiefnemer degene die er voor moet zorgen en dat gebeurt door een regeltje in het bestek. (geregeld dus!). En dan de naleving en de controle. De regel mag dan niet nieuw zijn, de controle op die regel is dat in zeker zin wel. Onderhoud aan bestaande gebouwen geeft daarom problemen. Een dakkapel, een dakinspectie, een schoorsteen, kleinere werkplekken en werkzaamheden die het meeste gevaar opleveren en waar veiligheidsmaatregelen als genoemd lastig, zo niet onmogelijk, zijn te nemen. Niet alleen werknemers maar ook particulieren, klusjesmensen, onafhankelijke dakinspecteurs en noem maar op ondergaan daarbij gevaar. Omwille van de uitvoerbaarheid van controle op naleving is begonnen bij de partijen waarvan zeker is dat ze regelmatig op hoogte werken, dakdekkers voorop. Partijen overigens die, omdat ze op hoogte werken, ook bewust zijn van de gevaren en daar ook mee weten om te gaan. Zij wijzen er met regelmaat op dat een sparing (het onvermoede gevaar) meer ongelukken oplevert dan de dakrand. Een schuurtje voorzien van een dakrandbeveiliging ervaren zij als absolute nonsens omdat het struikelen over de beveiliging een reëler gevaar is dan het vallen van de rand. Bij de controle op naleving zijn regels echter regels dus geen dakrandbeveiliging op een dakkapel is een boete. Hoe een dakkapel op te nemen zonder veiligheidsmaatregelen blijft in het midden. Dat het betreden van een hellend dak niet veilig is via een in plastic beugels opgehangen PVC mastgoot blijft in het midden. Dat er geen aanpikpunten zijn voor veiligheidslijnen of opstappannen voor inspectiewerkzaamheden blijft in het midden. Dat er geen toegangsplaatsen voor een dak zijn blijft in het midden en zo kan ik nog wel even doorgaan. Regels zijn regels maar niet alle regels zijn even billijk en niet alle regels zijn uniform te controleren. De veiligheidsregel moeten in acht worden genomen, geen twijfel mogelijk. Maar dat geldt dan niet alleen voor de uitvoerenden. Dat geldt dan ook voor de gebouweigenaren, voor de ontwerpers, voor de constructeurs en voor de opdrachtgevers. (regelen dus!) Selectief toepassen leidt tot onvrede en tot wantrouwen ten opzichte van de regelgevers en controleurs.

Ton Berlee