Roofs 2003-03-06 Lekkage in een koelcel

Nic-Jan Bruins, DGI / T-Joint,
Dak & Gevel Ingenieurs B.V.

Dit is artikel nummer 2 van een artikelenserie, waarin de werkmethode van de dakingenieur bij veel voorkomende dakvraagstukken wordt belicht. Het volledige traject, van inspectie, analyse, conclusies en advisering wordt besproken. In de artikelenreeks wordt, ter lering en vermaak, steeds gekozen voor actuele en/of informatieve dakvraagstukken.

Door de opdrachtgever, een dakdekkersbedrijf, is opdracht verleend de oorzaak van een lekkage in een koelcel te onderzoeken. De dakbedekkingsconstructie voldoet volgens mededeling aan de gangbare ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen. Op het betreffende dakdeel is al onderzoek verricht naar lekkages in het dakbedekkingssysteem. Er zijn geen gebreken vastgesteld, die de lekkages in de koelcel verklaren.

De inspectieresultaten

In de verkennende bespreking, ter plaatse van de opdrachtgever, wordt duidelijk dat de lekkage niet alleen bij regen optreedt, maar feitelijk vanaf de oplevering, begin van de zomer, reeds de gehele zomerperiode in meer en mindere mate aanwezig is. De lekkageklachten veroorzaken ernstige gevolgschade en hebben een grote inbreuk op het productieproces. Het productieproces dreigt om die reden stopgezet te worden. Na afloop van de verkennende bespreking wordt het onderzoek ter plaatse ingesteld. Tijdens het onderzoek worden diverse actieve lekkages vastgesteld.

De onderzijde van een geprofileerde staalplaat, de onderconstructie van het dak, is op diverse plaatsen over een groot oppervlak nat. De druppelvorming is zo ernstig dat op de vloer plasvorming zichtbaar is. Op enkele plaatsen is, na het boren van gaten in de geprofileerde staalplaat, condensatie lekkagewater geconcentreerd naar beneden gestroomd.

Ook langs de gevel van sandwichpanelen zijn bij de wanden grenzend aan de buitenzijde, aan de binnenzijde vanaf het dak tot op vloerniveau streepvormige watersporen zichtbaar.

De dakbedekkingsconstructie (nieuwbouw) is als volgt opgebouwd (van binnen naar buiten):
o een onderconstructie van geprofileerde staalplaat
o een dampremmende laag van PE-folie, dik 0,2 mm
o een isolatie van minerale wol, dik 100 mm
o een dakbedekkingssysteem van APP-dakbanen

De dakbedekkingsconstructie (bestaand) is als volgt opgebouwd (van binnen naar buiten):
o een onderconstructie van geprofileerde staalplaat
o een isolatie van minerale wol, dik 100 mm
o een dabedekkingssysteem van APP-dakbanen

De dakbanen zijn verkleefd aan de isolatie. Ten tijde van de inspectie zijn geen gebreken vastgesteld, die de waterdichtheid in geding kunnen brengen. Bij het maken van insnijdingen wordt er vocht aangetroffen in de cannelure van de geprofileerde staalplaat.

Bouwkundige detaillering:

De gevel bestaat uit isolerende sandwichpanelen. De sandwichpanelen steken als dakrandopstand boven de dakconstructie uit. De onderconstructie van de geprofileerde staalplaat stuikt tegen de gevel van sandwichpanelen. De inpandige scheidingswanden zijn tot tegen de onderconstructie van de geprofileerde staalplaat geplaatst.

Analyse

De lekkageklachten worden niet veroorzaakt door gebreken in de dakbedekkingsconstructie. De lekkageklachten blijken veroorzaakt te worden door onvolkomenheden in de klimaatscheidende bouwkundige aansluitingen van wand en dak. De scheiding tussen koelcel en alle aangrenzende ruimten (zowel naar de bestaande als de nieuwe ruimten) is bouwfysisch in de aansluiting wand-dak onjuist uitgevoerd.

Het ontbreken van damp- en luchtdichte scheidingen, gecombineerd met doorlopende koudebruggen, veroorzaakt condensatie en daarmee de vastgestelde lekkageoverlast.

Bij alle op het dak gemaakte insnijdingen in de dakbedekkingsconstructie zijn, na verwijdering van de dakbedekking, onder de isolatie grote hoeveelheden vocht aangetroffen in de cannelure van de ondergelegen geprofileerde staalplaat.

Aanbevelingen

Om de condensatieoverlast te bestrijden moeten maatregelen ter plaatse van alle klimaatscheidende delen worden genomen. Een technisch correcte oplossing bestaat uit het tot boven dakconstructieniveau aanbrengen van de klimaatscheidende wanden, de toegepaste sandwichpanelen, waartussen vervolgens de dakbedekkingsconstructies worden samengesteld. Hiermee wordt de realisatie van een functionele damp- en luchtdichte scheiding mogelijk. Dit blijkt in de praktijk voor betrokken partijen in financiele zin een belangrijk obstakel te zijn.

De alternatieve herstelmethode is financieel aantrekkelijker, maar geeft geen zekerheid in het stoppen van condensatieoverlast. Een functionele volledig lucht- en dampdichte scheiding is, in de gegeven situatie achteraf, moeilijk te realiseren. Het is noodzakelijk, zo goed als mogelijk, een thermische en dampdichte scheiding te maken.

Praktisch gesproken is dit op een vochtige, gecorrodeerde, vervuilde en geprofileerde staalplaat, ondanks voorbehandeling, verre van eenvoudig. Een niet oplosbaar probleem blijft bovendien dat de geprofileerde staalplaat doorloopt over de klimaatscheidende wanden (deze is zonder ingrijpende constructieve maatregelen niet te scheiden). Gevolg is dat oppervlaktecondensatie op de overgang niet is uit te sluiten.

Bedacht moet worden dat deze uitgevoerde herstelmaatregelen altijd een compromis blijven ten opzichte van een technisch correcte oplossing.