Roofs 2005-09-40 Goede communicatie tussen bouwpartijen van essentieel belang

Download Download

Het dak krijgt steeds vaker een gebruiksfunctie, mede doordat steden steeds compacter worden gebouwd. Aanleg op het dak van groenvoorzieningen, parkeerplaatsen en installaties voor zonne-energie is allang geen uitzondering meer, en de ontwerpen op dit gebied worden steeds gewaagder. Maar alles staat of valt met een zekere uitvoering. Middels drie seminars in de maanden september en oktober werden de belangrijkste aandachtspunten op het Kwaliteit Prestatie Informatie (KPI) centrum te Gorinchem uiteen gezet.

Voor het seminar ‘Veiligheid en duurzaamheid bij multifunctionele daken’ waren enkele specialisten op het gebied van gebruiksdaken uitgenodigd. Enkele van hen dragen een juiste manier van aanbrengen van deze daken al enige tijd uit via het samenwerkingsverband ‘Leven op daken’ of ‘Gebruiksdaken op hoog niveau!’. Kees Uittenbogaard van Consolidated Nederland ging na de diverse spreekbeurten nader in op de voorschriften met betrekking tot het veilig gebruiken van multifunctionele daken.

De opbouw is belangrijk

Aart Veerman van hovenier Van der Tol BV liet met enkele treffende voorbeelden zien dat de mogelijkheden op het gebied van daktuinen legio zijn. Hij wees er echter wel op dat de opbouw van het dakpakket goed doordacht dient te zijn. Standaard is dat de beplanting op een groeisubstraat dient te worden aangebracht. Onder het substraat wordt een filtervlies aangebracht, daaronder de drainagelaag of waterberging. Tussen deze drainagelaag en de dakbedekking (dit dient een wortelwerende dakbedekking te zijn, in een meerlaags volledig verkleefd systeem) wordt een beschermdoek aangebracht.

Maar voor de verschillende typen daktuin zijn verschillende producten vereist. Het is dus belangrijk per project te bekijken welke dakopbouw het meest geschikt is voor de gewenste toepassing. Veerman hanteerde een eenvoudige checklist ter voorbereiding van de aanleg van een tuindak:

• welke functie gaat het groendak vervullen?

• welke dakbelasting is mogelijk en noodzakelijk?

• is er voor een goede wortelwering gezorgd?

• is er gezorgd voor een scheiding van functies (drainage (volgens DIN 4095) / waterberging / groeilaag)?

• is de windbelasting volgens NEN 6702 voor rand/hoekzones en het ballastgewicht volgens NPR 6708?

• zijn er veiligheidsvoorzieningen aangebracht?

• is de samenstelling volgens de FLL en DNV richtlijnen?

Overleg tussen bouwpartijen

Erik Steegman, productmanager van Contitech BeNeLux n.v. (samenvoeging van Phoenix Benelux BVBA met Continental / Contitech), wees op het belang van een goede samenwerking tussen de verschillende bouwdisciplines. Voor de verwerker en opdrachtgever is het tijdens het hele bouwtraject van belang dat de kwaliteit in de gaten gehouden wordt: van de gekozen materialen, van de manier van aanbrengen, en van een goede aansluiting van de verschillende activiteiten. In zijn presentatie toonde Steegman een groot aantal afbeeldingen van bouwfouten in gebruiksdaken, met een korte analyse waar het fout is gegaan. Veel fouten ontstaan, doordat op ontwerp en uitvoering wordt bezuinigd en men andere materialen toepast dan in het bestek staat omschreven. Gebrek aan kennis speelt de uitvoerder af en toe ook parten: dit werd geïllustreerd met een voorbeeld, waarbij een losliggend ongewapend EPDM systeem onder een losse substraatlaag op een hellend vlak werd aangebracht – waarna het substraat in de achtertuin belandde.

Het advies luidt dus: zoek voor de aanleg van een gebruiksdak de juiste partner(s), zorg voor een goede communicatie, wissel kennis uit, bespreek de details vooraf en volg de uitvoeringsvoorschriften. Met betrekking tot het afdichtingssysteem drukte Steegman de aanwezigen op het hart te kiezen voor een duurzaam dakbedekkingssysteem met een bewezen levensduur: bouw zekerheden in en kies voor volledig verkleefde systemen in intensieve gebruiksdaken of overweeg compartimentering toe te passen in extensieve daktuinen. Goedkoop wordt immers in verreweg het merendeel van de gevallen duurkoop.

Isolatie en veiligheid

De eisen die aan het isolatiepakket van een gebruiksdak worden gesteld, werden door Aart van der Snoek van Foamglas behandeld aan de hand van het product dat het bedrijf daarvoor levert: de Foamglas cellulaire glasisolatie. De eisen voor intensieve daken zijn o.a. geformuleerd in NEN 6702 en NEN 2743. Deze normen handelen over het te hanteren afschot. Verder moet de onderconstructie voldoen aan voorgeschreven eisen met betrekking tot sterkte, stijfheid en stabiliteit.

Een ander aspect waar rekening mee gehouden moet worden, is de mate waarin het isolatiepakket vocht opneemt (hierdoor vermindert de Rc-waarde). De cellulaire glasisolatie is voor zeer veel toepassingen geschikt, omdat het materiaal is gebaseerd op glas. Het materiaal is daardoor maatvast, waterdicht, waterdampdicht, drukvast (maximaal 160 ton per m2), het brandt niet en het is gemakkelijk in de verwerking. Het Foamglas kompaktdak ontstaat door toepassing van Foamglas in combinatie met een volledige omhulling met bitumen. In een dergelijke opbouw is watertransport uitgesloten. Teneinde een volledige verkleving mogelijk te maken dient de onderconstructie voldoende vlak te zijn.

Kees Uittenbogaard van Consolidated Nederland behandelde in het kort de wet- en regelgeving die op het gebruik van de gebruiksdaken van toepassing is; deze wetten en regels staan geformuleerd in achtereenvolgens:

• Het Bouwbesluit;

• De Arbowet

• De Verkeerswet.

Hij zette vervolgens de verschillende aandachtspunten uiteen op het gebied van:

toegangswegen:

• dakdeur of dakluik op meer dan 4 meter van de dakrand;

• een vaste trap of vaste ladder tegen de gevel (inclusief bordessen);

• een losse ladder tot een hoogte van maximaal 10 meter.

vluchtwegen:

• een gebouw, waaronder ook een gebruiksdak, moet bij calamiteiten in redelijke tijd kunnen worden verlaten en doorzocht zonder gevaar voor instorting;

• een gebouw dient te voldoen aan de eis van brandwerendheid uit het Bouwbesluit;

• aantal, plaats en afmetingen van de vluchtwegen is specifiek omschreven in het Bouwbesluit, een gebouw dient te beschikken over minimaal twee rookvrije nooduitgangen die tegenover elkaar zijn gelegen, beschikken over noodverlichting, etc.

valbeveiliging:

• bij gebruiksdaken wordt tijdens het ontwerp rekening gehouden met een permanente afscheiding (hierin voorziet het Bouwbesluit);

• bij daken waarop uitsluitend gewerkt wordt (bijvoorbeeld voor onderhoud), gaat de voorkeur uit naar collectieve valbeveiliging, zoals hekwerken of borstweringen (hierin voorzien de Arbowet);

• als dit niet mogelijk is, kan gebruik gemaakt worden van individuele voorzieningen, hiervoor zijn verschillende systemen beschikbaar.

Het KPI centrum hoopt met deze seminars de toepassing van gebruiksdaken een nieuwe impuls te hebben gegeven.