Roofs 2005-11-03 Detailleren is Communiceren

Hoe vaak gebruikt u, of hoort u, in een gesprek over daken niet het statement dat “de kwaliteit van de detaillering allesbepalend is voor duurzame waterdichtheid van het dak”? De prestatie van het materiaal is belangrijk, maar het eindresultaat en dus ook de levensduurverwachting, met daaraan gerelateerd de waterdichtheid van het dak, wordt in de praktijk door het vakmanschap van de dakdekker bepaald. Als we het statement voor waar aannemen, is het voor opdrachtgevers van belang vast te stellen dat er door de opdrachtnemer goed wordt gecommuniceerd met de dakdekkers op de werkvloer. De opdrachtgever mag ook verwachten dat de dakdekkers technisch (praktisch en theoretisch) voldoende zijn geschoold om de aangenomen projecten uit te voeren. Helaas moet ik bijna dagelijks vaststellen dat detaillering in afwijking van ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen of besteksvoorschriften wordt samengesteld. Niet alleen komt de levensduurverwachting en de waterdichtheid sneller dan voorzien hierdoor in het geding, het veroorzaakt ook irritatie bij de opdrachtgevers en haar adviseurs (o.a. ondergetekende). Een ongewenste situatie. Als men zoekt naar, zoals het met een mooi woord wordt omschreven, ‘verbeteraspecten’, wordt duidelijk dat het niet eenvoudig is deze situatie in de toekomst te voorkomen. De noodzakelijke ‘verbeteraspecten’ blijken immers van toepassing op het volledige proces. Het begint bij het overeenkomen van de werkzaamheden en loopt door tijdens de uitvoering tot aan de oplevering van het dak. Gerelateerd aan mijn ervaringen in het afgelopen jaar moet ik vaststellen dat dakbedekkingswerkzaamheden tijdens (onderhandse en openbare) aanbestedingen tot 25% (of meer) onder onze voorcalculaties worden aangenomen. Nadat de werkzaamheden aan de aanbieder met de laagste prijs is gegund, wordt er een eerste voorbereidend gesprek betreffende de uitvoering gearrangeerd. Nog in de euforie van het binnenhalen van het werk is het geen probleem de overeengekomen werkzaamheden, conform bestek en voorschriften, uit te gaan voeren. Tot zover niets aan de hand. Maar dan komt het moment van start uitvoering. De uitvoerder komt zich voorstellen en heeft zijn eerste vragen, op- en aanmerkingen, die met de opdrachtgever en haar adviseur moeten worden besproken en opgelost. Daarna vertrekt de opdrachtgever en kunnen de werkzaamheden beginnen, natuurlijk niet voordat de uitvoerder voor zijn vertrek weer alles heeft doorgesproken met de voorman. Als iedereen, op de dakdekkersploeg na, is vertrokken, is het aan de voorman en zijn ploeg om de kwaliteit van zijn bedrijf waar te gaan maken. Tot zover is dit het normale verloop van een project, waarbij je je terecht kunt afvragen waarom het zo vaak niet goed gaat, wanneer het proces zo simpel lijkt en in enkele regels is te beschrijven. Op basis van mijn ervaring durf ik te beweren dat er van onwil geen sprake is, maar een tekort aan tijd, communicatie en respect de problemen veroorzaakt. De tijd “krijgen en nemen” is één van de sleutels voor een goede kwaliteit van detaillering. Marktwerking, en dientengevolge concurrentie, bepalen op dit moment een chronisch tijdgebrek. Waar dit tijdgebrek toe leidt, behoeft geen nadere toelichting. Meer tijd zal er pas komen, het is hard maar het is niet anders, als de marktwerking tot een sanering van dakdekkerbedrijven heeft geleid. Voor de opdrachtgevers is het in de tussentijd vooral opletten en bewaken dat de werkzaamheden als overeengekomen tot op detailniveau worden uitgevoerd. Met deze toekomst zijn drastische keuzes en het stellen van prioriteiten noodzakelijk en bepalend voor dakdekkersbedrijven om te overleven. Communicatie vraagt om een goede voorbereiding. Naast inhoudelijk snel tot de essentie komen, voorkomt het ook het nodeloos verliezen (komt vaak voor) van wederzijdse tijd aan zinloze besprekingen en bijeenkomsten. De tijd kan de opdrachtgever of ik de dakdekker niet aanreiken. Wel de aanbeveling in 2006 regelmatig stil te staan en na te denken over communicatie en respect voor elkaar op het dak, onze dagelijkse werkvloer, waar de prestatie moet worden geleverd. Betere communicatie en respect met en voor elkaar lijken niet het meest gecompliceerde probleem om op te lossen, maar ze verlangen vooral discipline in het continueren van het voornemen en de invulling daarvan.   Nic-Jan Bruins