Roofs 2007-08-16 Een oud monument in een nieuw jasje
De St. Martinusmolen, al anderhalve eeuw een blikvanger in Didam, was er de laatste jaren slecht aan toe. Voor de oorspronkelijke eigenaren was een renovatie, welke volgens de strenge eisen van de wet uitgevoerd diende te worden, geen optie, maar gelukkig diende er zich in 2004 een betrokkene aan - Laris Wonen te Didam – om het monument voor Didam te behouden en deze liet de molen grondig renoveren. Dakdekkerbedrijf Kwerreveld uit Winterswijk zorgde ervoor dat het dak weer volledig waterdicht werd en met respect voor het oorspronkelijke uiterlijk werd gerenoveerd.
Net als vele andere molens in Nederland voldeed de Sint Martinus molen niet meer aan de huidige eisen. De molen, die inmiddels meer dan 150 jaar oud is, kwam in 1997 stil te staan en vanaf dat moment begon het verval snel in te zetten. Het houtwerk werd aangetast door houtrot en schimmel en ook het metselwerk was er zeer slecht aan toe.
Om de molen weer in een goede staat te krijgen en tegelijkertijd aan de Nederlandse regelgeving te laten voldoen, was veel geld nodig. De toenmalige eigenaar zag een grondig onderhoud niet zitten. Daarom nam de gemeente Didam het initiatief om een oplossing voor de molen te zoeken. Er werd een club “vrienden van de molen” (inmiddels omgedoopt tot Stichting Sint Martinus molen) opgericht, die samen met de gemeente meedacht over de oplossing.
In 2004 werd Laris Wonen te Didam de nieuwe eigenaar van de molen, met het doel het monument voor Didam te behouden. De woningcorporatie nam het technische deel van de restauratie onder haar hoede, terwijl de Stichting Sint Martinus molen zich zal bezighouden met de exploitatie. Het belangrijkste doel was om de molen weer functionerend te krijgen, met draaiende wieken en malende molenstenen - overigens niet meer voor daadwerkelijke productie.
Renovatie
Allereerst is men begonnen met het grondig schoonmaken van de buitenkant en dienden alle oude verfresten te worden verwijderd. Hierna werd het metselwerk hersteld en heeft de molen zijn oorspronkelijke witte kleur teruggekregen. In januari werd de kap van de molen er afgetild met behulp van een hijskraan, wat voor een spectaculair schouwspel zorgde. Vanwege de bewezen duurzaamheid van Derbigum en het vertrouwen in Kwerreveld Dakbedekkingen, die reeds 35 jaar ervaring met het product heeft, heeft de opdrachtgever voor deze combinatie dakdekker/materiaal gekozen.
De nieuwe dakconstructie kreeg de volgende opbouw:
dakvloer geschaafde en geploegde houten delen;
onderlaag APP gebit. polyestermat VB 460 P 14 dik 3 mm, mechanisch bevestigd d.m.v. koperen leinagels
toplaag Derbigum ‘Leien’ afmeting 500 x 500 mm. VB 446 K 14 dik 4 mm, mechanisch bevestigd d.m.v. koperen leinagels;
Overlappen m.b.v. hete lucht (föhn) gelast.
Uitvoering
Derbigum heeft geen leien dakbedekking in het assortiment, maar vanwege de getoogde vorm van het dak van de molen was het wel gewenst een leivormige dakbedekking te gebruiken. Een baanvormige dakbedekking zou immers zorgen voor plooivorming. Omdat er oorspronkelijk een bitumineuze dakbedekking op de molen zat, en men zoveel mogelijk de oorspronkelijke uitstraling wilde behouden, wilde men wel graag weer een bitumineuze dakbedekking op het dak van de molen aanbrengen. Kwerreveld Dakbedekkingen bv is Derbigum Erkenninghouder en men wilde graag met de vertrouwde materialen werken. Daarom heeft het dakdekkerbedrijf de bitumineuze dakbanen in de eigen werkplaats in leien van 50/50 cm gesneden en deze vervolgens direct op de houten ondergrond mechanisch bevestigd.
De kap van de molen is overigens tijdens de uitvoering op maaiveld gebracht omdat de gehele houten constructie zowel aan de binnen- als aan de buitenkant diende te worden gerenoveerd. De kap heeft in totaal zo’n zes maanden naast de molen gestaan; het aanbrengen van de dakbedekking kostte niet meer dan een week tijd.
Dit voorjaar is deze grondige klus gereedgekomen en werd de kap weer teruggeplaatst. Ook de wieken zijn weer op hun oorspronkelijke plek teruggezet. Tenslotte werd het inwendige mechanisme dat de molen laat draaien gerestaureerd. Vanaf augustus is de molen weer gebruiksklaar en kan iedereen de molen weer volledig bewonderen.
Projectgegevens Sint Martinus molen te Didam
Opdrachtgever:
Laris Wonen te Didam en Stichting Martinus Molen
Hoofdaannemer:
Bouwbedrijf Groot Roessink BV te Voorst (GLD)
Dakdekker:
Kwerreveld Dakbedekkingen bv te Winterswijk
Sloopwerk :
Bergevoet Sloop- en Amoveertechniek te Doetinchem
Leverancier dakbedekking: Derbigum Nederland bv te Delft