Roofs 2008-06-06 Bescherming tegen de zon

Momenteel wordt gewerkt aan de nieuwe CAO voor de Bitumineuze en Kunststof Dakbedekkingbedrijven, met indien mogelijk, ook een protocol m.b.t. het hitteverlet. Hierop vooruitlopend vraagt de SBD in het kader van de campagne Veilig & Gezond Werken nu al aandacht voor het item – dat, nu de eerste zomerse dagen weer geweest zijn, opnieuw actueel is.

Jos van der Borgt, SBD

Werken in de zon is niet zonder risico. Ieder jaar komen er 25.000 nieuwe gevallen van huidkanker in Nederland en dit aantal stijgt nog steeds. Dit komt vooral door langdurige blootstelling aan de UV-straling in het zonlicht. Vanwege dit risico is het noodzakelijk bij veelvuldige blootstelling de risico’s via RI&E in kaart te brengen. En vervolgens een plan van aanpak op te stellen voor de situatie in het eigen bedrijf. Overigens dienen bedrijven ook in het kader van de Arbowet in hun RI&E rekening te houden met het risico van hitte en UV-straling.

Bij temperaturen boven de 25° is het sterk aan te raden medewerkers die op het dak werkzaam zijn voorlichting te geven en maatregelen te treffen. Bij passende maatregelen moet men denken aan:
Aanpassen werktijden;
Gebruik pbm’s en juiste werkkleding;
Gebruik dekzeilen of zorg voor andere vormen van bescherming;
Het nemen van verdere maatregelen tegen UV-straling.

Warmtebelasting en UV-straling
Wat gebeurt er als de lichaamstemperatuur stijgt? Het lichaam probeert de warmte-afgifte te laten toenemen door een snellere bloedcirculatie. Het hart gaat sneller kloppen, moet dus harder werken. De huid wordt roder en men gaat zweten.  Door zweten wordt warmte onttrokken aan de huid: men koelt af. Bij weinig luchtsnelheid en een hoge temperatuur kunnen we onze warmte niet goed kwijt aan de buitenlucht. De lichaamstemperatuur stijgt als gevolg hiervan.
Dit kan grote gezondheidsrisico’s inhouden. Een gemiddelde Nederlander kan op een dag met matige zon tussen 12 en 15 uur niet langer dan een kwartier in de zon. Met een bescherming met een zonnebrandcrème factor 10 kan dit 10 keer zo lang.

Warmtebelasting kan de volgende klachten veroorzaken:

• Huidaandoeningen als jeuk en blaasjesuitslag;
• Hittekramp, kramp in de spieren, wanneer men door zweten teveel zout verliest;
• Hitte-uitputting door uitdroging, vochtverlies wanneer men zweet en het vochtverlies niet voldoende wordt aangevuld door drinken;
• Hittesyncope, er is onvoldoende doorbloeding naar de hersenen, dit veroorzaakt hoofdpijn, misselijkheid en vaak ook diarree, het uiteindelijke gevolg is flauwvallen;
• Hitteberoerte: de inwendige temperatuur is boven de 41 graden, verschijnselen: rode en droge huid, krampen, stuiptrekkingen en verlies van bewustzijn.

Daarnaast moet men er terdege rekening mee houden dat de dakdekker door hitte een verminderde concentratie heeft. Dit betekent dus een verhoogde kans op ongelukken!

Wees daarom extra alert als:

• U een ziekte hebt, bijv. suikerziekte, hartaandoening of een longaandoening;
• U recent een ziekte hebt gehad en nog niet helemaal de ‘oude’ bent;
• U een hoge bloeddruk hebt;
• Er sprake is van overgewicht;
• U een gevoelige huid hebt;
• U geneesmiddelen gebruikt;
• Uw conditie niet optimaal is.

Plan van aanpak

• Verzamel informatie over UV-straling en mogelijkheden voor bescherming. Dit kan onder andere via GBW (Centrum voor gezondheidsbevordering op de werkplek), www.gbw.nl, tel.: 0348-437680.
• Maak een analyse van de risico’s op het werk (RI&E) en stel een plan op.
• Zorg dat in de analyse van het bedrijf duidelijkheid bestaat welke (groepen)  werknemers het meeste risico lopen op basis van de huidtype-indicaties en de  blootstellingstijd.
• Via het periodiek geneeskundig onderzoek en checklists kunnen de noodzakelijke gegevens worden verzameld. Bij kleine bedrijven kan dit via toolboxmeetings.
• Neem maatregelen op basis van de risico’s en behoeftes van de betrokken werknemers en de mogelijkheden in het bedrijf.

Overzicht mogelijke maatregelen

• Organiseer de werkplanning zo, dat werken in de zon tussen 12 en 15 uur zo veel mogelijk wordt vermeden.
• Stel persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking, met duidelijke instructie.
• Breng zo nodig dekzeilen of andere vormen van bescherming aan.
• Werk met comfortabel zittende kleding die tegen UV-straling beschermt.
• Stimuleer het dragen van petten of helmen met nekflap en een goede zonnebril.
• Verstrek op de werkplek regelmatig zonnebrandmiddel, met minimaal factor 10.
• Zorg voor voldoende drinken (water) 2 – 4 liter per dag.
• Adviseer buitenwerkers tot doktersbezoek wanneer een moedervlek groeit of  verandert, of als een zweertje niet overgaat.
• Organiseer voorlichting aan groepen werknemers.
• Verspreid voorlichtingsmateriaal en geef instructie over het bepalen van huidtype, de zonkracht en beschermingsmogelijk­heden (ook speciale voeding en bruiningspillen kunnen helpen).
• Stel een dakdekker aan als zonnewacht met de taak toe te zien op bescherming van collegae tegen UV-straling.

Evaluatie
Ga regelmatig na, via werkoverleg of OR, of de genomen maatregelen effect hebben. Registreer de ervaringen en stel zonodig het plan van aanpak en de maatregelen bij.

De zon komt altijd weer terug. Herhaal dus jaarlijks de activiteiten ter bescherming tegen UV-bestraling en werken in de hitte.