Roofs 2009-05-32 Brug tussen de geitenwollen sokken en het zakenleven

Hoe is het eigenlijk met Henk Pannekoek? Vorig jaar maakte de directeur van Altena Dak & Gevel bekend dat hij zich minder met de dagelijkse leiding van de dakgroothandel bezig zou houden, en meer met productontwikkeling. Veel van deze productontwikkelingen hebben te maken met gezond en milieuvriendelijk bouwen. Roofs zocht hem op.

In een landelijk gebied, even buiten Apeldoorn, bezit Henk Panne­koek een boerderij met een stuk land waar nog drie gebouwen en gebouwtjes op staan. De daken hiervan fungeren als proefdaken voor systemen die Pannekoek heeft uitgedacht. Ook verder op het terrein zijn allerlei proefopstellingen ingericht. “Als ik ’s morgens de deur uitloop, zie ik direct of hetgeen ik heb bedacht nog voldoet of niet,” vertelt Pannekoek. Dat is overigens niet met alles zo, want sommige productontwikkelingen hebben hun werking op moleculair niveau. Zo hebben de schelpen die rond de vijver liggen een positieve invloed op (de werking van) het water.

“Als boerenzoon heb ik van kinds af aan een grote belangstelling voor de natuur,” vertelt hij. “En ik heb altijd al een fascinatie gehad voor de quantumfysica, de wetenschap van de kleinste deeltjes van de materie. Men zou de indruk kunnen krijgen dat ik een milieufreak ben, maar dat valt wel mee. Wel zet ik mijn netwerk in om de vraag naar ecologische producten, die ongetwijfeld gaat komen, zo goed mogelijk voor te bereiden.” Momenteel houdt Pannekoek zich dus voornamelijk bezig met het bedenken, ontwikkelen en testen van producten, op diverse gebieden, waarvan de meeste pas in de (verre) toekomst succesvol vermarkt zullen kunnen worden.

Groendaksysteem voor het hellende dak
Begin 2008 besloot Henk Pannekoek dat hij zich minder nadrukkelijk met de dagelijkse gang van zaken binnen de dakgroothandel bezig zou houden. Chris Appels werd aangesteld als commercieel directeur van Altena Dak & Gevel (zie ook Roofs 2008-6). Pannekoek heeft er veel vertrouwen in dat Appels het bedrijf op een verantwoorde manier verder kan uitbouwen. “Zoals bekend is pannenkoek met appel een zeer goede combinatie,” grapt Pannekoek. “Chris Appels is zeer ervaren in de dakenbranche, en hij is enthousiast over het bedrijf. Hij wordt bovendien bijgestaan door een ervaren en gedreven team. Ik kan dan ook de dagelijkse gang van zaken met een gerust hart aan hen overlaten en me richten op nieuwe ontwikkelingen.”

Heeft dit al tot concrete veranderingen in het assortiment van de dakgroothandel geleid? “Op korte termijn richt het bedrijf zich voornamelijk op de toepassing van het groendak. Wij hebben hiertoe een speciale website geopend. Uitgangspunt van onze activiteiten op dit gebied is dat de verantwoordelijkheid voor het dak moet blijven waar die hoort: de dakdekker. Wij voeren dan ook extensieve groendaksystemen die voor iedere dakdekker eenvoudig zijn aan te brengen. Hiertoe hebben wij onlangs diverse noviteiten geïntroduceerd; met name de introductie van de nieuwe dakrol FamogreenRet is hier bijvoorbeeld heel belangrijk in. Dit is een wortelwerende APP dakbedekking, voorzien van een vlies waaronder een hydrogel is opgenomen. Deze zorgt voor opname van water, en als het systeem is verzadigd verlaat het water het systeem via de drainagekanalen.” Zie voor een uitgebreidere beschrijving van de nieuwe groendaksystemen het artikel ‘Altena opent vestiging in Noord-Holland’ in Roofs 1-2009.

Pannekoek vertelt dat hij momenteel werkt aan een groendaksysteem voor bestaande hellende daken. Het systeem bestaat uit groencassettes die middels haken aan de nok over de bestaande dakpannen kunnen worden gelegd. “Het zou natuurlijk mooi zijn als ook het oppervlak van de hellende daken voor groendaken benut zou kunnen worden.” aldus Pannekoek. “De isolatiewaarde van het dak zal aanzienlijk omhoog gaan en ook de capaciteit van het dak om water vast te houden wordt veel groter. Ik verwacht niet dat straks direct alle hellende daken groen zullen worden, maar het zou mooi zijn om straks de mogelijkheid te hebben om ook op hellende daken een groendak aan te leggen. Het systeem is momenteel in de testfase. Onderzocht moet o.a. worden hoe zwaar het pakket wordt, hoe de beplanting het houdt, het gedrag bij vorst, etc. Al dit soort dingen test ik op mijn eigen proefopstelling.” Zodra het systeem in het assortiment wordt opgenomen, zal Roofs hier uitgebreider over berichten.

Waterbuffering
De rode draad in de activiteiten van Pannekoek is gezond, en daarmee ook ecologisch en duurzaam bouwen. Tot voor kort had dit een nogal ‘geitenwollen sokken’-imago, maar Pannekoek stelt vast dat dit sinds enige jaren aan het veranderen is. “Met mijn activiteiten sla ik een brug tussen wat vroeger de ‘geitenwollen sokken’ heetten, en het zakenleven. De tijd is rijp om gezond en ecologisch bouwen commercieel succesvol te maken.”

Veel van zijn tijd besteedt Pannekoek aan waterecologie, een methode om de samenstelling van water zodanig te veranderen dat het voor organismen gezonder wordt. Een onderwerp waar momenteel weinig aandacht voor is, maar Pannekoek stelt al eerder trendsettend bezig te zijn geweest: “Vijftien jaar geleden, toen niemand nog nadacht over het broeikaseffect, hadden wij het al over CO2-reductie (i.v.m. vlieggas in mortels). Met name met onze weg- en waterbouwafdeling hebben we al diverse innovatieve oplossingen geïntroduceerd, zoals de recyclebare Rona Berm verbandblokken. Momenteel wordt veel gesproken over methoden om water op het dak te bufferen,  en er wordt veel in geïnvesteerd om oplossingen hiervoor te ontwikkelen. Terwijl het gemakkelijker en directer is het water langs de weg op te vangen. Daar zijn diverse zeer effectieve systemen voor beschikbaar.”

Pannekoek vervolgt: “Ik heb overigens af en toe het idee dat waterbuffering op daken wat al teveel een hype is geworden. Het nieuwe stadskantoor hier in Apeldoorn is bijvoorbeeld onlangs ook voorzien van een dak om water te bufferen. Terwijl dat in deze regio, met alle zandgrond, helemaal niet nodig is! Die investering had veel nuttiger ingezet kunnen worden.”

Het onderzoek naar het moleculair gedrag van water en het effect daarvan op organismen voert Pannekoek uit voor zijn andere onderneming, Aqua Aurora, en heeft op zichzelf niet veel met daktoepassingen te maken – al sluit Pannekoek niet uit dat ook de dakenwereld hier meer van gaat horen. Dat ‘mijn’ water beter is voor organismen dan het water dat uit de kraan komt, staat wel vast. Ik constateer dat dagelijks in mijn onderzoeken en proefopstellingen, en dat is voor mij voldoende. De wetenschappelijke onderbouwing daarvan, daar moet de wetenschap maar voor zorgen – maar momenteel zijn onderzoekers hier nog uiterst terughoudend in. Wellicht kan, als hier creatief mee wordt omgegaan, ook de dakenbranche op de langere termijn hier haar voordeel mee doen.”