Roofs 2011-08-18 Zeven redenen om de dakspouw goed te ventileren (2)

Een goed geventileerde dakspouw is een zeer belangrijke voorwaarde om een aantal essentiële functies van een pannendak te waarborgen. In Roofs 7-2011 lichtte Jan van Leeuwen van dakpannenleverancier Monier vier redenen hiervoor toe. In dit tweede deel worden nog drie redenen besproken.

Jan van Leeuwen, manager Dakservice Monier

 5) Duurzaamheid van de onderdakconstructie

De onderdakconstructie is van houtachtige materialen samengesteld, zoals gordingen, sporen, dakbeschot, tengels, panlatten en ruiters. Meestal is dit onbehandeld hout en dus gevoelig voor vochtintreding. Het vocht komt zowel van buiten als van binnen. Een dakafwerking met dakpannen is nooit 100% waterdicht. Bij bepaalde weersomstandigheden zal er waterinfiltratie plaatsvinden waardoor de onderdakconstructie vochtig kan worden.

Maar dit is niet het enige vocht dat moet worden afgevoerd in de dakspouw. Een pannendak is permeabel, dit houdt in dat damptransport door de dakconstructie mag en zal plaatsvinden. Met name in de koude periodes, als de dampspanning groot is, zal er waterdamp van binnen naar buiten door de dakconstructie heen getransporteerd worden.

Om te voorkomen dat het vocht dat van buiten of van binnen komt leidt tot aantasting van het onderdak, condensatie en of lekkage dient het vocht z.s.m. effectief afgevoerd te worden. Met een goed ventilerende dakspouw zal vocht en waterdamp snel afgevoerd worden waardoor een duurzaam onderdak gewaarborgd is.

6) Duurzaamheid dakfolie

Op een pannendak is de afwerking met dakpannen de primaire waterkerende laag. Deze laag is waterkerend conform NEN 2778. Dat betekent dat bij bepaalde weersomstandigheden waterinfiltratie kan en zal plaatsvinden. Het lekwater dat door de dakpannen komt moet afgevoerd worden door het onderdak, de secundaire waterkerende laag. In prefab kappen, enkelschalige dakelementen en op flauw hellende daken wordt meestal een waterdichte dampopen dakfolie toegepast. Dit soort folies vallen meestal onder de categorie spinvliesfolies. De spinvliesfolies hebben doorgaans een temperatuurbestendigheid van –40°C tot +80°C. Omdat een donkere dakpan in de zomer gemakkelijk een temperatuur bereikt boven de 80°C is het koelende effect van de goed geventileerde dakspouw van belang om te voorkomen dat de dakfolie aangetast wordt. De dakfolie is immers de secundaire waterkerende laag die lekkage voorkomt.

7) Bouwbesluit

Het Bouwbesluit 2003 schrijft ventilatie onder dakpannen niet direct voor, maar impliciet wel. Er moet op grond van paragraaf 2.1.1 van het Bouwbesluit 2003 sprake zijn van een duurzaam veilige bevestiging van de dakbedekking. Als men, zoals gebruikelijk is, in de verankeringsberekening uitgaat van NEN 6702 en NEN 6707 en rekening houdt met drukvereffening, dan is ventilatie onder de dakpannen vereist. Ook dient men te voorkomen dat vorstschade optreedt ten gevolge van gebrekkige ventilatie omdat anders de doelstelling van artikel 2.1, eerste lid, van het Bouwbesluit niet wordt gehaald.

Ventilatie onder de dakpannen speelt ook een rol bij de duurzame prestatie van het dakbeschot. Omdat het dakbeschot deel uitmaakt van de bouwconstructie en het Bouwbesluit 2003 daar eisen stelt in termen van duurzame veiligheid, kan gebrekkige ventilatie leiden tot het niet voldoen aan het Bouwbesluit 2003.

Ook speelt de ventilatie een rol bij de waterdichtheid. Op grond van afdeling 3.6 van het Bouwbesluit dient een scheidingsconstructie waterdicht te zijn, bepaald volgens NEN 2787. Onvoldoende ventilatie kan leiden tot het niet voldoen aan het Bouwbesluit 2003 wat dit aspect betreft.

Deze voorschriften zijn de basis van de uitwerking in NPR 2652 en de beoordelingsrichtlijn BRL1513, die de basis vormt van de certificering.

Het Bouwbesluit 2003 voorziet in een aantal prestatie-eisen die betrekking hebben op de ventilatiecapaciteit van de dakspouw van hellende daken. Onderstaande artikelen uit het Bouwbesluit, NEN-normen, NPR’s en BRL’s geven eisen die betrekking hebben op de dakspouw en de ventilatiedoorlaat.

1. NPR 2652 geeft aan dat de ventilatiedoorlaat aan de dakvoet minimaal 90cm2/m dient te bedragen, dit wordt bereikt met een minimale tengelhoogte van 10 mm. De nokconstructie ventilerend uitvoeren.
2. BRL 1513 geeft aanvullend op de NPR 2652 aan dat bij flauwe dakhellingen een tengelhoogte van minimaal 20 mm vereist is.
3. Artikel 3.115 van het Bouwbesluit geeft aan dat uitwendige scheidingsconstructies geen onafsluitbare openingen heeft breder dan 0,01 m.
4. NEN 6707 TGB Dakbedekkingen, geeft drukvereffeningsfactoren.

Praktijk

Het is relatief eenvoudig om in de praktijk een goed ventilerende dakspouw te verkrijgen die voldoet aan het Bouwbesluit:

1. Zorg voor ventilatiedoorlaat aan de dakvoet van minimaal 90 cm²/m
2. Tengelhoogte dient minimaal 10 mm te zijn, bij betonpannen en een dakhelling lager dan 20 graden minimaal 20 mm dik, bij keramische dakpannen en een dakhelling lager dan 25 graden minimaal 20 mm dik
3. Zorg voor een goed ventilerende nokconstructie, gebruik ventilerend ondervorstband.
4. Als een ventilerende nokconstructie niet mogelijk is, dan ventilatiepannen zo hoog mogelijk in het vlak toepassen. De minimaal vereiste ventilatiedoorlaat aan de nok moet voldoen aan: voor betonpannen F(ventilatiedoorlaat in mm² per m¹) = 500 x A(lengte van dakvlak, dakgoot tot nok in m¹), voor keramische dakpannen geldt F=250xA

Monier heeft een ruim assortiment aan daksysteemcomponenten om de dakspouw goed ventilerend uit te voeren. Al deze producten zijn getest in de “Technical Centers” van de fabrikant en worden in eigen productielocaties geproduceerd. Bij toepassing van een compleet daksysteem kan op verzoek een 15-jarig Daksysteemgarantie afgegeven worden.