Roofs 2011-08-26 Walvis in de Neeltje Jans krijgt nieuwe huid

Toen het Waterpaviljoen in de Neeltje Jans in 1997 werd geopend, gold het als een van de eerste voorbeelden van het zogeheten ‘vloeibaar’ bouwen. Recent is het opvallende pand gerenoveerd, waarbij het werd overlaagd met een gewapende EPDM dakbedekking.

Het Deltapark Neeltje Jans is ontstaan uit het informatiecentrum dat tijdens de bouw van de Oosterscheldekering werd ingericht. Edwin Goetheer van de Technische Dienst van Deltapark Neeltje Jans: “Na de voltooiing van de Deltawerken (1986) ontwikkelde het centrum zich steeds meer tot een informatief attractiepark. Momenteel is het park een aansprekende plek waar dagelijks vele bezoekers uit binnen- en buitenland worden ontvangen. Naast de bezichtiging van de Oosterscheldekering beschikt het park inmiddels over verschillende aansprekende attracties, zoals het zeehondenbassin, een waterglijbaan en een expositie over de Watersnoodramp van 1953. Momenteel zijn nog verschillende attracties in voorbereiding.”

Waterpaviljoen

Sinds 1997 is het Waterpaviljoen een sprekend voorbeeld van het speelse en educatieve karakter van het Deltapark de Neeltje Jans. Er is een expositie over de leefwijze en populatie van walvissen ingericht. In het paviljoen vindt men twee waterbassins: één met zout water en de andere met zoet water. De bezoeker wordt er tevens geïnformeerd over de verschillende leefvormen in de verschillende soorten water. Het water wordt rondgepompt, het spuit als een geiser en stroomt met luid geraas door het bassin. Spectaculair is ook het geraamte van een walvis dat in het paviljoen staat opgesteld.

Het pand waarin het Waterpaviljoen is gevestigd heeft een lengte van 120 m en is een exponent van de zogenaamde ‘vloeibare’ architectuur. Met behulp van computertechnieken is een gebouw ontworpen met vloeiende vormen. Van een afstandje bezien lijkt het gebouw een walvis die aan land is aangespoeld. De ongelijkmatige, ronde vormgeving wordt gerealiseerd door een stalen frame, waar bovenop stalen profielplaten zijn aangebracht. Hier bovenop is op het zoutwatergedeelte een isolerende gespoten schuim aangebracht: niet zozeer voor de isolatie, maar vooral vanwege het esthetische effect. Het ‘staartgedeelte’, waar zich het bassin met zoet water bevindt, heeft een RVS buitenhuid.

Dakbedekking

Vijftien jaar na oplevering van het pand is duidelijk dat het vele water dat in het gebouw wordt gebruikt zijn effect heeft gehad op de constructie. De werking van de onderconstructie heeft op het gedeelte met het zoetwaterbassin geen gevolgen gehad. Maar ter plaatse van het zoutwatergedeelte vertoonde de bevestiging van de oorspronkelijke dakisolatie met coating door de vochtige ondergrond blaasvorming en delaminatie. Door werking van de onderconstructie was de dakbedekking getordeerd. Er was nog geen lekkage, maar de coating was zichtbaar aan het einde van de levensduur. Daarom werd besloten het dak van het zoutwatergedeelte van het Waterpaviljoen te voorzien van een nieuwe dakbedekking. Het gedeelte boven het zoetwaterbassin hoefde niet te worden gerenoveerd.

Lukasse Dakbedekkingen uit Goes is de huisdakdekker van Waterpaviljoen Neeltje Jans. Het familiebedrijf, dat inmiddels is uitgegroeid tot een groot dakdekkerbedrijf in Zuidwest-Nederland, bracht 15 jaar geleden de dakbedekking op het zoetwaterbassin aan (destijds een geheel nieuwe toepassing).  Met ruim 40 jaar ervaring met allerlei toepassingen van dakbedekkingsmaterialen is het bedrijf gespecialiseerd in verschillende typen dak (groendak, energiedak). Voor de renovatie van het Walvispavljoen werd het bedrijf om advies gevraagd.

In eerste instantie werd gedacht aan een gelijmde EPDM. Echterm vanwege de extreme omstandigheden adviseerde directielied Jan Dirk Lukasse van het dakdekkerbedrijf de toepassing van een grijze RESITRIX SK W. Het bedrijf heeft ruime ervaring opgedaan met het materiaal. John-Willem van Heck van fabrikant/leverancier PDT legt de materiaaleigenschappen uit. “De RESITRIX SK W is een gewapende EPDM. EPDM is een sterk, elastisch dakbedekkingmateriaal, dat de werking van de ondergrond kan opvangen. Het is bovendien dampdicht en daarmee bestand tegen de vochtige omstandigheden ter plaatse. De baanvormige, grijze EPDM heeft bovendien het gewenste optische effect: het pand dient immers de uitstraling van een walvis te hebben.”

De oorspronkelijke dakbedekking hoefde niet te worden verwijderd, omdat de nieuwe EPDM dakbedekking mechanisch aan de ondergrond zou worden bevestigd. Hierdoor ontstond een sterk en stabiel dakpakket.

Werkzaamheden

De dakbedekking werd met behulp van RVS bevestigers mechanisch op het bestaande dakpakket aangebracht. De bevestigers werden in de metalen ondergrond geschroefd. In de overlappen werden de dakbanen geföhnd. Vanwege de ronde vormgeving van het dak kon geen gebruik worden gemaakt van een lasautomaat. Alle naden werden dus met de hand geföhnd. In dit gebouw gaat het dak over in de gevel, wat betekent dat de dakbedekking ook verticaal diende te worden aangebracht.

Vanwege de vormgeving van dit dak zijn geen hemelwaterafvoeren in het dak aangebracht. Het water loopt via de ronding van het dak af. Wel is op het maaiveld een grindkoffer aangebracht. Het dak is tevens voorzien van twee sproeiers. Deze spuiten regelmatig water op het dak om het optische effect van een walvis verder te versterken. Het water loopt direct weer van het dak af en heeft dus geen bijzondere invloed op de dakbedekking. Voor het onderhoud zijn twee ankerpunten aangebracht, waar men zich tijdens de gebruiksfase aan kan zekeren.

De klus werd afgelopen zomer met een team van drie man uitgevoerd. Met de nieuwe huid kan de walvis weer een lange tijd aan de oever van Deltapark de Neeltje Jans liggen.