Roofs 2013-01-22 Dak Rotterdam CS is vervaardigd uit glas, PV en RVS

De contouren van het nieuwe station van Rotterdam CS worden zichtbaar. Met name het dak is een eyecatcher. De sporen krijgen een glazen overkapping die zonlicht doorlaat en is voorzien van zonnecellen. De terminal krijgt een dak van gefelste RVS bekleding die uitloopt in een opvallende punt.

De verbouwing van het station van Rotterdam was noodzakelijk om de capaciteit van het station te vergroten. Rotterdam CS wordt een internationaal knooppunt voor het openbaar vervoer met een aansluiting op het Europese net van hogesnelheidstreinen en een goede verbinding met luchthaven Schiphol (19 minuten). Momenteel maken zo’n 110.000 reizigers per dag gebruik van het station. Het is de verwachting dat dit aantal in 2025 zal zijn toegenomen tot zo’n 323.000 reizigers per dag.

Sinds de start van de werkzaamheden in 2007 is het station aanzienlijk uitgebreid. Moeilijkheid bij de werkzaamheden was dat het station en de omliggende werken gerealiseerd moesten worden terwijl het station gewoon in gebruik diende te blijven, en de reizigers zo min mogelijk last van de werkzaamheden mochten ondervinden. Dit vereiste een nauwkeurige planning, en de aanvoer van goederen en materialen diende zoveel mogelijk via het spoor te geschieden. Wat niet over het spoor aangevoerd kon worden, werd via de zuidzijde van het station aangevoerd, zodat de reizigers zo min mogelijk hinder ondervonden van de werkzaamheden.

In het ontwerp is voorzien in een groot aantal milieuvriendelijke maatregelen zoals een warmte/koudeopslag (WKO), een gescheiden rioolsysteem, plafondspiegels in de stationshal voor extra daglicht en de toepassing van zonnecellen, verwerkt in het glazen dak. In dit artikel een overzicht van de werkzaamheden.

Spooroverkapping

Het stationsdak bestaat uit het dak van de terminal (RVS felsbekleding) en de glazen spooroverkapping. Voor de glazen overkapping heeft Scheuten Glas zo’n 30.000 m² gelaagd glas geleverd. Een oppervlakte van ruim 9.000 m² is uiteindelijk gebruikt om glas/glas zonnepanelen te plaatsen. De overige oppervlakte van de overkapping ontvangt door de omringende hoogbouw te weinig direct zonlicht om toepassing van de zonnepanelen te rechtvaardigen.

Voor de opwekking van zonne-energie zijn glas-glas zonnepanelen gebruikt die volledig zijn geïntegreerd in de glazen stationsoverkapping. De BIPV-zonnepanelen van het merk Optisol® zijn geleverd door Scheuten Glas Nederland bv, in opdracht van Licotec Daklicht uit Duiven, die de panelen monteerde.

In het ontwerp is uitvoerig rekening gehouden met lichtval, zonnewarmte en design. Er is een studie gedaan om te zien welke plaatsen op het dak het meeste zonlicht krijgen en dus het meeste rendement oplevert bij plaatsing van zonnecellen. De energie die de PV-panelen opleveren, is per jaar 350 mWh, wat vergelijkbaar is met het verbruik van 100 huishoudens. Deze energie wordt o.a. gebruikt voor de verlichting, roltrappen en schuifdeuren van het station.

OV Terminal

Het dak van de OV terminal is eveneens bijzonder. De vormgeving is opvallend, het dak loopt uit in een punt boven het stationsplein, en bereikt op het hoogste punt een hoogte van 30 m. De opdracht is in tweeën gedeeld waarbij ProRail optrad als de opdrachtgever van het gedeelte van de terminal boven de stationshal en de sporen; de Gemeente Rotterdam is opdrachtgever voor het gedeelte van het dak dat zich boven het oorspronkelijke stationsplein bevindt. Dit is de opvallende punt.

Het gedeelte van ProRail werd uitgevoerd door Ridder Skins for buildings uit Hoorn; het andere gedeelte door het Belgische ME Construct en Iemants Staalbouw. Beide delen hebben ongeveer een omvang van 15.000 m² en werden met hetzelfde systeem uitgevoerd.

Ridder heeft het de totale dakconstructie gerealiseerd: De constructie bestaat uit een stalen canalureplaat met daarop een damscherm. Hier bovenop is een PIR metaaldakisolatie systeem (Puren M) aangebracht van 100 mm. De uiteindelijke bekleding is van RVS en is gefelst. Omdat een groot aantal van de daken vrijwel vlak liggen zijn de felsen continu doorgelast. Hierdoor is het dak 100% waterdicht.

Doordat de RVS bekleding maar 0,5mm dik is bobbelt het materiaal bij verschillen in temperatuur, wat precies de bedoeling is van het ontwerp: op deze manier wordt het zonlicht immers naar alle kanten gereflecteerd. Hiermee wordt een bijzonder effect gecreëerd, alsof het dak van water is.

De planning van de werkzaamheden had nogal wat haken en ogen omdat het verkeer zo min mogelijk gehinderd mochten worden. Het werk werd daarom in acht fasen uitgevoerd, tijdens welke steeds een deel van het station werd afgesloten. De planning is vanzelfsprekend vooraf goed doorgesproken met alle betrokken partijen.

Het vernieuwde Rotterdam CS wordt begin 2013 opgeleverd.

BEGIN KADER

Stationsdak Rotterdam CS

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam/ProRail

Ontwerp: Benthem Crouwel Architects te Amsterdam

Hoofdaannemer: Aannemerscombinatie Bouwcombinatie TBI Rotterdam CS (BTRC)

Glazen overkapping: Licotec BV te Duiven

Glas/glas zonnepanelen: Scheuten Glas Nederland bv te Venlo

Daken Prorail Station: Ridder Metalen Skins For Buildings Hoorn

Staalbouw stationsplein: Iemants Staalbouw te Arendonk (B)

RVS dak stationsplein: ME Construct te Bree (B)