Zoeken

Roofs 2015-09-12 Nico Hendriks Award stimuleert kwalitatief en innovatief dakdekken

Interview

Met gemengde gevoelens reageerde Nico Hendriks op het voorstel de award voor het Dak van het Jaar naar hem te vernoemen. “Mijn verdiensten voor de dakenbranche zijn geen verdiensten van mij alleen, ik heb het altijd samen met anderen gedaan.” De prijs wil echter kwalitatief en innovatief dakdekken stimuleren en dat is iets waar Hendriks zich vele jaren voor heeft ingezet.

De Nico Hendriks Award is de prijs voor het Dak van het Jaar, een prijs voor het project dat zich in het jaar 2015 op het gebied van techniek en innovatie heeft onderscheiden. De prijs is vernoemd naar Nico Hendriks vanwege zijn bijzondere verdiensten voor de dakenbranche, juist op deze onderwerpen. Een eerbetoon dat niet alleen hem toekomt, vindt Hendriks. “Wanneer we het hebben over belangrijke mensen voor de dakenbranche, dan kan er een aardige lijst worden aangelegd. Het staat buiten kijf dat Bureau Dakadvies (BDA) in de loop der jaren een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkelingen in de markt. Ik ben samen met Hans van Berk een van de oprichters van wat het eerste en meest toonaangevende dakadviesbureau van Nederland werd. Het woord ‘dakadvies’ bestond nog niet eens (volgens mij staat het nog steeds niet in de Van Dale): dat hebben wij verzonnen. Niet lang daarna werd Albert van den Hout bij de organisatie betrokken. Albert is uitgegroeid tot de Dak-goeroe, veel meer dan ik.”

“Al onze initiatieven, zoals het BDA Dakboekje, de BDA Praktijkbladen, het opleidingsinstituut, het laboratorium, de Nationale Dakendag, zijn gezamenlijke initiatieven geweest – en in veel gevallen was ik ook niet degene die er de meeste tijd en energie heeft gestoken. Bovendien zijn mijn activiteiten niet uitsluitend op het dak gericht geweest. Ik heb me, ook in mijn werkzaamheden als hoogleraar aan de TU Eindhoven, altijd gericht op de volledige gebouwschil. Dat houdt naast het dak en de gevel ook de vloer en de kelder (‘basements’) in. In Nederland is men daar nog nauwelijks mee bezig maar in Engeland zijn daar inmiddels al vele partijen mee bezig. Ook ondergronds dient een gebouw waterdicht te zijn.”

‘…of gelijkwaardig’

Officieel werd BDA op 1 juli 1977 opgericht. Ooit (eind jaren ‘60) ontstond de gedachte om een adviesbureau voor daken te beginnen tijdens het commissiewerk dat Hendriks samen met o.a. Hans van Berk verrichtte voor de commissie baanvormige dakafwerkingen van de CRB (Commissie Rationalisatie Beleggingsobjecten). Hieruit bleek dat er op het gebied van kwaliteit van materialen en uitvoering maar weinig houvast was. Hendriks: ‘Wij zagen dat hier een gat in de markt lag en zijn er uiteindelijk op ingesprongen. Het was pionieren, in de eerste jaren was er maar net genoeg werk voor twee man, in de jaren die daarna kwamen hebben we dit verder uitgebouwd, allereerst met Albert van den Hout. Wij hebben ons ervoor ingezet om het wetenschappelijke gehalte van het vak te verbeteren: waarom moet in bepaalde situaties voor bepaalde oplossingen worden gekozen, hoe stellen we de (minimale) kwaliteitseisen vast, en hoe stellen we vast dat een product aan deze, en eventuele aanvullende kwaliteitseisen voldoet? Een naam die in dit verband ook genoemd moet worden is die van Luud Dupuy, die in die beginjaren ook een belangrijke rol in de ontwikkelingen heeft gespeeld, o.a. als hoofdredacteur van vakblad DIM, waar Albert en ik ook veel voor schreven.”

“Met ons laboratorium hebben wij in de loop der jaren ontzettend veel (product)innovaties begeleid, en soms hebben we ook sturend opgetreden. We konden een onafhankelijke positie innemen en hebben veel testen en onderzoeksmethoden in eigen huis ontwikkeld, met gebruikmaking van onze eigen kennis en die van de fabrikant/leverancier. Om de kwaliteit te communiceren, zijn wij destijds gestart met het BDA Certificaat Technische Goedkeuring (CTG), een afkorting die nog steeds wordt gebruikt in de kwaliteitsborging. Een belangrijk deel van ons bestaansrecht is de huidige praktijk in het voorschrijftraject, waar in de UAV in de meeste gevallen de beruchte toevoeging ‘of gelijkwaardig’ staat aangegeven. Wat is ‘gelijkwaardig’, en wie bepaalt dat? In de praktijk betekent het dat gekozen wordt voor een goedkoper product, dat – net als het duurdere maar vaak kwalitatief betere product – in het bezit is van een KOMO attest-met-productcertificaat. Onze ervaring is dat je in het bestek heel specifiek moet zijn. In onze BDA Agréments staat altijd opgenomen dat de kwaliteitsverklaring niet geldig is wanneer zonder toestemming van de betrokken partijen van de beschreven – gespecificeerde - opbouw wordt ­afgeweken. Dakdekkers hebben daar ook behoefte aan, dan wordt er immers op kwaliteit geconcurreerd, in plaats van prijs.”

De combinatie zoeken

Het kwaliteitsniveau in de dakenbranche heeft de laatste jaren onder de economische omstandigheden te lijden gehad, weet ook Hendriks. Toch ziet hij dat met het aantrekken van de marktomstandigheden het kwaliteitsbesef omhoog gaat. “Er is veel innovatieve kracht in de markt en er zijn nu tal van ontwikkelingen gaande die de kwaliteit van de daken ten goede zal komen. Neem alleen al de ontwikkelingen op het gebied van isolatie. Alle fabrikanten zijn hard bezig om ervoor te zorgen dat met hun producten met zo min mogelijk dikte voldoen aan de aangescherpte eisen op het gebied van isolatie en luchtdichtheid. In veel gevallen zal een combinatie van producten worden gezocht, om de meest gunstige combinatie van prijs, opbouw en isolatiewaarde te bereiken.”

“Je ziet dat de bitumineuze dakbanen steeds meer synthetisch gaan worden (bitumen-copolymeren). Ook de kunststof en EPDM dakbedekkingen zijn voortdurend aan het innoveren. De ene TPO is de andere niet, en dat geldt ook voor APP en EPDM: er zijn onderling grote verschillen dus je moet goed opletten welke kwaliteit materiaal je toepast. Het is in onze markt niet eenvoudig om innovaties door te voeren omdat het een behoudende markt is. De directie kan wel iets anders willen, maar het verwerkend personeel moet ook mee en dat wil doorgaans het liefst gewoon op dezelfde manier blijven doorwerken. Hier ligt een belangrijke taak voor de opleidingen.”

“De strikte scheiding tussen fabrikanten en hun productsoorten is aan het wegvallen, de diverse isolatie- en dakbedekkingfabrikanten zoeken eveneens de combinatie. Partijen die traditioneel alleen bitumineuze dakrollen produceerden, hebben nu ook bijvoorbeeld kunststof dakbedekkingen en diverse isolatiematerialen in het assortiment. Fabrikanten gaan steeds meer systeemoplossingen aanbieden. Ook ‘daghet het in den Oosten’: een partij als het Russische TechnoNICOL breidt steeds verder uit naar het westen en het is een kwestie van tijd voor ze ook op de Nederlandse markt actief worden. Dit zorgt voor onrust, maar ook voor innovaties: de diverse partijen zullen zich wapenen.”

Kennisdeling blijft daarom van groot belang. Begin jaren ’90 begon BDA met de Studiemiddagen rond onderwerpen als windbelasting en groendaken. Deze middagen ontwikkelden zich later tot de Nationale Dakendag. In de combinatie met het voormalige Dak Event zal dit concept worden voortgezet in het Nationale Daken Event. Hendriks geeft aan zeer benieuwd te zijn hoe dit nu zal worden vormgegeven en hoe het zal worden bezocht. Elders in dit nummer vindt u een vooraankondiging van de congressen, die rond kwaliteitsborging, techniek en innovatie zullen worden georganiseerd. Het volledige programma zal in een volgende editie van Roofs bekend worden gemaakt.