Roofs 2016-02-18 OVT Arnhem is Dak van het Jaar 2015

Juryrapport Dak van het Jaar 2015

Op woensdag 27 januari 2016 werd aan het slot van de eerste congresdag van het Nationale Daken Congres de winnaar van de Dak van het Jaar-verkiezing bekend gemaakt. Het dak van het OVT Arnhem streek met de eer. De prijs werd uitgereikt door de Stichting Dakpromotie (een samenwerkingsverband tussen Lindeman Events, vakblad Roofs, BDA Dakadvies en DGI Dak en Gevel Ingenieurs).

Het Dak van het Jaar is in het leven geroepen om de innovativiteit en het vakmanschap in de dakenbranche te tonen, te bekronen en te stimuleren. De projecten die voor bekroning in aanmerking konden komen, konden door de markt zelf worden aangedragen. De jury was aangenaam verrast door de hoeveelheid inzendingen en de kwaliteit daarvan.

Als er één ding duidelijk naar voren komt uit de lijst nominaties voor het Dak van het Jaar 2015, dan is het wel dat er veel innovatieve kracht en vakmanschap in de Nederlandse dakenbranche aanwezig is. De longlist van 14 projecten liet al een enorme verscheidenheid aan technieken en mooie oplossingen zien. Het was een mooie staalkaart van de items die op dit moment in de dakenbranche spelen. Energiebesparing, energieopwekking, waterbuffering, gebruiksdaken, etc. – op het dak is duidelijk heel veel mogelijk en we hebben de grenzen nog niet bereikt. Bij dit alles is het natuurlijk van essentieel belang dat de primaire functie van het dak, namelijk het gebouw waterdicht houden, niet uit het oog wordt verloren.

Aan de andere kant worden de gebouwontwerpen steeds avontuurlijker. De mogelijkheden om iets esthetisch echt bijzonders met het dak te doen worden uitgebreider en de uitvoerende bedrijven hebben het kennelijk steeds meer in huis om aan deze wensen tegemoet te komen. Ook hier geldt dat de primaire functie van het dak niet uit het oog mag worden verloren. Het zal de eerste keer niet zijn dat een uitvoerend bedrijf zijn eigen kunnen overschat en zich verslikt in de moeilijkheidsgraad van een werk. Technisch en economisch is dit spelen met vuur.

De drie projecten die het volgens de jury meer dan waard waren om op de shortlist van de verkiezing van het Dak van het Jaar 2015 te worden geplaatst, kenmerkten zich allemaal door hun degelijke voorbereiding, het hoogstaand vakmanschap en de goede onderlinge samenwerking. Met recht fungeren de OV-Terminal Arnhem, het nieuwe hoofdkwartier van de NAVO in Brussel en het ROC Kellebeek College te Roosendaal als voorbeeldprojecten voor de Nederlandse dakenbranche. Ook internationaal slaan deze projecten geen slecht figuur.

De verkiezing van het Dak van het Jaar blijft natuurlijk een beetje appels met peren vergelijken. De projecten werden door de jury beoordeeld op verschillende onderdelen, namelijk ‘innovatie’, esthetische kwaliteit’, ‘functionele kwaliteit’, ‘onderlinge samenwerking’, ‘veiligheid’ en ‘duurzaamheid’. Per project lagen de zwaartepunten natuurlijk anders, omdat de doelstellingen van de respectievelijke daken anders waren. Het dak dat volgens de jury gemiddeld genomen op al deze onderdelen het beste scoort, is het Dak van het Jaar 2015. Dit dak zou worden onderscheiden met de Nico Hendriks Award.

ROC Kellebeek College te Roosendaal

Van de drie projecten was het zogeheten ‘driedubbeldoeldak’ van Kellebeek College het project dat het duidelijkst voldeed aan de criteria van duurzaamheid. De jury waardeerde de insteek van het project, waarbij ervan uit werd gegaan dat het dak de natuur die door de bouw van het pand verloren zou gaan zou compenseren. De buitenruimte voor de leerlingen van het ROC is verplaatst naar het dak. De bewatering van het begroeide dak wordt zoveel mogelijk voorzien uit het hemelwater dat op het dak wordt opgevangen en gebufferd. De toepassing van de waterbuffering in de vorm van een drainage-element, in combinatie met een vochtregulerend vlies, zorgt ervoor dat het dak zeer veel water vasthoudt. Tevens is voor de hevigere regenbuien een aanvullend wateropvangsysteem toegepast, waarmee extra water wordt opgevangen. Dit water kan vervolgens worden gebruikt voor bewatering van het gazon in droge tijden en het grijswatercircuit. Door het samenwerkingsverband binnen Leven op daken is de technische kwaliteit van het geheel gewaarborgd. De jury was zeer te spreken over deze oplossing. De realisatie van dit dak betekent immers een belangrijke stap in de richting van een volledig gesloten waterkringloop op het dak.

Hoofdkwartier NAVO te Brussel

De nieuwbouw van het nieuwe hoofdkwartier van de NAVO in Brussel is een blikvanger van jewelste en betekent een aanvulling op de skyline van Brussel. Het project kan meedingen naar deze prijs voor de Nederlandse dakenbranche omdat de hoofdverantwoordelijke voor het dak Nederlands is, namelijk Ridder Skins For Buildings.

De vormgeving is spectaculair en zorgde ervoor dat de grenzen van de technische mogelijkheden nog eens kritisch tegen het licht moesten worden gehouden. Dit leidde tot een traject waarin de verwerkingsvoorschriften werden opgerekt: door uitgebreide testen bij BDA werd bepaald onder welke omstandigheden een felsbaan horizontaal, dus een hellingshoek van 0°, mag worden toegepast. Hier is een apart BDA Agrément voor ontwikkeld. Dit project was dus zo innovatief dat de spelregels ervoor werden aangepast. Dat is ongekend. Tel daar de logistieke bijzonderheden bij op: felsbanen van 26 meter die op het maaiveld moesten worden gefelst en de extreme veiligheidsmaatregelen die op het terrein van NAVO gelden. Dit alles maakt duidelijk dat het uitvoerende bedrijf in samenwerking met de andere bouwpartijen een uitzonderlijke prestatie heeft geleverd.

OVT Arnhem

Het dak van de nieuwe OV-Terminal van Arnhem moest ingepast worden in het glooiende Arnhemse landschap, en daarom werd ook het dak glooiend vormgegeven, tot bijna verticale hellingshoeken. Het is geen sinecure om dit dak waterdicht in te werken. Maar dat daar bovenop zo’n 1500 micro betonplaten, waarvan niet één hetzelfde was, moesten worden gemonteerd, dat grenst aan het onmogelijke. De toepassing van deze betonplaten op klossen is een technisch hoogstandje dat in een bijzondere samenwerking tussen BOKO Dakdekkers en Sorba Projects is gerealiseerd. De plaatsing van de betonplaten op de klossen met behulp van GPS is iets wat we in de dakenbranche nog niet op deze schaal hadden gezien. Dat deze uitzonderlijke klus, met inachtneming van de arbeidsomstandigheden en de technische kwaliteit, tot een goed einde is gebracht, is om het voorzichtig uit te drukken, geen vanzelfsprekendheid.

Bij het ontwerp van dit dak zijn bewust de grenzen van het technisch mogelijke opgezocht. De uitvoering van de dak van het OVT Arnhem vereiste technisch inzicht, vakmanschap, een goede voorbereiding in overleg met opdrachtgever en bouwpartner, een onberispelijke samenwerking en een uitzonderlijke discipline tijdens de uitvoering. We weten inmiddels dat er heel veel op het dak mogelijk is, maar de realisatie van dit dak is een hoogstandje waar de jury desalniettemin zeer van onder de indruk is. In de pers circuleerden verhalen over lekkages op het dak. De jury heeft dit vanzelfsprekend uitgebreid onderzocht en hieruit blijkt dat van daklekkages geen enkele sprake is. Het is zodoende een project geworden waar de jury van het Dak van het Jaar eenvoudigweg niet omheen kon.

De jury heeft dan ook besloten de OV-Terminal te Arnhem uit te roepen tot het Dak van het Jaar 2015.

Dak van het Jaar 2015

Het Dak van het Jaar is een initiatief van de Stichting Dak­promotie (een samenwerkingsverband tussen Lindeman Events, vakblad Roofs, BDA Dakadvies en DGI Dak en Gevel Ingenieurs). De jury bestaat uit:

• Ton Berlee (Comfortdak)
• Nic-Jan Bruins: (DGI Dak en Gevel Ingenieurs)
• Otto Kettlitz: (Nieman-Kettlitz Gevel- en Dakadvies)
• Marco de Kok (SGS INTRON)
• Karsten Konrad: (HHD Het Hellende Dak)
• Dirk Roosendaal: (VBB Vereniging Bouwwerk Begroeners)
• Rob Versluis: (BDA Bureau Dakadvies)*

*Rob Versluis heeft zich bij de bespreking van de shortlist onthouden van stemming omdat BDA bij al deze projecten betrokken is geweest.