Roofs 2016-05-20 Met mobiel meer mans (premium)

Trendwatcher

Mobiel is niet meer weg te denken uit ons leven en dat geldt ook voor ons professionele leven. We boeken hotels mobiel, we bestellen taxi's en pizza's mobiel en inmiddels betaalt ook een groeiend deel van de mensen mobiel. We kunnen zelfs het verloop van onze slaap met onze smartphone meten. Velen zijn privé vaardiger met mobiele toepassingen dan op het werk. Tablets en smartphones vinden inmiddels ook breed hun weg in de aannemerij en installatiebranche. Tijd om eens na te gaan welke mobiele toepassingen er voor de dakensector zijn en gaan komen.

In de rubriek Trendwatcher behandelt Roofs actuele en toekomstige ontwikkelingen in de dakenbranche. Er is veel dynamiek en zo ontstaan veel kansen en uitdagingen voor de dakenbranche. De rubriek wordt verzorgd door Hendrik Jan Kaal.

Voordelen van mobiel

De applicaties die nu al het meest gebruikt worden, zijn vooral gebaseerd op de data-functies van mobiele apparaten. Het gaat dan om het raadplegen van centrale systemen onderweg of op het dak, of het doorsturen van informatie of wijzigingen vanaf het project. Daarnaast wordt de camera-functie van de smartphone of tablet steeds breder ingezet, voor signalering van tekortkomingen, als bewijs van bepaalde werkzaamheden of als basis voor evaluatie of analyse. Inmiddels zijn ook concrete toepassingen beschikbaar die gebruik maken van de GPS functie. Voor de toekomst zien we ook mogelijke toepassingen in ontwikkeling van artificial intelligence, het inbouwen van kennis in applicaties, en augmented reality.

De mogelijke functionaliteiten zijn legio. Als de dakenbranche zich laat inspireren door de industrie in brede zin, dan kan het een revolutie betekenen van bijna alle processen in de bedrijfsvoering. Denk hierbij aan commerciële processen: mobiel CRM gegevens raadplegen voor klantbezoek, mobiel inmeten en offertes maken. Denk ook aan productieprocessen en track & trace in de logistiek. En aan planning van werkzaamheden (kijk eens op www.forbes.com/sites/louiscolumbus/2015/04/20/10-ways-mobility-is-revolutionizing -manufacturing/#4d17e3f16962).

De voordelen bestaan uit sneller werken, efficiency in de kantoororganisatie, gebruiksgemak, besparingen op kosten en meer en sneller kennis beschikbaar hebben op de werkplek, ook als dat op het dak is.

Mobiele inspecties en planning

De eerste mobiele toepassingen die in de dakenbranche
zijn verschenen, zijn die voor het doen van inspecties en ­conditiemetingen. Dit type apps zien we zowel bij dakaannemers (met name voor onderhoudsactiviteiten) als bij ­fabrikanten. In eerste instantie vooral op basis van de ­camera-functionaliteit, maar al snel uitgebreid met de mogelijkheid opmerkingen toe te voegen. De volgende stap is om er een aanbevolen onderhoudsprogramma aan toe te ­kunnen voegen, dan wel dat op te stellen op basis van de gedocumenteerde en vastgelegde inspectieresultaten. Hieraan is uiteraard dan ook een begroting of offerte te ­koppelen. Steeds meer van de uitgebreide ERP systemen worden aan de app gekoppeld. Dat maakt ook dat het tweewegcommunicatie wordt, want ook is de planning voor inspecties of een inspectieprotocol via de app aan de dakinspecteur te sturen.

Zo is langzamerhand een volledig werkproces van karakter veranderd, hoewel nog lang niet alle dakinspecteurs en dakadviseurs op deze wijze te werk gaan. Voor dakadviseurs is een belangrijk aspect dat zij maatwerk willen leveren en men bang is dat er teveel in standaard formats wordt gegoten. Het resultaat is dat rapportages en onderhoudsplannen veel sneller beschikbaar komen en dat daar ook veel minder werk in de back office voor nodig is. De rapporten vinden dan weer digitaal hun weg via een portal van de dakaannemer, maar vaak worden deze ook op een portal van de opdrachtgever geplaatst. Werken via portals neemt in toenemende mate de plaats in van Worddocumenten die via e-mail gedistribueerd worden.

Er is een trend om dit ook voor nieuwe projecten te gaan doen, maar dit loopt duidelijk achter bij het intensieve gebruik dat dit soort toepassingen kent in de onderhouds- en inspectiesfeer.
Voor deze toepassingen zien we steeds meer dat opdrachtgevers erom vragen. Zij werken zelf met dergelijke systemen en willen dat de dienstverleners daar ook op aangesloten zijn. Als je je klanten in de toekomst wilt ontzorgen, is het werken met mobiele toepassingen een must aan het worden.

Regels en kwalificaties bij de hand

Het mobiel beschikbaar hebben van regelgeving en normeringen helpt bij inspecties in de bouw en op het dak. Zaken als Bouwbesluit en NEN-normen kunnen à la minute worden geraadpleegd en direct kan gekeken worden of het werk aan de regels voldoet. En dit is toepasbaar voor formele, algemeen geldende regels, maar kan vaak ook toegesneden worden op eigen protocollen en kwaliteitssystemen.

Daarnaast werkt het nieuwe Dakpaspoort via een app. Met het Dakpaspoort kan de houder zich via een smartphone-app online identificeren en aantonen dat hij/zij voldoet aan alle wettelijke regels en brancheafspraken, met name op het gebied van vakbekwaamheid en veiligheid (vebidak.nl/dakpaspoort).

Screenshot vebidak.nl/dakpaspoort

Tot slot is er een app om het veilig werken op hoogte te ondersteunen, speciaal voor de platte dakenbranche (dakdekkers, hun werkgevers, preventiemedewerkers, opdrachtgevers), ontwikkeld door SBD (itunes.apple.com/nl/app/sbd-veilig-werken-op-hoogte/id533428003?mt=8).

Commercie

Ten behoeve van verkoop zijn ook inmiddels diverse toepassingen ontwikkeld. Zo is het mogelijk om CRM gegevens te raadplegen via smartphone of tablet, zodat bij bezoek bekend is wat er eerder is geleverd aan de betreffende opdrachtgever, welke orders nog openstaan, welke vragen eerder gesteld zijn en wanneer de laatste contacten zijn geweest. Daarnaast zijn er toepassingen die (o.m. via GPS-functie) mogelijk maken om daken in te meten, als basis voor een offerte. Zeker als kengetallen benaderbaar zijn vanuit centrale systemen is hiermee goede benadering mogelijk.

Kwaliteitsborging

Een nieuwe impuls op mobiele toepassingen buiten de onderhoudssfeer gaat uit van het op handen zijnde nieuwe stelsel voor private kwaliteitsborging in de bouw. Dat zal ook voor onderaannemers zoals de dakaannemer gevolgen gaan hebben. Centraal hierin staat de eis dat er aantoonbare kwaliteit moet zijn, die achteraf vastgesteld wordt ('as built'). In alle pilots die met het nieuwe stelsel worden uitgevoerd speelt vastlegging middels foto's via smartphone of tablet een belangrijke rol om aan te tonen dat wat gebouwd is voldoet. Zoals op het Nationale Daken Congres in januari gepresenteerd is, is ook voor de dakensector een pilot uitgevoerd op en renovatie van een bedrijfsdak. Hierbij zijn gedurende het project circa 300 foto's van smartphone via Whatsapp geüpload om het projectresultaat te documenteren, zowel van het eindresultaat, als van omstandigheden en gebruikte materialen (bijvoorbeeld via het scannen van QR-codes). Een verdere ontwikkeling is dat teksten uit regelgeving als het Bouwbesluit gekoppeld kunnen worden aan deze vastleggingen ten behoeve van het op te stellen dakdossier.

Mobiele signalering

Een interessante toepassing is de koppeling aan meet­apparatuur of sensoren. We gaan op die manier richting het internet-of-things, waarbij allerlei metingen op afstand uit te lezen of aan te sturen zijn. Een interessante toepassing is het signaleren van mogelijke overbelasting door regenwater of sneeuw. In Duitsland en Finland bestaan hier inmiddels toepassingen voor die ook op afstand mobiel signaleringen doen dat de belasting te hoog wordt en er sneeuw geruimd moet worden. Weliswaar lijkt dat in Nederland niet veel voor te komen, maar ook hier zijn er elk jaar dakinstortingen die grote schade of erger tot gevolg hebben (zie bijv. www.safetech.de/231-0-Schneesensor-+und+Stauwasser-Alarmsystem.html).
Een andere mogelijkheid die zich aandient is installatie van sensoren die de prestaties van groendaken meten en kunnen helpen verbeteren. Er worden sensoren op het groendak geplaatst die de behoefte aan irrigatie meten, de mate waarin het dak koeling levert en hoeveel water is opgeslagen (www.smartgreentechnologies.com/smart-sensors/4587242444).

Solar apps

Een aardige toepassing van de GPS functie is het checken of een gebouw aantrekkelijk is om zonnepanelen op te plaatsen. Er bestaan apps die aan de hand van ligging (en richting) van een dak kunnen aangeven hoe aantrekkelijk zonnepanelen kunnen zijn en zelfs de energieopbrengst kunnen berekenen. Sommige apps maken zelfs gebruik van een hellingmeter en bepalen aan de hand van de positie het aantal te verwachten zonuren (cleantechnica.com/2012/07/03/solar-panels-suitability-checker-iphoneipodipad-app-free/ en blogs.scientificamerican.com/solar-at-home/20-solar-apps-for-your-iphone/). Er zijn er zelfs die de opbrengst kunnen berekenen, na invoeren van de lokale stroomprijs.

Screenshot cleantechnica.com/2012/07/03/solar-panels-suitability-checker-iphoneipodipad-app-free/

Toekomstmuziek

Voor de wat verder gelegen toekomst bieden twee ontwikkelingen interessante mogelijkheden. Of het zover komt, hangt af van het succes waarmee technologie wordt ontwikkeld en de vraag of de dakenbranche daar in wil investeren.

Het verwerken van meer kennis in software is een ontwikkeling die in veel werkterreinen gaande is. Men probeert met kunstmatige intelligentie beoordelingen te maken op basis van waarnemingen, bijvoorbeeld foto’s. Zo zijn er start-ups die goede vorderingen maken met het beoordelen van MRI-scans op medische afwijkingen. Dat levert nog geen diagnose op, maar wel een selectie van foto’s waar een dure specialist niet meer naar hoeft te kijken. Een concrete toepassing hiervan is Skinvision. Deze app stelt in staat om een foto te maken van een stuk huid en deze te beoordelen op het risico van huidkanker. Bij hoog risico is bezoek van een arts noodzakelijk. Naar analogie hiervan kun je je voorstellen dat er foto's van dakbedekking worden gemaakt, die snel worden beoordeeld op aanwezigheid van craquelé, blaasvorming, plooivorming en dergelijke. Zo ver is het nog niet, maar dit zou dakopnames en inspecties voor staat van onderhoud kunnen verbeteren en versnellen.

Bron: www.skinvision.com/nl/articles/skinvision-the-first-scientifically-tested-and-approved-melanoma-app

Een andere interessante ontwikkeling is augmented reality: het toevoegen van beelden en informatie aan waarnemingen, bijvoorbeeld met de camera van een tablet of smartphone. Hiermee kan via een app informatie worden toegevoegd aan bijvoorbeeld een beeld van een dak of een detail. Je kunt zo de werkelijke situatie vergelijken met het erop geprojecteerde ontwerp. Dit geeft een beeld over voortgang van een project of over de vraag of iets zo gemaakt is als het ontworpen is. Dit is ook bruikbaar bij verkoop van een project: je kunt zo laten zien hoe iets wordt, bijvoorbeeld na dakrenovatie of bij energieneutraal maken van woningen. De eerste ideeën hierover hebben de aannemerij al bereikt, het gaat dan vooral om zaken die samenhangen met BIM (zie ook www.bdcnetwork.com/augmented-reality-12-applications-design-and-construction-professionals en Roofs oktober 2015: BIM voor dummies).

www.hetnationaalbimplatform.nl/actueel/nieuws/bimpraat-over-verdienmodellen-bim-en-augmented-reality/

De trend in een notendop

Kort samengevat is de trend dat mobiele toepassingen steeds meer ingang zullen vinden op het dak en dat ook
de functionaliteiten zullen toenemen:

• Voordelen liggen vooral in snelheid, flexibiliteit en efficiency in de back-office;
• Er liggen kansen voor de dakenbranche; de bouw- en installatiebranche liggen voor, dus er zijn werkende ­applicaties;
• De snelst groeiende toepassing is voor inspecties en ­dakopnames voor onderhoud. Opdrachtgevers vragen hier ook om ten behoeve van eigen dossiervorming;
• Er zal meer intelligentie in de software worden ingebouwd, bijv. voor diagnose van staat van onderhoud;
• Augmented reality kan een zinvolle toepassing krijgen ­binnen de bouw en de dakenbranche;
• Volg de ontwikkelingen in de bouw en de installatie­branche. Zij lopen voorop.

Bent u ook meer mans met mobiel?