Roofs 2016-05-28 Voortvarend aan de slag met vervanging asbestdaken (premium)

De asbestdaken die per 2024 ­dienen te worden verwijderd, ­moeten ook worden vervangen. Dat levert ­mogelijkheden op, bijvoorbeeld in de verduurzaming van het pand. Het levert ook aandachtspunten op. De verschillende thema’s werden op 21 april 2016 in hun samenhang ­besproken tijdens het symposium ‘Asbest & Energie’ in de Innovatoren in Venlo.

Het congres werd georganiseerd door asbestinventarisatie- en ad­viesbureau Oesterbaai, dat onderdeel van Kiwa is. Jasper Kosters van het bedrijf was dagvoorzitter. Het publiek bestond uit gebouweigenaren en diverse vertegenwoordigers van gemeenten en provincies. Gedeputeerde van de provincie Limburg ­Daan Prevoo opende de dag met een enthousiasmerend verhaal waarin hij de kansen en obstakels in kaart bracht. Samen met de provincie Overijssel is Limburg een voorloper in de aanpak. Prevoo vertelde dat de provincie actief de samenwerking met de markt zoekt, een subsidiebedrag van 100 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld en ook op Europees niveau actief is subsidiegelden binnen te halen. Dat is nog steeds slechts een fractie van de benodigde financiering.

Prevoo signaleerde dat er een aanzienlijke versnelling moet worden gemaakt om de deadline te halen. Het credo is dat men groot moet durven denken en tegelijk een gebiedgerichte aanpak moet uitrollen. Daarbij is het van belang dat niet iedereen op eigen houtje het wiel opnieuw gaat uitvinden, maar dat gebruik wordt gemaakt van de kennis en expertise die in de markt aanwezig is. Desgevraagd stelde hij dan ook dat de andere provincies het beste naar de provincies Limburg en Overijssel kunnen kijken en de methode die deze provincies hebben ontwikkeld landelijk uit te rollen. Wel zag hij been in het samenvoegen van subsidies, wat immers een versteviging van de positie in Europa inhoudt. Hij verwacht dat de methode vervolgens internationaal zal worden gekopieerd, de ons omringende landen houden immers nauwlettend in de gaten hoe Nederland met deze materie omgaat.

Hoe is de versnelling daadwerkelijk te realiseren? Prevoo wees op een andere ontwikkeling die eveneens een enorme uitdaging vormt, en waar eveneens veel geld mee is ge­moeid, namelijk de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Voor een aanzienlijk deel kunnen deze uitdagingen worden gecombineerd, de verwijderde asbestdaken dienen immers te worden vervangen. Hiermee kunnen subsidiegelden worden gecombineerd en dat gaat veel verder dan alleen ‘asbestdaken eraf, zonnepanelen erop’. Er zijn veel meer maatregelen denkbaar die een verduurzaming van gebouwen inhouden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een verbeterde isolatie, de toepassing van groendaken, etc.

Constructieve veiligheid

Het is goed om hier voortvarend mee aan de slag te gaan. Na een nadere uitleg van Mark Wit van Oesterbaai over de asbestproblematiek rekende Govert Koers van BDA dak-
en geveladvies de aanwezigen voor dat in Nederland zo’n 1000 km² dak aanwezig is, waarvan ongeveer 400 km² plat dak is, en 600 km² hellend. Dat is dus een enorm oppervlak dat benut kan worden, maar er zijn wel aandachtspunten waar vooraf rekening mee moet worden gehouden. Al deze onderwerpen brengen hun eigen, specifieke vraagstukken met zich mee. Daarom ging Koers nader in op de constructieve veiligheid waar rekening mee dient te worden gehouden bij de toepassing van bijvoorbeeld zonnepanelen. Kan de onderconstructie het extra gewicht wel dragen?

Veel daken zijn op de grens ontworpen, zowel staaldaken als betondaken kunnen daarom slechts zeer beperkt een extra gewicht dragen. De weersomstandigheden (piekbuien, sneeuw) zorgen bovendien regelmatig voor een extra belasting. Na een uitleg over wateraccumulatie, als gevolg waarvan nog steeds jaarlijks meerdere daken instorten, kwam Koers tot een aantal aanbevelingen. Lichte PV-systemen zijn kansrijk, maar laat bij toepassing altijd de dakconstructie door een constructeur controleren. Stel PV panelen bovendien nooit op in gootzones, want in deze zones is het risico op wateraccumulatie het grootst. Jorn Schaffer van Kiwa ging vervolgens in op de aandachtspunten en certificaten die van belang zijn voor de aanschaf van zonnepanelen.

Binnenklimaat

Martijn van Amelsfort van adviesbureau Saferspaces belichtte de gevolgen van extra isolatie voor het binnenklimaat. De mens is gemiddeld 85% van zijn tijd binnen en in het binnenmilieu komen allerlei stoffen voor die zich bij onvoldoende ventilatie kunnen ophopen. Onderzoek van VROM wijst uit dat het met het binnenmilieu in Nederland niet best is gesteld. Met name bij scholen is dit problematisch. Gebrek aan kennis is een belangrijke factor waardoor veel geld verloren gaat. Van Amelsfort haalde het voorbeeld aan van een school waar een duur ventilatiesysteem niet werd gebruikt omdat een docent het vanwege het te hoge geluidsniveau uit had geschakeld. Vervolgens is de installatie bij een renovatie achter een muur weggewerkt.

Van Amelsfort bracht het VLA-bestek onder de aandacht, een checklist die wordt gebruikt bij de kwaliteitsverbetering van het totale klimaatsysteem in gebouwen zonder het belang van energiebesparing uit het oog te verliezen. VLA is de Vereniging van leveranciers Luchttechnische Apparaten. Ook is er een Governance Code ‘Gezonde gebouwen’. Partijen die deze code ondertekenen, nemen de verantwoordelijkheid voor het creëren van een gezond gebouw. Het thema wordt ook in verband met het toenemend belang van prestatiecontracten steeds belangrijker.

Beleid

Jan van Willigenburg van Stichting Asbest Advies Centrum/AAC gaf enkele handvatten voor het vaststellen van een beleid ten aanzien van asbest. Puntsgewijs zijn dit:

• Stel uw financiële ruimte vast; houd rekening met subsidiemogelijkheden.
• Definieer uw eigen doelstellingen; houd rekening met eventuele stagnatie in bedrijfsvoering of overlast huurders.
• Stel het tijdspad vast waarop u deze doelstellingen wilt realiseren.
• Stel vast of u deskundige (externe?) ondersteuning wilt inhuren bij subsidieaanvragen, procedurele voorbereiding en uitvoeringscontrole asbestverwijdering.
• Benoem een projectgroep of projectleider in uw organisatie met voldoende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Communicatie!
• Stel tussentijdse meetpunten vast om de voortgang van het proces te bewaken.

Het verwijderen van asbestdaken betekent een complex vraagstuk, waar evenwel voortvarender mee aan de slag moet worden gegaan dan tot nu het geval is geweest. ­Kennisdeling is hierbij van essentieel belang. Met de ­organisatie van dit symposium gaf Oesterbaai het goede voorbeeld.