Roofs 2016-11-26 “Het dak is het belangrijkste onderdeel van het gebouw”

Zonne-energie

Leverancier van zonne-energiesystemen Eviax is recent verhuisd naar een nieuw gebouwd pand op het bedrijventerrein Richelleweg te Soesterberg. Het bedrijf nam de regie van de nieuwbouw in eigen hand om de duurzaamheidseisen van de gemeente ruimschoots te overschrijden. Een gesprek met directeur Mike Lubbersen.

Het nieuwe bedrijventerrein ligt aan de A28 tussen Utrecht en Amersfoort in een groene, bosrijke omgeving in het hart van de Utrechtse Heuvelrug. Het terrein is bedoeld voor ondernemingen die hun bedrijf op een duurzame wijze willen uitbouwen Daarom heeft de gemeente een pakket aan eisen op het gebied van milieuvriendelijkheid en op sociaal gebied samengesteld waar bedrijven die zich op dit terrein willen vestigen aan dienen te voldoen.

Om de gebouwgebonden duurzaamheid meetbaar te maken, wordt de GPR bedrijfsgebouw-tool gehanteerd. Deze zet ontwerpgegevens van een gebouw om naar eenduidige prestaties op het gebied van Energie, Milieu, Gezondheid, Gebruikskwaliteit en Toekomstwaarde. In elke module moet minimaal een score van 6.0 worden behaald om te voldoen aan het Bouwbesluit. Voor Bedrijventerrein Richelleweg geldt als voorwaarde een score van 7.0. Het eindresultaat van dit project resulteerde in een gemiddelde score van 7.8, met een uitschieter van 8.3 voor Energie, waarbij de ambities ruim worden beloond.

“Energie-ambities slachtoffer van budgettering”

“Wij begeleiden projecten met zonne-energie van idee tot en met realisatie. Als leverancier van zonne-energiesystemen, maar ook eenvoudigweg als ondernemers, hechten wij er grote waarde aan om de eisen aan ons nieuwe ­kantoorpand waar mogelijk verder aan te scherpen,” vertelt Lubbersen. “Zo hebben we bijvoorbeeld geen gasaansluiting. Verder is er daglichttoetreding in het magazijn en wordt alle energie die we verbruiken opgewekt door zonne-energie. Op deze manier hebben we gerealiseerd dat ons pand een negatieve energiebelasting heeft: het wekt meer energie op dan er wordt verbruikt.”

“In de bouw, ook bij de bouw van dit nieuwe industrieterrein, zien we vaak dat er vooraf ambitieuze plannen worden geformuleerd. In de bouwfase sneuvelen veel van deze plannen uit kostenoverwegingen. Omdat wij het van essentieel belang vonden dat ons nieuwe kantoorpand precies zou worden uitgevoerd zoals wij voor ogen hadden, hebben wij
besloten om tijdens de bouw als hoofdaannemer op te treden. Daarbij hebben wij het dak beschouwd als het belangrijkste onderdeel van het gebouw.”

Oriëntatie van invloed op energieprestatie

Welke maatregelen zijn in het gebouw genomen om de gewenste prestatie te bereiken? “De basis voor de keuze van de kavel aankoop is de oriëntatie,” vertelt Lubbersen. “Deze ligt precies op het zuiden, waardoor de opwekking van zonne-energie optimaal is. Ons magazijn bevindt zich aan de zuidkant. De shedkappen op het magazijn hebben twee belangrijke voordelen. De hellingshoek is 25 graden, ideaal voor de toepassing van zonnepanelen, en daarnaast zorgen ze voor een natuurlijke lichtinval. In het magazijn is, evenals in de rest van het gebouw, ledverlichting toegepast. De verlichting werkt met sensoren en brandt dus alleen als er iemand aanwezig is en de binnenruimte onvoldoende is verlicht. Tevens is in het hele gebouw vloerverwarming toegepast en heeft de hele schil een isolatielaag van 12 cm.”

Op het dak, dat een totale oppervlakte heeft van zo’n 2000 m², zijn zonnepanelen toegepast. Het pand heeft twee daken: het dak van het magazijn en een lager gelegen dak van het kantoorgedeelte. Veruit de meeste zonnepanelen staan op het dak van het magazijn. Hier hebben wij het montagesysteem iFIX gebruikt. Dankzij de aerodynamische vorm stroomt de wind op een natuurlijke manier langs het systeem waardoor een minimale hoeveelheid extra ballast nodig is. Zelfs onder de meest extreme weersomstandigheden blijft het systeem stabiel. Tevens zorgt deze vorm voor een minimale belasting voor het dak.

De installaties voor de diverse luchtsystemen zijn op het lagere gedeelte van het dak geplaatst, op de plaats waar het dak de hele dag in de schaduw ligt. Zodoende gaan deze installaties niet ten koste van de energieopwekkende capaciteit van het dak.

Transparant

Het kantoorgedeelte heeft een transparante vormgeving waar zowel in het dak en de gevel als in de binnenwanden veel glas is toegepast. In de schil is daarom gekozen voor isolerend triple glas (HR +++ ) zodat de toepassing van glas niet ten koste gaat van het energieverbruik.

“In het glazen dak zijn zonnepanelen in het glas toegepast. Deze innovatie heeft een dikte van 5 cm en is opgebouwd uit verschillende lagen. Hier is het zonnesysteem in verwerkt zodat de elementen tegelijk dienen als zonwering en als zonnepaneel. Het is een volledig geïntegreerd systeem, de aansluitingen zijn onzichtbaar in het geheel verwerkt. Wat betreft opbrengst zijn deze elementen onvergelijkbaar met reguliere zonnepanelen. Belangrijk is dat met dit systeem gedeelten van het gebouw die daar voorheen ongeschikt voor waren nu kunnen worden benut voor de opwekking van zonne-energie. Dan denk ik niet alleen aan daktoepassingen, maar ook aan glazen gevels.”

“Bij de toepassing van dergelijke systemen is het van essentieel belang dat er al vanaf de ontwerpfase rekening mee wordt gehouden. We zien te vaak dat bijvoorbeeld zonne-energie er op het laatste moment bij komt, of, erger nog, op het laatste moment wordt wegbezuinigd. Het gaat om het geheel: met een doordacht ontwerp kunnen de diverse systemen optimaal op elkaar worden afgestemd, zodat een maximaal resultaat kan worden behaald.”

Milieubewust bouwen duurder?

“Dat is uit het oogpunt van het milieu interessant, maar ook in financieel opzicht,” vervolgt Lubbersen. “Natuurlijk: de bouwsom is hoger dan wanneer we voor een standaard pand hadden gekozen. Maar wij hebben nu geen gasaansluiting en zijn dan ook onafhankelijk van alle bewegingen op dit gebied: prijsstijgingen, belastingen, etc. Bovendien hebben wij door de toepassing van deze maatregelen een veel gunstigere hypotheek kunnen afsluiten. Op de langere termijn betekent deze wijze van bouwen een aanzienlijke besparing.”

Eviax is half november 2016 in haar nieuwe pand getrokken. Het resultaat is naar volledige tevredenheid, besluit ­Lubbersen: “De nieuwbouw kan zodoende direct fungeren als demonstratieproject van wat er allemaal mogelijk is op het gebied van energiebesparing en energieopwekking. Als met een duide­lijke visie wordt ontworpen, en tijdens de bouwfase con­sequent aan deze visie wordt vastgehouden, zijn er bijzondere resultaten te bereiken.”

Nieuwbouw Eviax te Soesterberg

• Ontwerp: Casteo/Hans Been Architecten BNA bv te Amerongen
• Staalbouw: Duivenvoorde & Te Brake te Renswoude
• Wanden: Falk Bouwsystemen bv te Ede
• Gevel-glas: Gevel Design Beek bv
• Speciaal glas: Glas Ockels bv te Stadskanaal
• Klimaatsystemen: HD Klimaatsystemen te Dordrecht
• W-Installatie: Installatiebedrijf Jimmink  te Amersfoort
• E-Installatie: Robus Projecten / Geyer te Stolwijk
• Zonne-energie: Eviax te Soesterberg