Roofs 2017-05-12 Kwaliteit van meervoudig ruimtegebruik op daken vereist samenwerking

Dakenman van het Jaar 2016

Tijdens de feestavond voor de dakenbranche op 24 maart 2017 werd Erik Steegman uitgeroepen tot Dakenman van het Jaar 2016. Het betekende voor hem een voorlopig slotakkoord van een hectische periode.

Toen Steegman hoorde dat hij was genomineerd in de verkiezing van de Dakenman van het jaar 2016, zat hij in de trein naar de Bouwbeurs. Zijn insteek voor het beursbezoek was deze keer geen geplande standbemanning, maar het in contact komen met zijn brede netwerk. Na zes jaar als directeur van Leven op Daken was hij sinds een maand begonnen aan een nieuwe uitdaging bij CCM, waarbij hij echter aan het einde van de maand alweer vernam dat afscheid van elkaar werd genomen.

Steegman: “Ik zeg hier verder niets over, maar je kunt ­begrij­pen dat na een zeer hectische en bewogen week zo’n ­bericht over een nominatie alles verandert, in ieder geval voor het gevoel, en daardoor geeft het veel kracht om ­posi­tief de beurs op te gaan.” Hij werd Dakenman van het jaar 2016 en dankzij de contacten op de Bouwbeurs is Erik Steegman per 1 mei aangesteld als directeur van de Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA) waar Dakbehoud, DIAC en de inkooporganisatie Coninko onder vallen. Hij heeft zich natuurlijk ten doel gesteld om vanuit deze positie verder te werken aan de bevordering van het meervoudig gebruik van de daken. Terugkijkend geeft hij aan: “Het heeft kennelijk zo moeten zijn!”

Green Deal Groene Daken

Steegman heeft de titel Dakenman van het Jaar 2016 te danken aan zijn bijdrage aan de Green Deal Groene Daken, dat een belangrijke bijdrage levert aan de verdere ontwikkeling en toepassing van begroeide daken in Nederland. In Roofs maart en mei 2016 werd hier uitgebreider over bericht. Leven op Daken startte onder Steegmans verantwoordelijkheid de Green Deal Groene Daken in 2013, samen met o.a. het ministerie van EZ en IenM. In 2016 is met minister Kamp en de 27 betrokken partijen het vervolg, de Green Deal Groene Daken 2, ondertekend. Ook nu nog werkt Steegman via de stichting uitvoering Green Deal Groene Daken aan de invulling hiervan.

Waarom is hij weggegaan bij Leven op Daken? “Met de Wet Kwaliteitsborging van het Bouwen op komst, zag ik een belangrijke rol voor Leven op Daken weggelegd in de kwaliteitsborging van het totale gebruiksdak inclusief de isolatie en waterdichte laag. Daarvoor was het nodig om de organisatie open te stellen voor meerdere externe partijen. We hebben er intern over gediscussieerd, en er ook met externe en aangesloten partijen over gecommuniceerd, om het concept Leven op Daken verder onafhankelijk uit te bouwen. Uiteindelijk zijn wij er met de aandeelhouders toch niet uitgekomen. Leven op Daken is weer teruggebracht tot een concept van twee uitvoerende bedrijven. Uiteraard was er geen plaats meer voor een aparte directie en is in goed overleg besloten het dienstverband per 1 januari 2017 te beëindigen.”

Inmiddels is hij zoals gezegd aangesteld als de nieuwe directeur van NDA. Het samenwerkingsverband van dakdekkerbedrijven fungeerde sinds het vertrek van Dirk Lahuis in 2014 met een interim directeur in de persoon van André Schiebroek. Met de aanstelling van Erik Steegman zal NDA zich meer ­focussen op de groeiende hoeveelheid mogelijkheden op het dak en zullen DIAC en de inkooporganisatie Coninko verder worden uitgebouwd.

Gebruik van het dak

“Zoals bekend bestaat NDA uit verschillende poten, namelijk DIAC (Dak Informatie- en Advies Centrum), Coninko en ­Dakbehoud. Dit zijn allemaal sterke merken in de daken­branche. Na de afgelopen interimperiode is het zaak om deze merken verder uit te bouwen. Het meervoudig dakgebruik is de toekomst, hier liggen de kansen voor de dakenbranche. Die kansen liggen met name in de samenwerkingsverbanden want uit de praktijk blijkt dat de dakdekker dan wel de specialist is op het gebied van de waterdichte laag, maar hetgeen er bovenop komt is het specialisme van een andere partij – of het nu een parkeerdak is, een begroeid dak, PV-panelen of een ander type dakgebruik.”

“Met name op het gebied van Dakbehoud, in combinatie met het NDA Duurzaam Dak Concept, zie ik grote mogelijkheden. We zien al dat in de nieuwbouw steeds vaker wordt gekozen voor een multifunctioneel dak. Denk bijvoorbeeld aan het voor de Dakaward 2016 genomineerde project zorgcomplex Sanoforum in Brunssum. Hierbij zijn de daken van de nieuwbouw, met een oppervlakte van 4600 m², voorzien van een duurzame isolerende en waterdichte laag (door Verkoelen Dakspecialisten uit Weert) met een blauw-groene en zelfs gele opbouw: een solar/begroeid dak, geplaatst en gemonteerd op een waterbufferend en waterbergend systeem middels retentieboxen (Jonkers Daktuinen, Optigroen). Het bewustzijn dat er veel meer op nieuwbouwdaken kan gebeuren, groeit ook bij architect en opdrachtgevers.”

Bewustzijn

“Dat bewustzijn groeit ook in de renovatiemarkt, al zijn hier nog wel stappen te zetten. Het moment waarop moet worden nagedacht over het vervangen van het dak, is het moment waarop nagedacht kan worden over een ander gebruik van het dak. Vanzelfsprekend moet daarbij rekening ­worden ge-houden met de kwaliteit van zowel de waterdichte laag als de rest van de dakopbouw. Nog te vaak zie je dat bijvoorbeeld zonnepanelen worden aangebracht op een oude dakbe­dekking, zodat na een tijdje de hele opbouw weer van het dak moet worden gehaald om de dakbedekking te vervan­gen. Heel veel daken kunnen gelijk bij renovatie van de dakbedekking worden ingericht als multifunctionele of begroeide daken. Het is alleen wel belangrijk om zelf te ­bepalen wat in de betreffende situatie een gunstige toepassing is en hoe deze op een kwalitatieve manier is te realiseren. Dergelijke daken zullen altijd vanuit samenwerkende kennispartijen bekeken worden: de waterdichte laag en drukvaste ­isolatie met een uiteindelijke opbouw. Dakbehoud kan hier, in samen­werking met de relevante kennispartijen op het gebied van gebruiksdaken, voor de eindverbruiker een duidelijke rol gaan spelen. Op korte termijn zullen dus initiatieven worden ont­plooid om onder de vlag van het NDA Duurzaam Dak Concept nieuwe samenwerkingsverbanden te ontwikkelen - zowel op het gebied van begroeide daken als combinaties met waterbuffering, parkeer- en energiedaken.”

“We zullen deze ontwikkelingen ook gaan toetsen in het licht van de aanstaande Wet Kwaliteitsborging voor het ­Bouwen. We hebben de technieken en kwaliteit in huis om de meest uiteenlopende daken te maken. Soms komen nieuwe toepassingen in Nederland niet van de grond door problemen die zich in het prille begin openbaren. Dat is typisch Nederlands, we haken snel af en gaan dan weer traditioneel verder. Denk bijvoorbeeld aan de problemen rond een grijswatercircuit, stadsverwarming en balansventilatie in o.a. de Vinex wijk als Amersfoort Vathorst. Dikwijls wordt door een slechte ervaring weer te radicaal afgezien van verdere uitbreiding van dit soort duurzame toepassingen, in plaats van het samen verder verbeteren en optimaliseren van de systemen. Vaak worden systemen pas weer opgepakt als beleid wordt veranderd als gevolg van maatschappelijke druk richting de politiek. Hierdoor hebben wij ten opzichte van het buitenland wel vaker een achterstand opgelopen in verschillende ontwikkelingen en technische toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan het omzetten van regenwater naar drinkwaterkwaliteit vanuit voorzieningen op het dak. Dit terwijl er grote maatschappelijke problemen middels o.a. het dak kunnen worden opgelost. Denk hierbij aan de klimaatverandering die merkbaar is door grotere piekbelastingen van regenbuien, maar ook de daaraan gekoppelde droogte. Beide zullen extremer worden. Denk ook aan het gebruik van fossiele grondstoffen en de schaarste die hierdoor zal ontstaan, het Urban Heat Island effect en de biodiversiteit in stedelijke omgeving. De kwaliteit van deze gecombineerde systemen zal vervolgens inzichtelijk worden gemaakt om door kwaliteitsborgers te worden vastgelegd.”

Geen verlichting maar het leveren van licht

“Ook de gedachte van architect Thomas Rau is voor mij een belangrijk richtsnoer, mede vanuit mijn jarenlange visie binnen de uitvoering van duurzame, multifunctionele daken. Vanuit een toekomstige circulaire economie geeft Rau tijdens zijn presentaties altijd als voorbeeld aan dat het in de nieuwbouw niet meer gaat over het aanbrengen van de verlichting, maar over de verwachting van de opdrachtgever dat de producent een lange periode zelf voor het juiste licht gaat zorgen. De producent zal samen met de uitvoerende partij vanzelf gaan zoeken naar een duurzamere kwaliteit.”

“Zo moeten we naar mijn mening ook naar het dakbedekkingssysteem gaan kijken. We zullen geen dak­bedekking met het accent op een vaste periode garantie meer moeten adviseren (vaak voor de allerlaagste kwaliteit in het kader van ook de laagste prijs), maar duidelijk gaan voor een langere periode onder de noemer: wij zorgen voor de water­dichting. Om dit op een kwalitatieve manier voor elkaar te krijgen, zal de samenwerking tussen producent, opdrachtgever en dakdekker nog meer worden versterkt. De verschillende schakels in de keten opereren nog te veel op eilandjes waardoor onderling argwaan kan ontstaan. Door de hechte samenwerking tussen opdrachtgever, dakdekker en producent die tot stand wordt gebracht, zie ik grote kansen voor de dakenbranche in het algemeen en de NDA in het bijzonder. We gaan doen wat we steeds maar weer beloven: samen gaan voor de verwachte kwaliteit middels een duurzaam gebruiksdak. Alles voor onze toekomstige generaties!”