Roofs 2017-06-24 De waarde van begroeide daken (premium)

Special begroeide daken

De positieve effecten van begroeide ­daken op mens en milieu zijn steeds ­beter bekend. Maar zonder economische meerwaarde zal de grootschalige toepassing van dit type daken niet van de grond komen. In het kader van de Green Deal Groene Daken en de ­hieruit voortvloeiende projecten rond ­begroeide daken zijn factsheets opgesteld waarmee de economische waarde van begroeide daken in kaart worden gebracht.

Vanuit het samenwerkingsverband De Groene Agenda worden nieuwe verdienmodellen rondom dakbegroeiing ontwikkeld om zodoende de toepassing van groene daken op te schalen. De verdienmodellen zijn met name interessant voor VvE’s, wooncorporaties, bedrijven, winkels en overheden.

Thema’s

In de Green Deal Groene Daken zijn zeven manieren geformu­leerd waarop de toepassing van begroeide daken kan worden gestimuleerd. Deze manieren hangen weer samen met de specifieke eigenschappen van deze daken. Deze zijn in verschillende thema’s onder te brengen. In dit artikel wordt de (economische) waarde van begroeide daken besproken aan de hand van deze thema’s.

Gezondheid

Een groene omgeving is prettig en ontspannend. Vastgesteld is dat leerlingen die uitkijken op groen beter leren en dat zieken die uitkijken op groen beter herstellen. De verlaging van hoge temperaturen in de zomer, de schonere lucht en geluidsdemping zijn eveneens goed voor de gezondheid. Groen heeft een direct effect op het welzijn van de mens. Dit wordt waargenomen als sierwaarde, geur, de verandering van de seizoenen en het dierenleven (biodiversiteit) dat door het groen wordt aangetrokken. In verschillende onderzoeken wordt groen positief belicht in relatie met bijvoorbeeld depressiviteit, stress, hart- en vaatziekten, ADHD, etc.

Vastgoedwaarde

Groen verhoogt dan ook de waarde van onroerend goed. Dit geldt voor de omgeving van het gebouw, maar ook voor het gebouw zelf. Met een begroeid dak wordt waarde aan het gebouw toegevoegd. Overigens is de isolerende waarde van een begroeid dak te verwaarlozen. Zie voor de onderbouwing hiervan het artikel ‘Begroeide daken isoleren niet’ in Roofs februari 2016. Wel kun je, volgens een studie van TU Eindhoven, spreken van een koelend vermogen, met name in de zomer. Ook heeft de beplanting op het dak een koelend effect op het dakoppervlak. Om deze reden hebben ze een gunstig effect op de opbrengst van zonnepanelen, met name bij hogere temperaturen.

Waterhuishouding

Begroeide daken houden neerslag vast, wat betekent dat niet de volledige hoeveelheid neerslag via het rioolsysteem hoeft te worden afgevoerd. Hoeveel water de begroeide ­daken vasthouden, hangt af van het type begroeiing, de substraatdikte en de eventuele toepassing van een drainage­laag. Vastgesteld kan worden dat begroeide daken op met name grote gebouwen zoals fabriekshallen, zieken­huizen en grote kantoren een bijdrage leveren aan het afvlakken van de neerslagpieken. In voorkomende gevallen kan het gebufferde water worden ingezet voor biologische reiniging van vrijkomend afvalwater in helofyterfilters. In de Green Deal Groene Daken wordt door de vertegenwoordigers van de overheden de mogelijkheid onderzocht om hier economisch op in te spelen. Dit kan in de vorm van differen­tiatie van belastingbedragen zoals kortingen op belasting bij aanwezigheid van een groen dak (Waterschapsbelasting, OZB en Rioolheffing).

Biodiversiteit

Een gevarieerde beplanting biedt diverse mogelijkheden om de biodiversiteit in de stad te stimuleren. Met name pollen- en nectarrijke bomen, struiken en planten zijn van belang voor bijen, vlinders en andere insecten. Ook vogels en kleine zoogdieren gedijen beter in gevarieerd groen. Het dak kan hier een bijdrage aan leveren, met name in de verbinding van het dak met het maaiveld liggen kansen. Zie hiervoor ook het artikel ‘Wat is de biodiversiteit van begroeide daken?’ in Roofs november 2016. Kansen liggen in dit opzicht in de koppeling met bijvoorbeeld Nul-Op-de-Meter-woningen, die immers al gebouwd zijn met het oog op duurzaamheid. Onderzocht wordt momenteel hoe de meerwaarde van begroeide daken voor gebouwen beter is te waarderen in de gangbare gebouwlabels zoals BREEAM en GPR.

Initiatieven

Diverse initiatieven en samenwerkingsverbanden zijn aan de slag gegaan om enerzijds deze waarden uit te dragen en anderzijds de toepassing van dit type daken concreet handen en voeten te geven. Zo is De Groene Stad een samenwer­kingsverband tussen LTO (Vakgroep Bomen en Vaste Planten), branchevereniging VHG en Anthos, de Koninklijke Handelsbond voor Boomkwekerij- en ­Bolproducten. Het samenwerkingsverband heeft zich tot doel gesteld om via voorlichting, het belichten van succesvolle praktijkvoorbeelden en het delen van nieuwe wetenschappelijke inzichten ‘groener denken’ te stimuleren.

Een ander samenwerkingsverband is dat tussen de mini­steries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu met een zevental steden en andere partners. Deze partijen gaan aan de slag om manieren te ontwikkelen om de waarden van natuurlijk kapitaal in de stad steeds beter in geld uit te drukken. De partijen hebben hiertoe de Citydeal ­‘Waarden van groen en blauw in de stad’ afgesloten. Deze Citydeal houdt in dat gemeenten, private partijen en kennisinstituten gebruikerservaringen en kennis gaan delen. Dit heeft tot doel om de beschikbare tools te verfijnen.

Het gaat hier met name om de zogeheten TEEB-stadtool en de ANK. TEEB staat voor The Economics of Ecosystems and Biodiversity. Met de TEEB-stadtool kan de monetaire waarde van stedelijk groen en water worden bepaald. ANK staat voor Atlas Natuurlijk Kapitaal, op deze website wordt het natuurlijk kapitaal in Nederland in kaart gebracht. De Citydeal heeft tot doel deze instrumenten te verfijnen, te integreren en nog beter te laten aansluiten bij de uitvoeringspraktijk. In een recente studie werd onderstreept dat groen een wezenlijke factor in het stedelijk vestigingsklimaat is voor bewoners en bedrijven. De Citydeal moet er dan ook toe bijdragen dat groen en water in de nabije toekomst een grotere rol gaan spelen in de gemeentelijke besluitvorming. ?

De Groene Stad

In De Groene Stad zijn de volgende partijen verenigd:

• LTO Vakgroep Bomen en Vaste Planten;
• VHG, de branchevereniging voor ondernemers in het groen;
• Anthos, de Koninklijke Handelsbond voor Boomkwekerij- en Bolproducten.

Werksporen Green Deal Groene Daken

Binnen de Green Deal Groene Daken werken zeven ­werksporen aan een maatschappelijke transitie naar groene daken:

• Differentiatie Belastingen;
• Gebouwlabels;
• Biodiversiteit;
• Mindset;
• Omgevingswet;
• Innovatie;
• Vuistregels en modellen