Roofs 2017-10-66 Yoga op het dak

Denken over designoplossingen voor een betere wereld

Met het thema ‘Stretch’ voor de 16e Dutch Design Week (21-29 oktober 2017 in Eindhoven) daagt de organisatie bezoekers uit tot een geestelijke rek- en strekoefening om buiten de bestaande patronen te denken. De voorlopers op het gebied van daken doen daar graag aan mee. Op de Dutch Design Week treden zes nieuwe leden toe tot de Green Deal Groene daken en zwerven de leden van de Stichting Roof Update rond over de meer dan 600 inspirerende exposities.

Stichting Roof Update

Met meer dan 600 exposities, presentaties, lezingen en ­netwerkbijeenkomsten was de Dutch Design Week (DDW) inhoudelijk rijk en divers. Een belangrijk deel van het programma was ingeruimd voor ideeën en innovaties die bijdragen aan een verbeterde wereld. Dit sluit aan bij het thema ‘Stretch’, een oproep – aan zowel deelnemers als publiek – om zich buiten de comfortzone te wagen en hoog te reiken.

Het programmamanagement van het evenement onderscheidt dit jaar meerdere trends. Veel aandacht gaat uit naar de invloed van digitalisering en robotisering van de samenleving. Ook sociaal-maatschappelijke vraagstukken en de circulaire economie kwamen ruim aan bod. Daarnaast was een rol weggelegd voor ambachten: het herontdekken van oude productiemethoden of juist het ontwikkelen van geheel nieuwe toepassingen. Voor leden van de Stichting Roof ­Update reden om dit jaar goed rond te kijken.

Klimaatverandering, recycling en vervuiling

Thema’s die de ontwerpers van vandaag aangrijpen om de wereld beter te maken, zijn: klimaatverandering, recycling en vervuiling. In de stedelijke omgeving zien we diverse oplossingen voor het opvangen van water en het hergebruik van materialen. Het internationale platform voor design en sociale impact presenteerde ontwerpen die een oplossing proberen te bieden voor de gevolgen van klimaatverandering. De drai­nagetegels van Rain(a)Way waren al wat langer bekend, maar inspireren tot het nadenken over de schoonheid van het opvangen van water, ook op het dak. “We zijn gespe­cialiseerd in het oplossen van wateropgaven,” zegt men. “Dit doen we volgens onze eigen filosofie: water wordt zichtbaar geïntegreerd in het ontwerp. Het regenwater bepaalt het ontwerp en geeft de omgeving extra waarde. Door in het ontwerp de natuurlijke schoonheid van water te tonen, wordt de regenwaterproblematiek op een originele en ­nuttige manier aangepakt.”

Het pop-up waterbergingsysteem van het Deense Trendje Natur gebruikt een ruimte onder een gebouw dat zich tijdens hevige regenbuien vult met water. Dit waterreservoir kan worden vergroot door het gebouw omhoog te ­stuwen. Parkeren, wateropvang en groene buitenruimte maken de beperkte ruimte in de stad bijzonder functioneel. Architectenbureau SLA en Overtreders realiseerden op de DDW een tijdelijk circulair paviljoen waarin lezingen werden gegeven. Kleurrijke shingles uit recycled plastic afvalmateriaal (Govaplast) omhullen een houten constructie die bij elkaar wordt gehouden door geschroefde koppelingen en spanbanden uit de transportindustrie. Het Peoples Paviljoen biedt ruimte aan 200 tot 600 bezoekers.

De oprichter van Dezeen, Marcus Fairs, is dit jaar benoemd tot de eerste internationale ambassadeur van DDW en het project is zijn bijdrage aan deze week. “Ik wilde al langere tijd de aandacht vestigen op de manieren waarop designers vandaag de dag omgaan met de belangrijkste wereldkwesties,” aldus Fairs. “Good Design for a Bad World zal hopelijk al het goede werk dat op dit gebied gedaan wordt voor het voetlicht brengen en anderen aanmoedigen dit voorbeeld te volgen.”

Ook architect Winny Maas draagt bij aan de DDW. Als DDW ambassadeur focust Maas zich op producten voor een toekomstige stad die zowel de stad als onze wereld zullen veranderen. Zijn negen meter hoge installatie op het plein van de Markt in Eindhoven bestaat uit negen kamers met elk een eigen functie: een panorama-kamer, een trap-kamer, een speelkamer, een hemel en meer. Het moet bij gebruikers overleg en discussie oproepen om te komen tot het opzij ­zetten van het ego naar een ‘wego’: samenwerking.

Zes nieuwe Green Deal partijen

De deelnemers aan de Green Deal Groene Daken zoeken deze inspirerende omgeving op om het denken over het ­Nederlands daklandschap een impuls te geven. Op de donderdag tijdens de DDW ondertekenden zes nieuwe partijen de Green Deal Groene Daken: Waterschap de Dommel, Waterschap Aa en Maas, de gemeente Eindhoven, gemeente Son en Breugel, Atelier GroenBlauw en Vereniging GDO verbinden zich hiermee aan het landelijk kennisplatform dat zich als Stichting Uitvoering Green Deal Groene Daken de komende jaren sterk zal maken voor het wegnemen van belemmeringen voor de toepassing van groene daken in Nederland.

Na de intensieve samenwerking door vertegenwoordigers uit gemeenten, waterschappen, kennisinstituten en ­commerciële partijen binnen twee opeenvolgende Green Deals Groene Daken gaan partijen door binnen de Stichting Uitvoering Green Deal Groene Daken (GDGD). Met deze interactieve werkwijze binnen Green deals wil de overheid vernieuwende, duurzame initiatieven uit de samenleving de ruimte geven. Dit doet zij door knelpunten in de wet- en regelgeving weg te nemen, nieuwe markten te creëren, goede informatie te geven en te zorgen voor optimale samenwerkingsverbanden. Door heldere onderlinge afspraken kunnen deelnemers werken aan concrete resultaten, waarbij iedere betrokken partij zijn eigen verantwoordelijkheid heeft. De kennisuitwisseling binnen de Green Deal Groene Daken wordt zo waardevol bevonden, dat nog eens zes partners zich aanmelden voor deelname.

Elk van de nieuwe deelnemers onderschrijft het belang van de functie die groene daken kunnen vervullen. De Water­schappen benadrukken de wateropvangmogelijkheden van het groene dak. Zo heeft Waterschap De Dommel na de wateroverlast van juni 2016, en na intensieve gesprekken met de omgeving, een actieplan vastgesteld om het watersysteem in het beheergebied klimaatbestendiger te maken. Eén van de prominente acties die daarin genoemd wordt is ‘het samen met gemeenten herstellen van de sponswerking van het stedelijk gebied’.

Aa en Maas ziet in haar streven naar meer groen in de gebouwde omgeving veel in de samenwerking binnen de GDGD, met partijen als de VHG, omdat hierin de uitvoerders van de ambities in waterberging in de bodem en op daken vertegenwoordigd zijn. Men wil graag bijdragen aan proefnemingen in het differentiëren van belastingen als stimulans voor waterbuffering en groene daken.

De ambities van de GDGD sluiten ook aan bij de ambities die de gemeente Son en Breugel uitspreekt in haar ­Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid. Hiermee wil de gemeenten forse stappen vooruit zetten op de thema’s ­ klimaat, fysieke leefomgeving, mobiliteit, circulariteit en ­sociale leefomgeving. De aanleg van groene daken is één van de maatregelen die precies past in deze filosofie. Ook de ­Gemeente Eindhoven geeft aan dat de ambitie van de GDGD aansluit bij de ambities die de gemeente in het Klimaatplan 2016-2020 heeft vastgelegd. Alle ondertekenaars zien de GDGD ook als een instrument om de bewustwording van bewoners en bedrijfsleven van het belang van groene daken, waterbuffering en verhoging van de ecologische waarde in de stedelijke omgeving te vergroten.