Roofs 2018-04-18 Gezwam in de bouw (premium)
Luchtdicht bouwen
Een gezond binnenklimaat is een eerste vereiste van een gebouw, maar spreekt helaas lang niet altijd vanzelf. Door gebrekkige ventilatie kunnen vochtplekken ontstaan, wat weer een voedingsbodem is voor schimmels en zwammen.
Willem Koppen, Koppen Bouwexperts
De reden voor de mens om ooit de grot in te trekken was het zoeken naar bescherming tegen invloeden. Het bieden dus van bescherming tegen indringers, vocht, kou en ook warmte.
Dit is dan ook de primaire functie van een gebouw. Al het andere, zoals financiën, energiebesparing, opwekking, circulair, etc. komt op de tweede of derde plaats.
Niet voor niets schrijft de Europese wetgever in de fundamentele voorschriften van de richtlijn 89/106/EEG van de Raad van 21 december 1988 voor dat bouwwerken in Nederland (en in de rest van Europa) zodanig moeten worden ontworpen en uitgevoerd dat de hygiëne en de gezondheid van bewoners en omwonenden geen risico lopen.
De gezondheid van de bewoners is niet vanzelfsprekend gewaarborgd in de ontwerpen en in de uitvoering van het gebouw. Nog sterker, welke bouwprofessional neemt dit wel serieus?
Je hoeft geen ‘zwammenexpert’ te zijn om te beseffen dat de aanwezigheid van bijvoorbeeld een schimmel (zwam, paddenstoel) een grote aanslag is op het leefklimaat in huis. Met name carapatiënten kunnen veel hinder ondervinden van de miljoenen sporen die door de schimmels in de lucht worden gebracht. Bovendien bestaat er een relatie tussen luchtvochtigheid en schimmels en de bevattelijkheid voor allergieën bij bewoners.
Een schimmel is een bepaald soort paddenstoel waar van de 100.000 soorten er zo’n 30 tot 40 binnenshuis voorkomen. Er bevinden zich altijd geringe concentraties sporen (het ‘zaad’ van de zwammen) in de lucht. Op vochtig-warme ondergrond vinden ze een uitstekende basis om te ontkiemen.
Zorg er dus voor dat er geen warme vochtige ondergrond kan ontstaan!
En dat blijkt in de praktijk niet vanzelfsprekend te zijn. Wij komen de bijzondere creaties bizar genoeg regelmatig en in alle vormen en maten tegen. Een kok ziet ze graag in de keuken, maar niet op de plekken waar de bouwsector ze nog wel eens pleegt te kweken…
Schimmels in de constructie zijn schadelijk als ze ervan leven. Al naar gelang de soort wordt door de schimmels bijvoorbeeld cellulose of kalk afgebroken en opgenomen. Schimmels werken doorgaans alleen in een langdurige waterige omgeving: zonder water ligt de werking van enzymen stil en is schimmelaantasting niet mogelijk. Langdurig betekent minimaal een half jaar tot een jaar. Dit komt alleen voor bij verwaarlozing van bouwkundige eisen zoals onvoldoende ventilatie of van een gebrek in de constructie, bijvoorbeeld waterindringing van buitenaf. Mede daarom dient bijvoorbeeld het dak water- en regendicht gemaakt te worden zoals de NEN 2778 omschrijft. De constructie dient zo uitgevoerd te worden dat eventueel door de dakbedekking doorgedrongen water en/of stuifsneeuw door een waterkerende laag wordt opgevangen en naar de aansluitende uitwendige scheidingsconstructie wordt gebracht. (NPR 2652)
Een klein stukje van de schimmel laten zitten, kan betekenen dat deze zich binnen een paar jaar weer in alle hevigheid manifesteert. De eerste stap in de bestrijding is het achterhalen van de oorzaak van het hoge vochtgehalte in de ruimte waar de schimmel is ontstaan.