Roofs 2019-02-50 Roofing Holland: Levensgevaarlijk / Toezicht is de grootste zorg geworden
Jubileum
Destijds was Ton Berlee één van de personen die het onderwerp ‘veiligheid’ met een groot aantal artikelen in o.a. Roofs op de kaart heeft gezet en hij is dat nog steeds. Hoe staan we ervoor?
(zie bv de Column in Roofing Holland augustus 1999: http://www.dakweb.nl/nl/roofs-1999-08-03-levensgevaarlijk )
Ton Berlee
De aanleiding voor de column toen was de toon van het nieuws: het gemak om naar één partij te wijzen, de dakdekker. Een toon die nog altijd te snel wordt gehanteerd, waardoor de nuance ontbreekt. Columns schrijven gaat mij gemakkelijk af als ik me ergens kwaad over maak. Zo maak ik me wel eens kwaad over makkelijk nieuws of kreten zonder enige verdieping. De kreet ‘van het gas af’, bijvoorbeeld. Niet omdat ik vind dat we goed bezig zijn, het moet anders, maar omdat gas niet het probleem is: dat is de energieconsumptie. Gas is nou net de meest schone fossiele brandstof, stop eerst eens met kolen voor die zogenaamde ‘schone’ elektriciteit. Kijk eens naar biologisch gas, of zoals KIWA adviseert: gas als opslagmedium tussen de energierijke zomer en de energiearme winter. Dan hoef je de bestaande infrastructuur niet te vernietigen. Over dat soort dingen dus.
Wat ik 20 jaar geleden heb geschreven, zou ik nu anders verwoorden. Ik zou de verantwoording van dakdekkersbedrijven meer aan de kaak stellen: die is gelijk aan die van aannemers en opdrachtgevers. Dakdekkers zijn geen slachtoffer, ze zijn net zo goed oorzaak. In het stuk ‘Levensgevaarlijk’ komt het probleem van de ZZP’er om de hoek. Qua veiligheid op de bouwplaats is de ZZP’er nu onderdeel van de verplichte collectieve veiligheid. De bouwplaats is echt veel veiliger geworden, de laatste 20 jaar. Qua opleiding, pensioen, verzekeringen, bestaanszekerheid etc. zijn de problemen met ZZP’ers nog dezelfde. Nu het personeel weer de bottleneck is voor de groei wordt er verdiend, maar… het blijkt dat het zogenaamde ‘wegcontracteren’ in steeds nieuwe vormen blijft opduiken. Zo kunnen we een digitaal platform of app voor dakdekkersactiviteiten opzetten, met een afdracht van 25% voor het bij elkaar brengen van vraag en aanbod, zoals Uber doet. Dan zijn al die ZZP’ers die dakdekkerswerk doen juridisch gezien geen dakdekkers meer en als het dan met de veiligheid fout gaat… dan is niemand thuis.
De Arbeidshygiënische strategie komt aan de orde en waar het veiligheid betreft is dat de rode lijn gebleven. De Arbeidsinspectie (tegenwoordig Inspectie SZW) is inmiddels geen partij meer voor controle, nog wel voor onderzoek en registratie. Toezicht op de bouw en de gebouwde omgeving is wat mij betreft de grootste zorg geworden als we het over veiligheid hebben. Al onze bouwregels zijn gebaseerd op veiligheid en gezondheid van de gebruikers en de mensen in de directe omgeving. Die veiligheid werd te vanzelfsprekend geacht, lijkt het. Met het onderzoek naar de brand in de Grenfell Tower is duidelijk geworden dat de rol van overheidsinstanties, ook in Nederland, te snel is afgebouwd. De veronderstelde zelfcontrole, de corrigerende rol van aansprakelijkheid, het heeft allemaal niet geleid tot een beter stelsel van kwaliteitszorg. Er wordt aan gewerkt en het besef begint, na enkele instortingen van vloeren, door te dringen.
In een jubileumuitgave is even terugkijken op de achterliggende periode gebruikelijk. Ik stel vast dat ik in die periode een beroepsdeformatie heb opgelopen. Ik zie nog altijd wat niet goed gaat, ik zie ook dat het beter is dan pakweg 20 jaar geleden. Ik houd me nu onder andere bezig met ‘de transitie’. De gebouwen van toen die een nieuw jasje moeten krijgen. Een nieuwe, dynamische ontwikkeling, waar dezelfde fouten worden gemaakt en waar net als altijd toch vooruitgang wordt geboekt. Op naar het volgende jubileum. Ik voorspel alvast waar het tegen die tijd over gaat: over een ‘gezond’ gebouw.