Roofs 2019-02-52 Roofing Holland: Een herdefinitie van het begrip 'tuin' / Een herdefinitie van het begrip 'landschap'
Jubileum
Sinds het artikel in Roofing Holland (zie http://www.dakweb.nl/nl/roofing-holland-1996-09-41-een-herdefinitie-van-het-begrip-tuin ) heeft het dakgebruik een duidelijke ontwikkeling doorgemaakt. Paul van Roosmalen van de gemeente Rotterdam is één van de personen die zich hier voor inzet. Als lid van de redactieraad van Roofs laat hij zijn licht schijnen over deze ontwikkelingen.
ir. Paul van Roosmalen – programmamanager dakenprogramma gemeente Rotterdam
In 1996 schreef Roofing Holland over daktuinen. En dan niet over de hangende tuinen van Babylon of ‘good old’ pakketten met zand en teelaarde op hele zware dakvloeren, maar over van die moderne. Lichtgewicht, onderhoudsarm, eenvoudig in aanleg en best goedkoop. Ze werden revolutionair genoemd. Doel: de waterhuishouding reguleren en tuinen creëren. Want ja, door al die bouwwoede was er vaak bijna geen groen meer over.
In 2019 kennen we die revolutionaire groendaksystemen nog altijd. Er lijkt weinig veranderd. Of toch wel? Die nieuwe ontwikkelingen van toen zijn inmiddels gemeengoed aan het worden. En nieuwe innovaties dringen zich op. Zonnepanelen in combinatie met groen, multifunctionele gebruiksdaken, dynamische waterretentiesystemen. Het zijn allemaal termen waar Roofs (de oude Engelstalige naam van het blad is inmiddels ook keurig vervangen door een nieuwe) tegenwoordig regelmatig over schrijft. Je kunt zelfs in kleuren over dakfuncties praten. En nog nieuwere functies steken de kop op. Denk aan mobiliteitsdaken (dakbruggen, pakketbezorging met drones en verticale evacuatie via daken) en woondaken (er woont inmiddels al iemand óp een dak in Rotterdam!).
Een utopie? Geenszins!
Wel vragen deze nieuwste ontwikkelingen wederom om een herdefinitie van een begrip. Destijds ging het om de definitie van ‘tuin’, nu van ‘landschap’. Of meer specifiek: ‘daklandschap’ (of Roofscape in goed Engels). Want de daken zijn aan het verworden tot een landschap, een aaneenschakeling van plekken. Plekken die ruimte bieden aan een veelheid aan functies, die ‘beneden’ niet meer voldoende ruimte vinden. Of die nu eenmaal ‘boven’ beter uit de verf komen. Want de druk op de ruimte neemt nog altijd toe. Groei van de stad, energietransitie, klimaatadaptatie en circulariteit zijn de opgaven van deze tijd. En die vragen allemaal ook weer om plek, die gevonden wordt op het dak. Plekken die meer en meer met elkaar in verbinding komen te staan. Soms fysiek, vaker functioneel (bijvoorbeeld in smart grids).
En net als toen is het geen ontwikkeling die komt in plaats van het voorgaande. Waterdichtheid, veiligheid, levensduur zijn allemaal aspecten die nog altijd even belangrijk zijn. Vergroening van daken en een gedegen waterhuishouding blijven de basis van multifunctioneel dakgebruik. En deze nieuwe dakfuncties en de samenhang als landschap komen daar vrolijk ‘even’ bij.
Een uitdagende ontwikkeling voor de komende periode waar de schrijvers van het blad Roofscape over 25 jaar vast graag op terugblikken.