Roofs 2019-10-14 Recycling van bitumineus dakafval naar volwaardige dakbanen

Bitumenrecycling

De NT-producten van fabrikant Derbigum worden deels vervaardigd uit gerecycled bitumen. Dat een volwaardig assortiment gedeeltelijk uit bitumineus dakafval kan worden geproduceerd, is geen kleinigheid en daarom nam Roofs een kijkje in de keuken.

De recycling van bitumineuze dakbanen is niet eenvoudig, zo is in de loop der jaren duidelijk gebleken. En dan met name het hergebruik van oude bitumineuze dakbedekkingen in nieuwe producten: doorgaans is er sprake van ‘downcycling’, waarbij het bitumineus dakafval wordt verwerkt in producten voor de wegenbouw. De inzameling en de verwerking ervan in een volwaardige grondstof is ook geen vanzelfsprekendheid. De Belgische fabrikant Derbigum heeft op zelfstandige basis een systematiek ontwikkeld, waarbij de oude dakbedekkingen weer kunnen worden hergebruikt in een nieuwe dakbedekking met de vertrouwde kwaliteit en levensduur. Koen Sneiders, recycling & waste manager bij de fabrikant, leidde Roofs langs de verschillende fases van de afvalverwerking en de productie, waarbij vanzelfsprekend ook aandacht was voor de nieuwe productielijn.

‘Trial and error’

Derbigum is een familiebedrijf, dat op de Nederlandse markt eigenlijk geen introductie behoeft. Als leverancier van kwalitatief hoogwaardige, bitumineuze dakbanen (met een bewezen levensduur van meer dan 40 jaar) staat het bedrijf goed bekend. Daarnaast heeft men een assortiment vloeibare en halfvloeibare verwerkings- en afwerkingsproducten, die allemaal voldoen aan de strengste normen op het gebied van betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid.

De fabrikant heeft zich tot doel gesteld om bij uitstek de leverancier te zijn van duurzame oplossingen door de productie en verkoop van duurzame en innovatieve oplos­singen. Deze visie bepaalt het DNA van het bedrijf en werkt in alle lagen door: van het aantrekken, ontwikkelen en behouden van mensen, via een goed en gezond klantencontact tot en met het aanbieden van milieuvriendelijke systemen. Daarom is men een tiental jaren geleden een traject ingeslagen dat tot de productie moest leiden van een assortiment dat deels wordt geproduceerd uit gerecycled materiaal: Derbigum NT en Derbicoat NT. De praktijkervaring wijst erop dat deze daken dezelfde levensduur zullen behalen als de Derbigum SP.

Koen Sneiders stelt dat dit wel een kwestie van een lange adem is geweest. “Het is echt een proces van trial and error geweest, en elke partij die zich met deze materie bezighoudt, zal dat proces moeten doorlopen. “Van begin (­inzameling van dakafval) tot eind (produceren van dakbanen uit gerecyclede dakbanen) is het een proces van uitproberen, bijstellen en opnieuw proberen. Daar ontkom je niet aan. Bij alle ‘idealis­tische’ motieven (wij willen een bijdrage leveren aan het verkleinen van onze ecologische voetafdruk), moeten de activiteiten ook economisch verantwoord zijn. Er zijn in de jaren die achter ons liggen verschillende momenten geweest waarop we serieus hebben overwogen de stekker uit het project te trekken. Maar we hebben toch doorgezet en Derbicoat NT en Derbigum NT worden sinds 2008 geproduceerd met een aanzienlijk percentage recyclaat. We gaan ervan uit dat dit aandeel alleen maar zal groeien. Het is een ontwikkeling waarbij de rest van de markt mee zal moeten: wij hebben inmiddels een voorsprong van ruim 10 jaar op onze collega’s. Natuurlijk zijn er andere producten uit gerecycled dakafval in de markt beschikbaar, maar die kunnen niet op dezelfde schaal en met dezelfde constante kwaliteit worden geproduceerd.”

Inzameling

Het recyclen van bitumineuze snijresten wordt aantrekkelijk omdat de kosten van het storten hoog zijn: het afvoeren van bitumineuze snijresten naar de fabrikant is voor de Derbigum-Erkenninghouder kosteloos. Het materiaal dat vrijkomt bij uitsnijdingen kan in big bags worden gestopt. Voor de verzameling van de materialen werkt het bedrijf samen met partners: “Wij zijn fabrikant en geen inzamelaar,” aldus Sneiders. “In België wordt nauw samengewerkt met de sloopsector. De oude dakbedekkingen van industriële gebouwen die voor afbraak bestemd zijn, worden - na inspectie, monstername en vrijgave door het eigen lab - in de fabriek te Perwez gerecycled. De snijresten die onze Erkenninghouders in Nederland hebben, worden eveneens in Perwez ­verwerkt. Maar dit impliceert het doorlopen van een verplichte ­kennisgevingsprocedure, die streng bewaakt wordt door de bevoegde Nederlandse en Belgische instanties. Dit vormt een belemmering voor de ontwikkeling en ­uitbouw voor het circulaire ondernemen binnen de Europese grenzen. Dit verklaart mede het gegeven dat vooralsnog het aspect dakafval uit Nederland niet kan meegenomen worden in het verhaal. Ook betrouwbare inspectie ‘in situ’ en tijdelijke opslag tot het verkrijgen van de nodige vergunningen voor overbrenging vormen nog belemmeringen. Wij pleiten daarom voor administratieve vereenvoudiging als het om circulariteit van secundaire grondstoffen gaat met - uiteraard - de garantie van totale transparantie en traceerbaarheid. Een actievere ondersteuning van de overheden op dit gebied zou zeker welkom zijn.”

Eenmaal op de locatie in Perwez, wordt het materiaal in apart geïdentificeerde ruimtes opgeslagen om klaargemaakt te worden voor bewerking tot grondstof. Het basismengsel van een dakbaan van Derbigum bestaat uit een UV-bestendig APP-bitumen. Bovenaan zorgt een wapening in glasvlies voor de maatvastheid. Een tweede wapening in niet-geweven polyester zorgt voor extra versteviging en maakt de dakbaan bestand tegen mechanische belasting. Aan dit procedé wordt in geen geval afbreuk gedaan, want de producten met recycled content dienen vanzelfsprekend te voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen.

Van afval naar grondstof

Sneiders: “Het is dus de bedoeling dat bitumineus dakafval zodanig wordt bewerkt, dat het geschikt is als grondstof voor volwaardige bitumineuze dakbanen. De kunst is dus om
alle stoorstoffen uit het materiaal al bij de bron te ­verwijderen. Daarom wordt van de sloper verwacht dat hij op locatie al zoveel mogelijk stoorstoffen uitsorteert. In Perwez wordt het ­bitumineuze dakafval eerst voor-geshredderd. De kleine vervuilingen, zoals restanten isolatiemateriaal, worden ertussenuit gehaald. Samen met een tweede verkleining en met behulp van diverse technieken, worden vervolgens de ferro- en non-ferro metalen uit het materiaal verwijderd. Dit materiaal wordt vervolgens, in een in eigen regie ontwikkelde recyclinginstallatie, verder verwerkt. Zodra we overgaan tot het integreren van het gerecycled bitumen is een intensieve kwaliteitscontrole essentieel, opdat de kwaliteit van de nieuwe producten voldoet aan onze standaard. De verwerking en de levensduur moeten immers in alle gevallen gegarandeerd kunnen worden.” Momenteel bestaat meer dan een kwart van de grond­stoffen die de fabrikant gebruikt uit gerecycled bitumen, goed voor een equivalent van 1 miljoen m² dakoppervlak
of 200 voetbalvelden.

Nieuwe productielijn

Tijdens de rondleiding werd ook de nieuwe productielijn van de fabrikant getoond. Deze is nog niet in bedrijf, maar zit in de testfase. De capaciteit van de fabrikant wordt met deze investering aanzienlijk uitgebreid. In een vervolg­artikel zal hier uitgebreider op in worden gegaan.