Roofs 2020-10-60 Systeembenadering werpt vruchten af

Productnieuws

Inmiddels is, mede dankzij de support van eerdere artikelen in Roofs inzake begaanbaarheid en inzetbaarheid van kunststof dakbanen in gebruiksdaken, veel ervaring opgedaan in diverse gebruikssituaties. Typische problemen en vraagstellingen die voortkomen uit het ontwerpen van kunststof dakbedekking in zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten, kunnen nu oplossingsgericht beantwoord worden. In dit artikel wordt specifiek ingegaan op de product­range Mapeplan kunststof dakbanen, die intussen meer dan 10 jaar succesvol worden ingezet op referentieprojecten in heel Europa.

Erik de Waard, Technisch Development & Support Specialist van WECAL

Als trend wordt steeds meer toepassingsgericht gekeken naar combinaties van bevestigingsmiddelen, isolatiemate­rialen en kunststof dakbanen, waarbij het juiste advies mede afhangt van de aan het dakproject te stellen eisen en de communicatie ervan naar betrokken partijen. Met de Vakrichtlijn 2018 als basis kan het grootste deel van de vragen en problemen technisch onderbouwd worden. Voor de meer specifieke projectsituaties zal altijd een rol weg­gelegd zijn voor de fabrikanten van bevestigingsmiddelen, isolatiematerialen en dakbanen. Uitgaande van het principe van dakcombinaties, wordt in dit artikel aandacht besteed aan Mapeplan PVC en TPO kunststof dakbanen, die inmiddels in heel Europa zijn uitgevoerd als eenlaagse waterdichting in daken, funderingen en civiele werken (tunnels, bassins).

PVC en TPO

Mapeplan PVC en TPO dakbanen hebben zich intussen meer dan 10 jaar bewezen op diverse referentieprojecten in Europa. De banen zijn dan ook in diverse uitvoeringen en formulaties beschikbaar, afgestemd op lokaal geldende eisen. M.b.t. ‘dakgebruiken’ zijn de eisen voor Nederland eigenlijk in grote lijnen terug te voeren op brandveiligheid (vliegvuur), wortelwerendheid (daktuin) en mechanische belasting (zonnedaken). Tegenwoordig komt ook de kleur (wit) meer en meer in beeld, omdat daar subsidies via de overheid voor zijn ingesteld, bij Mapeplan zijn deze beter gekend als CoolRoof dakbedekkingssystemen.

Om het voor de eindgebruiker eenvoudig te houden, kiest Polyglass een simpele voorstelling van de benaming:

• Mapeplan B voor PVC dakbanen, ingezet als waterdichting in daken, die met een ballastlaag of groendak worden voorzien;
• Mapeplan M voor PVC dakbanen, ingezet als mechanisch bevestigde waterdichting in geëxposeerde daken;
• Mapeplan Af voor PVC dakbanen, ingezet als volledig gekleefde waterdichting in geëxposeerde daken;
• Mapeplan TB voor TPO dakbanen, ingezet als waterdichting in daken die met een ballastlaag worden voorzien;
• Mapeplan M voor TPO dakbanen, ingezet als mechanisch bevestigde waterdichting in geëxposeerde daken;
• Mapeplan Af voor TPO dakbanen, ingezet als volledig ­gekleefde waterdichting in geëxposeerde daken.

Voor de dikte van de dakbaan wordt dan verder een toe­voeging voorzien in de vorm van een getal 12, 15, 18 of 20, corresponderend met de dikten 1,2 / 1,5 / 1,8 en 2,0 mm. Voor de banen die in geëxposeerde daken worden toe­gepast, geldt dan nog de toevoeging BRoof, waarmee aan­gegeven wordt dat de baan voldoet aan de lokaal geldende eisen voor vliegvuurbestendigheid.

Het bijzondere van deze dakbanen is dat ze nog steeds gemaakt worden met eigen formulaties, er is dus geen sprake van aangekochte korrels PVC en TPO. Daarmee blijft de kwa­liteit op een constant hoog niveau. Door het succes van de CoolRoof systemen wordt Mapeplan TPO inmiddels standaard geproduceerd met een zogeheten Smart White toplaag, die de baan naast uitstekende reflectie ook het principe van een verlaagde oppervlaktetemperatuur geeft, waardoor nog meer energiebesparing mogelijk is.

Van beide typen kunststof zijn de M-versies, die ingezet worden in mechanisch bevestigde dakbedekkingssystemen, al sinds 2012 FM-Approved - voor de PVC-varianten zelfs in de kleuren lichtgrijs en wit - waardoor deze inzetbaar zijn in complexe gebouwsituaties, die om zwaardere verzekeringen vragen. Dit van origine Amerikaanse systeem wint meer en meer aan populariteit, mede omdat deze gekoppeld kan worden aan een verzekeringssysteem dat o.a. de brand­veiligheid en windvastheid verzekert, waarmee ook in de markt een oplossing gecreëerd kan worden voor de inmiddels onder (brand)discussie staande zonnedaken. In combi­natie met het eveneens door Polyglass geproduceerde en FM-Approved zelfklevende dampscherm Mapethene EVO SK en FM-Approved isolatiemateriaal en VRF bevestigers, kunnen ook complete FM-assemblies voorgesteld gaan worden. Op dit moment werkt FM op verzoek van Polyglass aan een systeemmatrix met o.a. PIR, steenwol en perliet isolatie.

Een ander aandachtspunt dat steeds belangrijker wordt, is duurzaamheid. En dan met name de invloed op het milieu gedurende de levensduur, dus van productie tot en met recycling. Een bezoek aan de op zich al bijzonder schone productielocatie in Italië toont dat met de state-of-the-art apparatuur de PVC en TPO kunststof dakbanen op een zeer milieuvriendelijke wijze geproduceerd worden. Voor de PVC en TPO banen beschikt Polyglass over uit­gebreide EPDs (Environmental Product Declaration), die overal in Europa gevraagd kunnen worden en die in combinatie met ISO 9001 en 14001 ook meer credits opleveren in projecten met een Duurzaamheidskeurmerk, zoals BREEAM.

Zoek je op internet naar referenties van deze PVC en TPO, dan zul je ook andere toepassingsgebieden tegenkomen. Het productgamma beperkt zich namelijk niet tot enkel
dakbanen, maar omvat ook een complete productlijn voor civiele werken, van ingewikkelde tunnelconstructies, tankafdichtingen tot sneeuwreservoirs, kanaalafdichtingen en zwembaden. Een deel van het Panamakanaal is één van de meest aansprekende referenties. De referenties zijn gebundeld in een referentieboek, dat op aanvraag te verkrijgen is via WECAL Dak- en isolatietechniek.

In Italië zijn er ook een aantal firma’s die gespecialiseerd zijn in het spuitgieten van vormstukken. Voor zowel Mapeplan PVC als TPO dakbanen is er een complete lijn aan accessoires, inclusief daklijmen en daktrimmen, beschikbaar, die inzetbaar zijn bij de waterdichting van details. De banen worden standaard aan elkaar verbonden met behulp van de hetelucht lasmethodiek, lasvensters kunnen ter beschikking gesteld worden voor o.a. de Leister föhnapparatuur. Voor beide typen dakbanen zijn uitgebreide Nederlandstalige verwer­kingsvoorschriften beschikbaar.

Je kan dus eigenlijk met deze PVC en TPO dakbanen alle soorten daken afdichten, zowel in nieuwbouw als in renovatie, waarbij in renovatie ook het gewicht eventueel in combinatie met een stijf lichtgewicht isolatiemateriaal een doorslag­gevende keuze kan zijn. Zeker indien de belasting op de constructieve dakvloer beperkt moet blijven (zoals bij renovatie van bestaande staaldaken met steenwolisolatie).

Wanneer kies je nu voor deze PVC en wanneer voor de TPO? Dat is niet zo eenvoudig als op het eerste gezicht lijkt. O.a. de volgende aspecten kunnen hierbij de doorslag geven:

Verwerking:

Mapeplan PVC dakbanen hebben een hoog weekmakergehalte in vergelijking tot andere PVC dakbanen. Hierdoor voelen de banen soepeler aan dan de TPO dakbanen en zijn deze ook makkelijker te verwerken, hetgeen een voordeel kan zijn op kleinere daken of daken met complexe detaillering.

Milieu en duurzaamheid:

Mapeplan TPO dakbanen hebben geen weekmakers in de formulering. Bekend van PVC dakbanen is dat weekmakers gedurende de gebruiksfase van het dak uit de dakbedekking kunnen treden en in het milieu terecht kunnen komen. Daarnaast verhardt de PVC dakbaan door het uittreden van weekmaker, waardoor deze gevoeliger wordt voor mechanische beschadiging. Mapeplan TPO dakbanen hebben daarom een nog betere milieurating dan de PVC variant.

Mechanische eigenschappen:

Omdat de weekgemaakte PVC kunststof zachter is dan de TPO kunststof, volgt bij smelten een diepere verbinding, waardoor normaal gezien de naadverbinding sterker is dan de dakbaan zelf. Dit kan een voordeel zijn bij mechanisch bevestigde dakbanen en het optimaliseren van het krachten­spel tussen bevestiger, dakbaan en naadverbinding. Aan de andere kant is men juist in midden Europa (Zwitserland/Oostenrijk/Zuid-Duitsland) al jaren terug omgeschakeld van PVC naar TPO dakbanen, vanwege het fenomeen hagel, een item dat ook in Nederland (met de klimaatveranderingen) een actueel thema is. Bekend is dat PVC dakbanen, waar tegen het eind van de levensduur een deel van de weekmaker is uitgetreden, problemen kunnen geven bij extreme hagel in geëxposeerde daken.

Vliegvuurbestendigheid:

Mapeplan PVC dakbanen hebben op chloor gebaseerde vinylverbindingen in zich, die in geval van brand reageren met zuurstof en verkolen en daarmee de ‘brandstof’ bij een brand wegnemen. De rookontwikkeling die daarmee gepaard gaat, sluit ook toevoer van zuurstof af, maar is toxisch. Voor de TPO dakbanen geldt dat deze met brandvertragers vliegvuurbestendig gemaakt worden. Polyglass past hiervoor milieuvriendelijke brandvertragers toe, zonder chloor- fluor- of broomverbindingen. ‘Van nature’ is de PVC dus beter bestand tegen vliegvuur. Omdat vliegvuur beïnvloed kan worden door de ondergrond, heeft Polyglass zowel met Mapeplan M (PVC) als met Mapeplan TM (TPO) - mede omdat deze banen ook in België en in Duitsland op de markt gebracht worden - de vliegvuurbestendigheid laten testen in combinatie met EPS isolatie (=smeltbaar), PIR (=verkoold), MWR/steenwol (=onbrandbaar met gloeieffecten) en zelfs bestaande bedekking; met als resultaat BRoofT1.

Chemicaliënbestendigheid:

De PVC dakbanen zijn in de basis niet bitumenbestendig. De TPO dakbanen zijn dit wel en kunnen dus toegepast worden in situaties, waarin bestaande bitumendaken direct overlaagd moeten worden of waar aansluitingen met bitumendaken moeten worden voorzien, zoals bijvoorbeeld bij uitbreidingen. Hetzelfde zou gelden voor toepassing direct op EPS isolatie, bij de PVC dakbanen is daar een chemische scheidingslaag gevraagd die niet noodzakelijk is bij de TPO dakbanen.

Naast bovengenoemde aspecten speelt prijs ook een grote rol. Daken met grotere oppervlakken worden grotendeels uitgevoerd met PVC dakbanen, inmiddels wel in een dikte van 1,5 mm, daar waar nog niet zo heel lang geleden 1,2 mm de basis was. Het dakgebruik, o.a. de mogelijkheid om in de toekomst zonnedaken te voorzien, maakt dat opdrachtgevers kiezen voor de dikkere variant. Als standaard dikte geldt 1,5 mm, toch zijn er ook al grote werken die uitgevoerd zijn in 1,8 mm.

Opdrachtgevers kiezen daarbij ook voor een ‘beloopbaar’ dak, waardoor ook steevast een combi­-natie gezocht wordt met een hardere UTHERM PIR isolatie of een FESCOBOARD + ISOROOF steenwol combinatie.

In een eerder artikel werd ook het hybride dak toegelicht, waarin de PVC dakbaan wordt voorzien op een combinatie van 80mm ISOROOF steenwol en 100mm XTRATHERM PIR en een R45 wordt behaald. We krijgen nu veel vragen via verzekeraars voor een brandweerstand van 30 minuten onder een zonnedak. Dus van buiten naar binnen. In Frankrijk wordt FESCOBOARD toegepast, in combinatie met EPS isolatie, om een verhoogde brandwerendheid te creëren. Een ideale opbouw zou dan kunnen zijn een staaldak/PE-folie/steenwol 80 mm/PIR 80 mm/FESCOBOARD 40 mm, waarmee je in theorie zowel aan binnen- als buitenzijde brandwerend bent bij een Rc >6 m2.K/W. Durft men dan ook nog een 0,4mm PE-folie toe te passen, dan zal er in de meeste gevallen zelfs sprake kunnen zijn van een dak­opbouw zonder risico van inwendige condensatie.

Nawoord

Inmiddels is Polyglass ver gevorderd en, met ondersteuning van een aantal isolatiefabrikanten, bezig met het uitwerken van standaard dakopbouwen op basis van o.a. wind, vliegvuur, FM en duurzaamheid. Er is inmiddels al de nodige prakijkervaring met diverse dakopbouwen, die WECAL heeft voorgesteld en die ook onderdeel uitmaken van haar nieuwe website, die op korte termijn operationeel zal zijn.