Roofs 2021-09-34 Samen verduurzamen

Special Solar

De verduurzamingsopgave waar Nederland voor staat wordt links en recht al ter hand genomen. Niet alleen door ontwikkelaars als Sunrock, die zich in eerste aanleg met name heeft toegelegd op de megagrote daken (zie eerder in deze special). We zien ook nieuwe coalities ontstaan van bestaande partijen die hun sporen hebben verdiend in de energiesector en die gezamenlijk het dakenlandschap ontwikkelen voor de opwekking van zonne-energie. Die werken weer nauw samen met uitvoerende partijen die zorgen dat alles goed en veilig tot stand wordt gebracht, waaronder de dakdekkers die de bestaande daken onderhouden en nieuwe dakbedekkingen aanleggen.

Groendus bestaat bij het uitkomen van dit blad maar net een half jaar, groen achter de oren is deze coalitie van zes bedrijven zeker niet. Met de financiële back-up van hoofd-investeerder NPM Capital en de uitgebreide marktkennis van investeringsfonds Meewind hebben Rooftop Energy, Solaris Industria, Greenspread, CT-Energy, Het Meetbedrijf en EnergieMeetBedrijf2020 hun krachten gebundeld. Gerhard van de Lagemaat, directeur Groendus Projecten: “Intussen hebben we al circa 300 zonnecentrales ontwikkeld en in exploitatie met een gezamenlijk vermogen van circa 160 megawatt, waarvan 80 megawatt op daken. We ontwikkelen deels voor eigen portefeuille en deels voor zakelijke klanten, maar geven ook op een breed vlak adviezen om klanten verder te verduurzamen. Het doorrekenen van de technische en financiële haalbaarheid met verschillende varianten, helpen met het inkooptraject en het begeleiden van de realisatie is een belangrijk onderdeel van ons servicepakket. We hebben een meetbedrijf dat verbruiksgegevens kan uitlezen en analyseren via ons platform Mijn Groendus zodat we onze klanten gericht kunnen helpen met energie besparen. Het klantenbestand is intussen zeer divers: van gemeentes en zorginstellingen tot bedrijven, vastgoedbedrijven en universiteiten.”

Energiemarktplaats

“De markt is aan het veranderen”, schetst Van de Lagemaat. “In het bestaande energiesysteem past het aanbod van elektriciteit zich aan aan de vraag. Is er meer vraag, dan gaat de elektriciteitscentrale een tandje harder. Bij duurzame energie varieert het aanbod met het weer: meer zon en meer wind betekenen meer energie. Als de vraag niet meebeweegt op deze groene golven, ontstaan overschotten en tekorten, of wel een onbalans. Met batterijen, data, besparing en slimme technologie kun je dit in een energiemarktplaats oplossen. Zo hebben we zonneparken direct gekoppeld aan klanten als ’s Heerenloo, Arvato en Kiwa, zonder tussenkomst van een energiepartij.”

EPC contractors

Dat zijn de grote lijnen. Hoe werken jullie concreet? Van de Lagemaat: “Wij sluiten overeenkomsten met dak- en grondeigenaren en ontwikkelen en exploiteren projecten met zonnecentrales. Bij nieuwbouw praten wij op voorhand mee om de juiste uitgangspunten te realiseren en ook om bijvoorbeeld verzekeringstechnisch het traject soepel te kunnen doorlopen. Vervolgens maken wij een ontwerp vertaald naar een prestatiebestek op basis van wat wij met de klant hebben afgesproken waarin we alle (wettelijke) eisen en uitgangspunten hebben opgenomen. Dit gaat dan naar een van onze vaste EPC contractors [Engineering, Procurement en Construction; red.] die de zonnecentrale volledig turn key aanleggen. Na realisatie voeren we een opleverinspectie uit en wordt een NEN 1010 Keuring en een Scope 1-inspectie uitgevoerd door een onafhankelijke technisch adviseur. Verzekeraars vragen daar steeds meer om, maar wij vinden dit zelf ook erg belangrijk; we zijn immers 16 tot 25 jaar eigenaar van de installatie.”

70 megawatt

Groendus werkt momenteel met acht vaste contractors, drie voor projecten groter dan 1 MW en vijf voor de kleinere projecten. Zonnestroom Nederland uit Leusden is zo’n uit­voerende (en adviserende) partij, die overigens ook actief is voor Sunrock. Roel Lok, eigenaar van en adviseur bij Zonnestroom Nederland: “We bouwen dit jaar naar verwachting 70 megawatt, bijna 165.000 panelen, bijna allemaal op daken. Toen we in 2017 begonnen was het van: opdracht betekent bouwen. Door schade en schande wijzer geworden gaat het nu met veel meer verstand. Onder meer om richting opdrachtverlener op drie onderwerpen de zaken zeker te stellen: de dakconstructie, het type isolatie en het type dakbedekking. De status hiervan kan flinke impact hebben. Als bouwer hoeft het geen probleem te geven, een verzekeraar kan zo een rode vlag hijsen. Hierin moet je de klant ook ontzorgen. Je wilt teleurstellingen en onnodige kosten voor­komen. Verder gaan we niet aan het werk als de staat van het dak onvoldoende is of bij onveilige situaties.”

Nul-opname

Het begint bij een nul-opname. Lok: “De status van dakconstructie, isolatie en dakbedekking worden vastgelegd, bekeken wordt wat daarop wel en niet kan en we stemmen eventueel met de leverancier van de nieuwe dakbedekking af wat er gebeurt met de garantie als er PV op komt. Dit gaat doorgaans goed maar je wilt ook op dit vlak voor de opdrachtgever en jezelf gedoe voorkomen. Het komt niet zelden voor dat voor de aanleg van een energiesysteem de eigenaar een dakrenovatie naar voren haalt. Het alternatief is later een installatie demonteren en na een dakrenovatie weer terugplaatsen. Dat maakt voor ons niet uit.”

Dakdekker

Bij elk project is er intensieve samenwerking en overleg met dakdekkersbedrijven. “Al in het begin om de garantie van het dak te bespreken en bij de nulmeting”, vervolgt Lok. “We werken bij bestaande daken het liefst samen met de dakdekker die de oorspronkelijke bedekking heeft aangebracht. En als die niet meer voorhanden is, met een lokale of regionale partij. In principe bouwen wij altijd met een geballasteerd systeem, dus tasten wij het dak niet aan. Soms moet de dakdekker kabeldoorvoeren maken en reparaties aanbrengen. Voor inspecties schakelen we bij de grote projecten BDA of Dakadvies in. Bij de kleinere daken doen we het samen met de opdrachtgever en of gebouweigenaar en eventueel de dakdekker.”

Veilig werken

En hoe is het gesteld met veilig werken op hoogte? Lok: “We hebben eigen veiligheidscoördinatoren in dienst die allen VCA **-gecertificeerd zijn en ook als bedrijf voldoen we aan alle geldende richtlijnen. Er worden regelmatig toolboxmeetings gehouden en tevens onafhankelijke inspec­ties, aangekondigd en onaangekondigd. Op de werken staan vrijwel zonder uitzondering collectieve veiligheidsvoorzieningen in de vorm van tijdelijke hekken rondom het dak, behalve uiteraard bij het plaatsen van die voorzieningen.

De vraag of er nog genoeg daken over zijn in Nederland om vol te leggen met zonnepanelen, beantwoord Lok met een lach: “Dan zijn we klaar! Maar ik heb laatst ruwweg berekend hoeveel tijd we nog nodig hebben om alles vol te bouwen, en voorlopig kunnen we wel vooruit. Ik spreek regelmatig met grote ontwikkelaars en er staan nog veel uitbreidingen van bedrijventerreinen en logistieke centra in de planning. En er zijn nog veel meer daken waar nog geen PV-installatie op ligt.”

Moet dat verplicht worden, zonnepanelen op bedrijfsdaken? “Ik heb als ondernemer iets tegen ‘verplicht’. Het moet een vrije keus zijn. Ik zie het als onze plicht om andere ondernemers uit te leggen welke kansen het realiseren van een zonnestroominstallatie biedt en dat zo doen dat het als iets vanzelfsprekends wordt.”