Roofs 2021-11-20 Dakconstructie belangrijkste oorzaak niet doorgaan zonne-energieprojecten

Zonne-energie op daken

Veel dakprojecten krijgen wel een subsidiebeschikking voor het opwekken van zonne-energie, maar worden alsnog niet gerealiseerd. Belangrijkste redenen voor de annulering zijn een slecht dak en een zwakke businesscase. Dit blijkt uit de Monitor Zon-PV 2021 van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de uitvoeringsorganisatie eind september 2021 publiceerde.

In 2020 bedroeg het totale vermogen van het aantal projecten dat wel een subsidiebeschikking had, maar nog niet gerealiseerd was, ongeveer 10 GWp. Daarvan is ongeveer 2,4 GWp gerealiseerd en 1,2 GWp niet. Deze 1,2 GWp komt overeen met ongeveer 4 miljoen zonnepanelen.

Veel subsidie naar zonne-energie

Projecten met zonne-energie krijgen de laatste jaren in verhouding veel subsidie. Qua vermogen gaat het in een voorlopig resultaat van de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) 2020 om 3,5 GWp. Dit jaar en vorig jaar ontvingen ondernemers vanuit deze regeling voor ruim 2 miljard aan subsidiebeschikkingen, waarbij dakopstellingen vooral in de laatste ronde van de SDE++ dominant waren. Dit gaat dan om grootschalige projecten op daken, die een vermogen hebben van meer dan 15 kWp. Dit zijn ongeveer 50 zonnepanelen.

Vooral bij dakprojecten

Het aantal zonne-energieprojecten dat bedrijven uiteindelijk niet uitvoeren is de afgelopen twee jaar sterk gestegen. Hiervoor trekt RVO de subsidiebeschikking dan in. Dit komt vooral voor bij zon op dakprojecten (98%) en niet of nauwelijks bij zonneweides. Denk bij zon op dakprojecten dus aan het plaatsen van zonnepanelen op het dak van een bedrijf. In 2020 werden 3274 beschikkingen voor de realisatie van dakprojecten ingetrokken. Deze projecten zouden gezamenlijk 1.255 MWp aan vermogen hebben (gelijk aan 4 miljoen zonnepanelen) en ongeveer 1 TWh duurzame zonne-energie per jaar produceren.

Enquête

Uit een enquête van RVO onder aanvragers van subsidie (222 respondenten) bleek dat de meest (74) voorkomende reden om te stoppen met een project was dat de dakconstructie uiteindelijk toch niet geschikt was. Daarna volgt een zwakke businesscase (70). Dit heeft vaak te maken met ook andere oorzaken, zoals noodzakelijke vervanging van de dakbedekking of verzwaring van de netaansluiting. De kortere realisatietermijn voor zonne-energieprojecten op daken in de SDE(++) maakt het tot slot extra moeilijk om deze knelpunten binnen de realisatietermijn van de regeling op te lossen. Daarom is in de komende SDE(++)-ronde de realisatietermijn voor gebouwgebonden projecten kleiner dan 1MWp verlengd van 1,5 jaar naar 2 jaar.

Dakconstructie

Van de 73 gevallen waar de dakconstructie reden was, betrof het 48 gevallen waarin de dakconstructie niet sterk genoeg bleek om het extra gewicht van zonnepanelen te kunnen dragen. Versterking was soms mogelijk, maar bete­kende vaak dat de businesscase niet meer rondkwam. Daarnaast kwam het voor dat de dakbedekking eerst moest worden vervangen. In 7 gevallen was de brandveiligheid van het dak onvoldoende, waardoor het project niet door kon gaan.

Verzekerbaarheid

Verzekerbaarheid neemt vanaf 2019 toe als oorzaak voor het niet doorgaan van projecten. In de jaren daarvoor werd het niet vaak als issue genoemd. Vrijval door verzekeringen kan komen doordat de verzekeraar van het onderliggende gebouw PV op het dak weigerde of doordat de premie voor het gebouw dusdanig verhoogd werd dat het project niet meer rendabel was. Naast een hoge premie is ook de onzekerheid van de toekomstige premie een issue, aangezien de premie voor een jaar vastligt. De brandveiligheid is hierbij in bijna alle gevallen de achterliggende oorzaak. Het gaat hier vooral over de verzekering van het gebouw.

Verwachting oorzaken komende jaren

Veel respondenten geven aan dat zij weinig of geen verschillen verwachten in de belangrijkste oorzaken voor vrijval in 2021-2023. De businesscase, de verzekerbaarheid en de netcapaciteit worden als belangrijke oorzaken verwacht. Dakconstructie zal een belangrijke oorzaak blijven, maar tegelijkertijd wordt een afname verwacht, niet omdat er meer geschikte daken gevonden zullen worden, maar omdat men leereffect verwacht: betere inschatting van kosten voor dakconstructie-aanpassingen en betere inschatting van geschiktheid van daken.

Respondenten gaven aan dat ze verwachten dat de business­case steeds verder onder druk komt te staan. Dit komt deels door wijzigingen in de SDE-subsidie en deels doordat de businesscase gelinkt is aan andere oorzaken van vrijval, die toenemen (verzekeringen/niet of minder kunnen terug­leveren aan net). Op het gebied van verzekeringen geven respondenten aan dat ondanks dat er voldaan moet worden aan keurings­standaard het regelmatig voorkomt dat er aanvullende eisen worden gesteld en dat de verzekeringsbranche niet eenduidig is in wat er nodig is (ook binnen dezelfde verzekeraar kan dit verschillen). Ten slotte wordt aangegeven dat dit probleem bij internationale verzekeraars groter is dan bij nationale verzekeraars.

De Monitor Zon-PV 2021 is te downloaden via www.rijksoverheid.nl/documenten.