Roofs 2021-11-76 Beijing Daxing Airport: de rijzende feniks
Internationale Daken
Beijing Daxing International Airport is dé nieuwe commerciële luchtvaarthub van het noorden van China en het draagt met recht de titel 's werelds grootste luchthaven terminal. Het enorme complex is in september 2019, na een bouwperiode van ruim vier jaar opgeleverd. In totaal waren 220.000 ton staal, 1,6 miljoen kubieke meter beton en 120 miljard Chinese yuan (ongeveer 16 miljard euro) nodig om het te bouwen. De bijzondere terminal heeft een vloeroppervlakte van 700.000 m2. Vanaf 2025 moet het vliegveld 72 miljoen passagiers per jaar kunnen verwerken en dat aantal kan oplopen tot over de 100 miljoen.
Tekst: Joep Klerx
Nederlands Masterplan
Netherlands Airport Consultants (NACO), een Nederlands adviesbureau voor luchthavens, won indertijd de aanbesteding voor het ontwerp van het masterplan van de nieuwe luchthaven. Deze heeft vier civiele start- en landingsbanen – wat in de toekomst uitgebreid wordt naar zeven stuks – en één militaire start- en landingsbaan. De binnenlandse en internationale terminals zijn boven op elkaar gestapeld, zodat de gigantische luchthaven onder één dak past en alle voorzieningen toegankelijk zijn voor reizigers, ongeacht hoe ver ze vliegen. Beijing Daxing is de eerste luchthaven ter wereld met een compleet dubbeldeks vertrek- en aankomstplatform. Bovendien heeft NACO veel aandacht besteed aan het grondvervoersysteem van en naar de luchthaven. Hogesnelheidstreinen en intercitytreinen, metro’s en openbare bussen verbinden de nieuwe luchthaven op een snelle en efficiënte manier met de stad Beijing en andere belangrijke gebieden.
De glinsterende structuur van Daxing, die in totaal vier verdiepingen beslaat, is ontworpen door wijlen architect Zaha Hadid. Binnenin de kern wordt een uitgestrekt, golvend atrium ondersteund door acht reusachtige C-vormige pijlers, elk met een lichtkoepel van zo’n 100 meter doorsnede aan de top, waardoor er overal natuurlijk licht binnen valt. De 70 hectare metende passagiersterminal – dat zijn 98 voetbalvelden – heeft een centraal gebouw met zes armen, dat vanuit de lucht gezien doet denken aan een feniks die zijn vleugels spreidt. Het is gigantisch, maar de afstand tussen het uiteinde van de terminal en het centrum bedraagt nooit meer dan een wandeling van 600 meter.
Duurzaamheid
De nauwe samenwerking tussen Zaha Hadid en creatieve engineer Buro Happold heeft ervoor gezorgd dat niet alleen de uitstraling prachtig is, maar ook in een duurzaam en efficiënt werkend gebouw. Geïntegreerde passieve ontwerpelementen (zonwering, hoog rendement beglazing en een verlichtingsstrategie die natuurlijk licht tot op de laagste niveaus van het gebouw laat doordringen) verminderen het totale energieverbruik en de CO2-uitstoot met ongeveer 50%. Actieve systemen zijn onder meer een dak met luchtinlaten en luchtafvoerkanalen, waarmee getemperde lucht op laag niveau wordt toegevoerd om specifiek de passagiers te koelen in plaats van loze ruimtes. Dat betekent nog minder energieverbruik en meer comfort. Verder beschikt de luchthaven over een zonnepanelenpark op het dak van het parkeergebouw, de hangars en de vrachtruimten. Ook is een installatie voor honderd procent opvang van regenwater geïnstalleerd. Zo’n 10% van de door de luchthaven verbruikte energie is afkomstig van hernieuwbare energiebronnen.
Futuristische features
Het vliegveld maakt gebruik van gezichtsherkenning voor ‘veilige’ toegang tot de luchthaven, identificatieapparatuur voor het traceren van bagage en onderzoeksrobots. Verder zijn er kinderopvangfaciliteiten, interactieve dierenhotels en vele winkels, eetgelegenheden en showrooms aanwezig. Het gebouw heeft 79 gates met luchtbruggen die rechtstreeks aansluiten op de terminal.
Naast de hypermoderne interieurs, zijn de vertreklounges ook voorzien van vijf traditionele Chinese binnenplaatsen. Ontworpen in overleg met Xu Bing, een van China’s meest prominente hedendaagse kunstenaars, zijn de binnenplaatsen gemodelleerd naar een klassieke Chinese tuin, met landschapsarchitectuur met veel houten banken, paviljoens, en kronkelende paden bekleed met groen en rotsen. De plaatsen zullen een fijne buitenruimte bieden aan reizigers op een zonnige dag, maar zullen lang niet altijd uitnodigend zijn, aangezien vervuiling in Beijing zo heftig kan zijn dat de smog gevaarlijke dichtheden bereikt. Dan zit je liever binnen in een gekoelde of verwarmde luchthaven.
Hyperboloïde stalen rasterstructuur voor het dak
Arup Engineers kreeg de taak om de dakconstructie te beoordelen en eventuele optimalisatiemogelijkheden te overleggen. Het dak van het terminalgebouw is een complexe hyperboloïde stalen rasterstructuur met grote overspanningen die meer dan 350.000 m² beslaat en ruim 170.000 stalen liggers bevat. Het wordt ondersteund door reusachtige C-vormige kolommen die naadloos aansluiten op de kromming van het dak. De ingenieurs van Arup hebben met behulp van door hen ontwikkelde software de structurele configuratie, de belasting, de verticale reacties van het ondersteuningssysteem en de structurele doorbuiging en verplaatsing geanalyseerd. In totaal werden 420 belastingscombinaties in aanmerking genomen en 38 verschillende doorsnedematen in het dak toegepast. Uit de analyse bleek dat er ruimte was voor optimalisatie van het ontwerp.
Arup stelde verschillende strategieën voor de verschillende zones van de terminal voor om de dakspantpatronen te verbeteren en onnodige constructiediepte en afmetingen van de elementen te verminderen. Hoewel het ontwerp van het stalen dak voorafgaand aan de toetsing al door verschillende lokale ontwerpinstituten was beoordeeld, hielpen de uitgebreide optimalisatiestrategieën van Arup het project om het staaltonnage verder te reduceren. Dat resulteerde in een aanzienlijke kostenbesparing en vermindering van de CO2-uitstoot. Arup droeg ook bij aan het de integratie van het vervoersknooppunt en het terminalgebouw, zodat ze niet op afzonderlijke locaties geplaatst hoefden te worden. Die oplossing zal bijdragen tot een besparing van meer dan 1,6 miljoen uren voor bijna 30 miljoen passagiers per jaar. Zo leiden optimalisaties binnen een luchthaven van deze omvang tot besparingen van grote omvang. ?
Beijing Daxing International Aiport
- Architect: Zaha Hadid Architects
- Ontwikkeling Masterplan: Netherlands Airport Consultants (NACO)
- Capaciteit bezoekers: 100 miljoen passagiers per jaar
- Capaciteit vluchten: 620.000 per jaar
- Oppervlakte terminal: 700.000 m2
- Kosten: €16 miljard