Roofs 2021-12-38 Kunststof- én bitumensector op het podium
AMI congres Waterproof Membranes
Afgelopen november vond het AMI Waterproof Membranes 2021 congres plaats in Keulen. Dit Industry Event wordt georganiseerd voor en door internationale producenten en toeleveranciers van met name kunststof waterafdichtingsmaterialen (lees: dak- en bassinafdichtingen). Sprekers vanuit de kunststofhoek domineren doorgaans het event, maar dit jaar waren ook deelnemers en sprekers uit de bitumineuze sector uitgenodigd.
Benno Nijenhuis (VESP)
Waterproof Membranes is een forum met open discussie over de laatste innovaties, technologieën en markttrends. Deelnemers zijn de meest toonaangevende membraanproducenten, grondstofleveranciers, aanverwante producten, machinefabrikanten en certificerende instellingen uit de hele wereld. Naast Carlisle Construction Materials waren dat onder meer Protan, BMI Group, Firestone Building Products, IKO Group, Nordic Waterproofing, Soprema, OMG, Renolit, Sika en Eurofast. En dit jaar dus ook een afvaardiging van EWA, ESWA en ProBitumen namens de bitumineuze afdichtingen.
Marktdata
Tot aan 2018 hadden we in Nederland de luxe van een eigen marktonderzoek naar gesloten dakbedekkingssystemen via Dakenraad. Op dit moment is alleen de AMI het platform dat adequate marktgegevens publiceert. Het rapport Single Ply Roofing Membranes Europe geeft niet alleen een goed overzicht van internationale ontwikkelingen en macro-economische tendenzen via EuroConstruct, maar van de marktverdelingen in verschillende Europese landen.
2020 was geen goed jaar voor de Europese bouwsector: zowel woning-bouw (-6,2%) als utiliteitsbouw (-5,6%) lieten een scherpe omzetdaling zien. Per land was het beeld wisselend: in Frankrijk, Engeland en Italië was een duidelijke neergang zichtbaar, terwijl Duitsland, België en Nederland positieve groeicijfers toonden. In de markt voor gesloten dakbedekkingssystemen werd in Europa in 2020 ongeveer 451 miljoen m2 verwerkt, waarvan 65% in bitumineuze afdichtingen en 35% in kunststof dakbedekkingssystemen. In Nederland en België liggen deze verhouding anders. In België heeft ‘kunststof’ een aandeel van 71% en in Nederland is het keurig verdeeld in twee gelijke helften. Met name Zuid- en Oost-Europese landen en Frankrijk zijn bepalend voor het hoge bitumineuze aandeel binnen de EU. Dat percentage zal naar verwachting in 2025 aanzienlijk gedaald zal zijn (Bron: AMI).
Groei in logistieke infrastructuur
Een uitgelichte ontwikkeling in de verschuiving van marktgegevens, ingezet door de Covid pandemie, is de focus op de supply chain en met name de op de zogenoemde ‘Last mile infrastructure’, het transport van distributiecentrum naar consument. De enorme groei in E-commerce betekent een verandering van ons bouwlandschap. Veel grote bedrijfsterreinen in Europa worden steeds meer gedomineerd door grote distributiecentra, waarbij inmiddels ook overheden zich zorgen gaan maken over het eenzijdige karakter van dit type bouw. Daarbij komt ook de toenemende zorg over de groei van lokale binnenstedelijke distributie voor de afhandeling van die laatste kilometers naar de consument. Snelgroeiende flitsbezorgers als het Duitse Gorillas, maar ook onze winkelformules als AH en Jumbo zorgen voor een enorme uitvraag naar logistieke gebouwen.
Groene agenda
Het begrip duurzaamheid was alom aanwezig in de verschillende presentaties. Verrassend, want normaliter is de inhoud van die presentaties vooral gericht op ontwikkelingen in techniek en R&D. Daarmee laat ook dit congres een verschuiving zien naar de meer politiek gedreven onderwerpen. Zo was de boodschap in de presentatie van Carlisle CM Europe “Contribute to a Sustainable Future”. Een presentatie waarin managing director Jan Boerkamp een duidelijke link legde tussen het investeren in duurzame systemen en oplossingen en de uiteindelijke financiële meerwaarde. Het investeren in ‘Environmental Social & Governance’ legt ondernemingen geen windeieren. Op productniveau ging het met name over het aantonen van deze duurzaamheid, door gericht circulariteit van het bouwproduct op te nemen in de Life Cycle Analysis.
Anna Wagrowska, groepsdirecteur platte daken van de BMI Group legde de focus meer op een uitvloeisel van de klimaatverandering en op management van hemelwater. Blauwe daken zullen volgens haar een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren aan de reductie van piekbelasting. Dit onderwerp wordt in Nederland al jaren omarmd; op deze AMI was weer goed zichtbaar dat Nederlanders koploper zijn op veel vlakken. Een van de weinige echte R&D presentaties kwam van Bernat Amat van Firestone. Die gaf een uitgebreid overzicht van een nieuwe testmethode voor de levensduur van EPDM-afdichtingen. Normaliter wordt een verouderingsproces uitgevoerd met ovens, een traag proces; door te werken met stoom in een hogedruk autoclaaf wordt deze tijd aanzienlijk bekort. Firestone liet de eerste veelbelovende resultaten zien van een nog lopend onderzoek.
Naast producenten waren deze editie dus ook de EWA en de ESWA aanwezig, de Europese brancheverenigingen. Namens de laatste gaf de Nederlander Bernard Merkx een duidelijk signaal af om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te omarmen, waarbij vanuit de kunststofindustrie ook de nadruk lag op de recycling van Thermoplastische membranen via het RoofCollect programma.
Bitumineuze inbreng
Het was goed dat dit jaar niet enkel de aandacht uitging naar de kunststofindustrie, maar dat ook de producenten van bitumineuze dakbedekkingssystemen een rol speelden. Nynas (producent van nafteenoliën en bitumen) gaf een mooie inkijk in de wereld van raffinage. Primair is raffinage in Europa gestoeld op brandstof, slechts 3% van een vat olie gaat op aan bitumen en daarvan gaat het merendeel naar de wegen-sector, slechts 10-15% vindt zijn weg naar de dakenindustrie.
De uitvraag binnen de raffinage verandert snel en staat onder druk. Door de opkomst van elektrisch rijden is de verwachting dat de consumptie van brandstof af zal nemen en door een hoge mate van recycling van oude wegen (tot 60% van het asfalt wordt hergebruikt) is de vraag naar bitumen dalende. Dit tekent zich al jaren af in het sluiten van meerdere bitumen raffinaderijen in Europa, waarvan een aantal al overgegaan is op de productie van biobrandstof. Bitumenraffinage wordt meer en meer een nichemarkt, wat weer gevolgen zal gaan hebben voor toelevering en prijsstelling.
Namens de EWA gaf professor Bunch-Nielsen uit Denemarken een presentatie over de levensduur van de bitumineuze dakbaan. De EWA is een Europese brancheorganisatie van bitumineuze dakbaanproducenten, Bunch Nielsen speelde met het ‘AMI- publiek’ dus een uitwedstrijd. Zijn conclusies over de theoretische levensduur vielen niet geheel in vruchtbare aarde. Op de tweede dag gaf Peter Ligthart van ProBitumen een meer genuanceerde uitleg. Die was mede gebaseerd op de visie van de Ellen McArthur Foundation, die zich inzet voor het versnellen van de circulaire economie, en dan met name op het onderhoud. Periodiek goed onderhoud plegen en overlagen kan de levensduur van daken aanzienlijk verlengen. Ook ProBitumen gaf net als de ESWA praktijkvoorbeelden van het Roof-to-Roof concept, het hergebruik van bitumen in de productieloop.
Nederlandse meerwaarde
Wat voor mij als Nederlander in dit Europese ‘geweld’ altijd opvalt, is dat wij vooruitstrevend zijn. Onderwerpen die op de Europese AMI agenda worden gezet, zijn bij ons al gemeengoed en vanzelfsprekend. Zowel met onze kunststof/EPDM als met de bitumineuze dakbedekkingssystemen zijn we op meerdere fronten al een aantal fasen verder, of het nu gaat om circulariteit, het terugwinnen van oude daken of het inplannen van het multifunctionele dak.
Wat mij nog wel bijgebleven is, is een duidelijke boodschap van Bernard Merkx: “Als industrie moet je de regelgeving in Europa voor blijven; op den duur zal de EU verplichtingen gaan opstellen, wees dus voorbereid.” We hebben niet altijd invloed op wat er komen gaat. Of onze Nederlandse vooruitstrevendheid elders omarmd wordt, we gaan het zien. We moeten relevant blijven en dat kan enkel door samenwerking. ?
Applied Market Information Ltd (AMI) is 30 jaar geleden opgericht door een groep adviseurs binnen het veld van marktonderzoek en het verstrekken van informatie aan de wereldwijde kunststofindustrie. Naast de organisatie van congressen presenteert AMI tweejaarlijks een goed overzicht van de ontwikkelingen in de markt en de verschuiving in de Europese marktaandelen van de verschillende afdichtingsmaterialen.