Roofs 2022-07-14 Een kijkje in de toekomst

Dakwandeling

Van 26 mei tot en met 26 juni was het in Rotterdam mogelijk om via een luchtbrug van dak naar dak te lopen. Beginnend op het Beursplein, kon men op een hoogte van ruim 29 meter een dakwandeling van zo’n 600 meter maken en tegelijk geïnformeerd worden over de meest uiteenlopende vormen van dakgebruik. Zoontjens organiseerde als ambassadeur van multifunctioneel dakgebruik op 8 juni voor haar relaties een gezamenlijke dakwandeling. Een verslag.

Tekst: Edwin Fagel

De luchtbrug, ontworpen door de Rotterdamse Dakendagen in samenwerking met architectenbureau MVRDV, liep tussen de daken van WTC Rotterdam en de Bijenkorf. Het gezelschap dat met de medewerkers van Zoontjens de wandeling maakte, bestond uit experts op het gebied van dakgebruik, zoals deskundigen op het gebied van duurzaamheid, veiligheidsadviseurs, ontwikkelaars, cetificatiedeskundigen, leveranciers en anderen.

Het weer zat helaas niet mee: gewapend met paraplu’s beklommen de genodigden de trappen van de Rotterdam Rooftop Walk. Het uitzicht was er niet minder spectaculair om: op deze hoogte ervaar je de stad heel anders en dat was één van de zaken die de organisatie onder de aandacht wilde brengen. Het dak is een nog grotendeels onontgonnen gebied, dat kan bijdragen aan de oplossing van tal van maatschappelijke thema’s. Maar óók is het gewoon heel leuk om op een dak te staan. Als de steigers weer worden afgebroken, zullen ongeveer 200.000 mensen van de wandeling hebben genoten.

Dakwandeling

Al direct bij het beklimmen van de eerste trap (de wandeling had in totaal 444 traptreden) werd aan de hand van de dakkleuren in één oogopslag inzichtelijk gemaakt wat er zoal mogelijk is op het dak. Groen (begroeide daken), geel (energiedaken), blauw (waterdaken), rood (gebruiksdaken), oranje (mobiliteit), paars (circulaire daken) en combinaties daarvan. Omdat mobiele daken worden aangeduid met de kleur oranje, was de route van de dakwandeling bekleed met een oranje vloerbedekking. Eenmaal bovenaan de trap had men een fraai uitzicht op o.a. het speelplein op het dak van het WTC Rotterdam.

Langs de route stonden diverse demonstratie-opstellingen van bijvoorbeeld een sedumdak met zonnepanelen. Centraal in de wandeling was een Rooftop Café ingericht met een dakterras van Zoontjens, waar onder andere de Zolar, een beloopbare zonne-energie tegel in geïntegreerd was. Langs het terras staat een nieuwe collectieve dakrandbeveiliging, de Bibar (zie ook het artikel in de special van deze editie). Het demontabele systeem voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit. Door de combinatie met beplanting oogt het fraai en draagt het ook bij aan de biodiversiteit in de omgeving.

De patio’s waren ingericht als tentoonstellingsruimte, waar allerhande informatie over dakgebruik beschikbaar werd gesteld. Zo werd bijvoorbeeld voorgerekend welke impact het zou hebben als 10% van het huidige dakenbestand bewoonbaar zou worden gemaakt. Dat zou liefst 15.000 woningen opleveren. Dezelfde rekensommen werden gemaakt voor waterdaken, groendaken en sportvelden. Op dit moment wordt slechts 3% van de Rotterdamse daken gebruikt. Dat lijkt niet spectaculair, maar is nog altijd zeer vooruitstrevend t.o.v. de rest van Nederland, waar gemiddeld 0,5% van het beschikbare (en bruikbare) dakoppervlak wordt benut.

Noviteiten

Er werden langs de Rooftop Walk meer noviteiten getoond, zoals bijvoorbeeld de zogeheten Flower Turbines: gekleurde windturbines, die er mooier uitzien dan ‘gewone’ windturbines
en bovendien stiller zijn. Het bezwaar dat een dak met zonnepanelen niet meer ergens anders voor kan worden gebruikt, werd ontkracht met de ‘Gamer’ van het Rotterdamse Energy Floors. Deze drukgevoelige zonnepanelen zijn beloopbaar en lichten ook op, waardoor ze kunnen worden gebruikt als ‘games’ op het schoolplein. Daarnaast was er op het dak een landingsplaats voor drones geïnstalleerd. Omdat er steeds meer pakketjes worden bezorgd, valt eraan te denken hier drones voor in te zetten.

Presentatie

Nadat de genodigden de dakwandeling hadden afgerond, werden ze uitgenodigd voor een borrel in de Skybar in de Rotterdam Building. Directeur Leon van Geest van de Rotterdamse Dakendagen verzorgde tijdens deze borrel een presentatie. Hij ging nader in op zijn droom om alle (geschikte) daken van Rotterdam te gebruiken. Die droom stuit op praktische bezwaren, al was het alleen maar omdat met name de grote daken eigendom zijn van veelal buitenlandse investeerders. Het is vaak niet voldoende om één persoon enthousiast te krijgen: de hele keten moet het dakgebruik zien zitten. Daarom is het belangrijk om de mogelijkheden inzichtelijk te maken en de daaraan gekoppelde verdienmodellen (en overige voordelen) te laten zien.

Initiatieven als deze Rooftop Walk zijn daar, net als enkele jaren geleden de trap naar het Groothandelsgebouw en de optredens op de Rotterdamse daken tijdens het Eurovisie Songfestival, heel belangrijk in. Van Geest gaf aan dat de mogelijkheden van het festival zitten in dit soort tijdelijke initiatieven. Ook dit keer krijgt de organisatie veelal de vraag of de wandeling niet langer (of zelfs permanent) kan blijven bestaan, maar dan kom je in een heel ander verhaal terecht m.b.t. vergunningen. De Rotterdamse Dakendagen geven een indruk van hoe de wereld er over 20 jaar uit kan zien: daarna is het aan de markt zelf om hier invulling aan te geven.

Directeur Paul Heerkens van Zoontjens gaf aan de handschoen op te pakken. Hij bedankte Leon van Geest met de woorden dat de Rooftop Walk inspirerend was geweest en dat wat hem betreft met nieuwe inspiratie wordt gewerkt aan het verdere gebruik van daken. ■