Roofs 2022-11-44 Extra zorg voor groen in droge perioden

Special Onderhoud & Renovatie

De heviger wordende regenbuien, wateropslag op daken. Het lijkt alsof we ons voorbereiden op een tsunami uit de lucht. Maar afgelopen seizoen stond voornamelijk in het teken van de droogte. Groendaken spelen dan ook een belangrijke rol. Maar het droogte bestendige dak vraagt ook de nodige zorg.

Amsterdam is ingesteld op het verwerken van 20 millimeter regen per uur. In 2050 moet dat 70 millimeter zijn, omdat de verwachting is dat in de toekomst meer en heviger regenbuien zullen optreden. Bij nieuwbouw verplicht de gemeente sinds vorig jaar via de Hemelwaterverordening dat panden 60 millimeter per uur op eigen terrein kunnen vasthouden. Dat kan op een groen dak. Met een dikke substraatlaag of een blauwegroene oplossing kan het dak veel water bergen om dat later af te voeren of beschikbaar te houden voor droge periodes.

Wortelen

Zo’n droge periode beleefde Nederland in de afgelopen seizoenen. Zelfs het weerbarstige sedum snakt dan naar water. Sempergreen geeft aan dat als het gaat om de bestendigheid tegen perioden van grote droogte er een verschil is tussen nieuw geïnstalleerde sedumdaken en sedumdaken die al een aantal jaar liggen. De sedumplantjes van de nieuw geïnstalleerde groendaken moeten namelijk nog wortelen in de onderliggende groeilaag. Wanneer een sedumdak wordt geïnstalleerd tijdens een warme zomerperiode is het van belang dat het groendak regelmatig van voldoende water wordt voorzien. Daken die al langer liggen zijn goed bestand tegen een droge en warme periode. Zeker als er in de dikte van de groendakopbouw goed is nagedacht over waterberging.

Een irrigatiesysteem op platte daken is niet noodzakelijk. Hellende sedumdaken vormen hierop een uitzondering, zeggen de groendak-experts van Sempergreen, omdat deze daken minder goed water vast kunnen houden. Deze hellende groendaksystemen worden voorzien van een druppelsysteem waardoor er tijdens droge periode water gegeven kan worden.

Bemesten

Door haar natuurlijke eigenschappen is sedum een sterke plant die zich goed herstelt na een droge periode. Wel is het belangrijk om een sedumdak twee keer per jaar van bemesting te voorzien – in het voorjaar en in het najaar – zodat de sedumplanten en haar wortels gezond en weerbaar blijven. Naast deze bemestingsronden is het belangrijk om ingewaaide onkruiden te verwijderen en de afvoeren te controleren. Op de website van de sedumleverancier is uitgebreide informatie te vinden.

Met het oog op dit soort lange droge periodes is een goede drainagelaag van groot belang. Sempergreen heeft verschillende drainagelagen beschikbaar en kan de dakdekker adviseren over de hoeveelheid waterberging. Dit is altijd project-specifiek. Een signaal dat duidt op watertekort is de verkleuring. Als een sedumdak rood kleurt dan komt dat door een gebrek aan water of voedingstoffen. Na het toedienen van water of bemesting zal dit binnen 4 tot 6 weken weer bijtrekken. De levensduur van een groendak staat of valt met de juiste opbouw van het groendak en een goed onderhoudscontract, waarin naast waterbuffering bij extreme regenval ook extreme droogte van belang is.

Centrale thema’s

De aandacht van steden en rijksoverheid voor groen in de woonomgeving is de afgelopen jaren toegenomen. Gezondheid en welzijn van burgers, het klimaatbestendig maken van steden en het vergroten van de stedelijke bio­diversiteit zijn hiervoor belangrijke redenen. Onderzoek van Wageningen Environmental Research van eind juli laat zien hoe binnen het Rijks- en het gemeentelijke beleid wordt gedacht over het belang van groen in de stedelijke omgeving. Hieruit blijkt dat deze aandacht het afgelopen decennium is toegenomen, en dat klimaatadaptatie en gezondheid nieuwe, centrale thema’s zijn. Het beleid op het gebied van het klimaatbestendig maken van steden is het meest concreet uitgewerkt met onder meer het Programma Groene Gezonde Leefomgeving (PGGL) van de Rijksoverheid.

Effectief groen

Vanuit het beleid bestaat een duidelijke behoefte aan meer en betere kennis over welke type groen, met welke kenmerken en kwaliteiten het meest effectief is met het oog op de gezondheid en het welzijn. In veel gevallen is de wetenschappelijke kennis hiervoor nog niet beschikbaar, of nog te globaal om al concrete handvatten voor de praktijk te bieden: veelal is maatwerk nodig, waarbij rekening wordt gehouden met de lokale omstandigheden.

Daartegenover staat een organisatie als NL Greenlabel (zie vorige editie van Roofs) of Activolia, opgericht door Margareth Hop, waar informatie over talloze bekende en onbekende plantensoorten kan worden opgevraagd. Voor de operatie Steenbreek maakt Hop plantenlijsten die in de stedelijke omgeving succesvol kunnen zijn bij het vergroten van de biodiversiteit én het over leven in moeilijke omstandigheden. De beplantingslijsten met meerwaarde voor moeilijke plantplekken, of voor plekken waar een specifieke combinatie van functies van groen gewenst is, zijn er dus ook voor Rijkswaterstaat (klimplanten op geluids­schermen), bedrijven en meerdere gemeentes onder andere wadi beplanting en op daken.