Roofs 2023-04-48 Lichtgewicht groendaken onveranderd goed

Special Groene Daken

‘Alle daken in Nederland kunnen een bijdrage leveren aan de vergroting van de biodiversiteit’, aldus dak- en gevelbegroener Sempergreen. Voor daken die geen zware last kunnen dragen, zijn er lichtgewicht groendaksystemen. Op zwaarder te belasten daken zien we tal van innovaties in biodiversiteit en multifunctionaliteit. De lichte groendaksystemen lijken uitontwikkeld, of is er toch meer mogelijk?

Waar de industrie (groenspecialisten, dakdekkers, onderzoekers en ontwikkelaars) steeds meer functies aan het dak kan toevoegen en er hele biotopen op daken in de stad ontstaan, vroeg Roofs zich af of de lichtgewichtsystemen die we vandaag op daken leggen verschillen van die van vijf jaar of langer geleden. Is er een revolutionair nieuwe aanpak of zijn er spannende innovaties te melden?

De traditionele opbouw van een lichtgewicht systeem bestaat uit een beschermlaag, wortelwerende folie, drainagelaag, filterlaag, substraatlaag (minimaal 30 mm in verband met NEN NTA 8292 en brandnormering) en sedumvegetatiematten.

Henk Vlijm, directeur Optigrün Benelux, zegt dat deze systemen niet veel anders zijn dan 5 jaar geleden. “Enkel dat je nu veel andere alternatieven ziet dan puur substraat, zoals bijvoorbeeld steenwol materialen. Er is geen betere wortel­werende folie of een drainagelaag. Deze is nog steeds oprolbaar en gecacheerd met een filterlaag.”.

“Lichtgewichtsystemen kunnen niet voldoen aan meer biodiversiteit, zoals natuurdaken (zie handreiking Greendeal). Het traditionele sedumplantje is het laagste op de ladder qua duurzaamheid, des te dikker het systeem, des te meer biodiversiteit je kan veroorzaken, des te meer waterberging, des te meer bladoppervlak et cetera.”

“Lichtgewichtsystemen zijn niet goedkoper geworden. Doorgaans duurder, omdat steenwol en sedummatten vaak duurder zijn in productie dan normaal substraat en inzaaien/inplanten met sedumplantjes.” Het voordeel is wel dat het systeem eenvoudig is aan te leggen. “Consumenten kunnen het toepassen op kleine schuurdaken, op lichte dakconstructies zoals veranda’s en uitbouwen van keukens de dunne cassettes en steenwol systemen zijn monkeyproof, maar niet geschikt voor grote oppervlakten, windgevoelige daken, hoge daken.”

Vlijm: “Lichtgewicht is prima voor bestaande particuliere bouw. We willen in de B2B juist naar dakconstructies die meer gewicht aan kunnen omdat er nu veel nieuwe daken braak liggen omdat ze te licht zijn uitgevoerd en PV, biodiversiteit en waterberging niet kan plaatsvinden en we daar natuur/landbouwgrond nu voor moeten opofferen om bijvoorbeeld zonneweides te gaan maken!”

Meer biodiversiteit mogelijk

Rianne Spanjer, marketeer voor Nederland en Oost Europa voor groendakspecialist Sempergreen: “Een grijs dak (zonder beplanting) levert geen bijdrage aan de biodiversiteit en is in principe ‘loze ruimte’. Alle daken in Nederland kunnen een bijdrage leveren aan de vergroting van de biodiversiteit. Wanneer het in verband met de draagkracht van het gebouw niet mogelijk is om een biodivers groendak te installeren, kan het dak bijna altijd vergroend worden met een lichtgewicht systeem.”

Al in 2015 werkte Sempergreen in samenwerking met onder meer De Vlinderstichting aan het vergroten van de diversiteit aan beplanting op het dak. Maar ook hier bleek dat voor het vergroten van de variëteit in planten een dikkere substraatlaag nodig is. Om de ecologische waarde van een sedumdak te verhogen vond Sempergreen een eenvoudige oplossing door op het dak het leefklimaat voor insecten te vergroten met het toevoegen van houtstronken, een insectenhotel, een zandlaag, intensieve daktuinsubstraat, maaskeien en een biodivers plantenpakket bestaande uit vaste planten, kruiden en grassen waarvoor je op het dak zo’n 6 m2 reserveert. “Op lichtgewicht daken kunnen er één of meerdere van zulke biodiversiteitspakketten toegevoegd worden. Daarmee levert het sedumdak een functionele bijdrage aan de lokale biodi­versiteit. Met een biodiversiteitspakket voeg je nestgelegenheid, beschutting en extra voeding toe aan het sedumdak. Lichtgewicht­systemen presteren aantoonbaar goed en het levert de gebouwde omgeving veel meer groen op. Dat is altijd beter dan géén groen dak!”

Snel te realiseren

Met de snelheid van het internet en op de consument afgestemde, gespecialiseerde bedrijven groeit ook de mogelijkheid voor bewoners in hun buurt meer groen te realiseren. Een verzekeraar zorgt voor mooie promotie­verhalen in landelijke dagbladen om de aanleg van groendaken te stimuleren. Misschien is het lichtgewicht groendaksysteem in basis onveranderd, het aantal aanbieders en de mogelijkheden voor consumenten om het groendak in hun buurt te regelen, is dat wel. In het land is inmiddels een flinke stroom aan initiatieven van buurtbewoners het groene verschil aan het maken.