Roofs 2023-07-03 Wel wit, weinig blauw, rood en groen

Voorwoord

Het is heerlijk om je tijdens de vakantie onder te dompelen in andere culturen en andere werelden. Deze zomer heb ik een bezoek gebracht aan Chicago, een uitgelezen plek voor onderdompelen. Met bijna 2,7 miljoen stads­bewoners is dit de derde stad van de Verenigde Staten. Die wonen op 600 km2 die voornamelijk bestaan uit talloos veel buitenwijken die om een centrum liggen met heel veel hoge torens. Het is een stad waar liefhebbers van gebouwen volledig aan hun trekken kunnen komen.

Dat komt ongetwijfeld door de grote brand van 1871, die een groot deel van de stad wegvaagde. Net als bij het platgebombardeerde centrum van Rotterdam, lijkt dat een vruchtbare bodem voor vernieuwing (zie ook gebouw De Heuvel in deze editie). Het gaf architect Louis Sullivan, grondlegger van het modernisme (‘Form follows function’) de ruimte om hoogbouw te ontwikkelen, mogelijk gemaakt door het staalskelet en de komst van de lift. Frank Lloyd Wright heeft er ook kantoor gehouden en veel prachtige bouwwerken achtergelaten, vooral wereldberoemde woningen als Robie House. Ludwig Mies van der Rohe, nog zo’n gigant op wereldniveau, verliet Nazi-Duitsland en werd hoofd van de architectuuropleiding in Chicago en ontwierp vervolgens een groot aantal beeldbepalende wolkenkrabbers en paviljoens voor de stad.

Met de honderden andere gebouwen die daar zijn neergezet, vormen die het indrukwekkende decor voor een weekje weg. Uiteraard is alles groot: torens van honderden meters hoog; cola’s van gemiddeld 1 liter, cappucino’s: een halve liter, het megalomane treinstation; en ook veel mensen zijn oversized. Bij een rondleiding door het oude postkantoor kwam ik bij toeval op het grootste multifunctionele dak van de stad terecht. Dit gebouw van 230.000 m2, ooit het landelijk centrum van de postorder-industrie die hier werd ontwikkeld, is voor bijna $ 1 miljard herbouwd en kreeg een prachtig dak met groen, tennis- en basketbalvelden en terrassen. Jammer dat hoofdhuurder Uber het grootste gedeelte niet openstelt voor publiek. Vanuit de Willis Tower kon ik het later mooi zien liggen en dan blijkt dit een witte raaf in het stadslandschap. Vrijwel nergens een groen of rood dak, hier en daar wat zonnepanelen en een verdwaald zwembad, maar het beeld wordt beheerst door dak­bedekking en airconditioninginstallaties. Dan doen we het toch best aardig in Nederland.

Ook opvallend waren de honderden daken die ik tijdens een metrorit naar een westelijke buitenwijk tegenkwam. In Chicago zijn de zomers heet (en de winters steenkoud). Langs het spoortraject bleken de meeste daken van woningen en bedrijven recentelijk overlaagd met witte dakbedekking of dakdekkers waren daar mee bezig (geen randbeveiliging, niet aangelijnd et cetera). Mooi zag het er niet uit: het leek alsof de daken door een stel scholieren was beplakt met witte duct tape. Geen reclame voor het vak. Wel een indicatie voor wat de klimaatverandering met zich meebrengt.

Tjerk van Duinen