steilDAK 2022-2-77 Een knellende eis met voordelen

column

Als we aan veilig werken denken, gaan onze gedachten snel uit naar problemen en persoonlijke beschermingsmiddelen. We zien dan in onze gedachten een helm en mogelijk een harnasgordel. Dat is niet zo vreemd omdat veiligheid niet makkelijk tastbaar te maken is.

Ongevallen voorkomen doe je niet met PBM. Persoonlijke beschermingsmiddelen verminderen de schade aan het lichaam als een ongeval plaatsvindt. Veiligheidsschoenen voorkomen een ongeval door de veters netjes te strikken, dan kun je niet struikelen over de eigen veters.

Een ongeval kun je het best voorkomen door de oorzaak aan te pakken. Laten we beginnen met die schoen. De veiligheidsschoen heeft een aantal functies: hij heeft een goed voetbed en een goede pasvorm, waardoor je minder snel moe wordt van staand werk; er zit een ondoordringbare zool in waardoor een spijker in een plankje minder kans heeft in de voet te komen; en tot slot heeft de schoen een versterkte neus, waardoor teenletsel minder snel optreedt als er iets op valt.

De schoen voorkomt dus geen ongeval, dat doe je door niet langer dan strikt noodzakelijk ongemakkelijk op je benen te staan, dat doe je door aandacht te schenken aan orde en netheid en dat doe je door mate­rialen zorgvuldig en oplettend te verplaatsen zodat deze niet vallen.

Een helm moet bescherming bieden tegen kleine vallende voorwerpen en tegen stoten. Als je dus zorgt dat er niet boven je wordt gewerkt, is het gevaar van ­vallende voorwerpen niet erger dan in de Kalverstraat. En als je niet de kans loopt je hoofd te stoten, dan hoef je ook geen helm op.

Zoals bij de schoen het trappen op een spijker het ongeval is, zo is bij valgevaar het vallen het ongeval. Als je dat nog eens overdenkt, voorkomt een gordel dus geen ongeval. Ga je het dak op met een gordel, dan voorkom je geen ongeval. Als je wegglijdt of je valt van het dak, dan ga je hopelijk niet op de onderliggende verdieping door het glas. Je maakt een flinke smak en door het pendule-effect en door de valdemper kom je minimaal vijf meter lager dan de dakrand te hangen. Door de smak wordt vermoedelijk de bloedsomloop ernstig belemmerd en je raakt buiten bewustzijn. Als je niet binnen vijftien minuten wordt gered en professioneel wordt geholpen, is de kans op blijvend letsel niet ondenkbeeldig.

Deze situatie willen we niet meemaken, niet als slachtoffer, niet als werkgever en niet als opdrachtgever. Valgevaar is alleen te voorkomen door werkende leuningen en rand­afzettingen te plaatsen. De aanwezigheid van randafzet­tingen zou bij gebouwen die na 2012 zijn gebouwd geen probleem mogen zijn. Immers: sinds 2012 is er een Bouwbesluit dat veilig onderhoudbare gebouwen eist. Is hier geen aantoonbaar veilig onderhoud mogelijk, dan geen vergunning. In artikel 4.4 van het arbobesluit lid 5 staat dat PBM het restgevaar moet wegnemen en in lid 6 staat dat het dragen van PBM moet worden beperkt tot de strikt noodzakelijke momenten.

Als we veilig werken echt belangrijk vinden, geven we meer aandacht aan orde en netheid, aan het alleen dragen van een helm als dat echt nodig is en aan het werken achter randbeveiligingen. Is er geen randbeveiliging, dan offreren we deze aan de gebouweigenaar. De voordelen zijn: minder kosten aan PBM, minder aanspreken van medewerkers op het onjuist gebruik van PBM en meer omzet als bij het onderhoud ook de randbeveiliging permanent kan worden geplaatst.

Adri Frijters